Tczew – karty pocztowe
obiekty widoczne:
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (osiedle Suchostrzygi, osiedle Bajkowe) – przełomową datą związaną z planowaną budową kościoła parafialnego na tczewskim osiedlu Suchostrzygi był dzień 19 czerwca 1978 roku, to właśnie wówczas wydana została decyzja Urzędu Wojewódzkiego – Wydziału d/s Wyznań zezwalająca na wybudowanie kolejnego obiektu sakralnego na terenie Tczewa; dnia 8 lipca 1978 roku Kuria Biskupia Chełmińska wydała dekret, podpisany przez Wikariusza Generalnego bpa Zygfryda Kowalskiego, upoważniający proboszcza parafii pw. św. Józefa do załatwienia wstępnych formalności prawno-administracyjnych, związanych z rozpoczęciem budowy kościoła na tczewskich Suchostrzygach; dnia 20 października 1978 roku biskup chełmiński Bernard Czapliński wraz z księżmi infułatami drem Antonim Liedtke i Romanem Górskim przybyli do Tczewa, gdzie w obecności dziekana ks. dra W. Preisa, proboszcza Józefa Rocławskiego oraz przyszłego inwestora strony kościelnej ks. wikariusza Stanisława Cieniewicza, omówili kwestie związane z budową obiektu; dnia 25 października 1978 roku Urząd Miasta Tczewa wydał decyzję na mocy której wytyczono teren pod lokalizację suchostrzyckiej świątyni; w czasie odpustu parafialnego 11 czerwca 1984 roku biskup chełmiński Marian Przykucki poświęcił i wmurował kamień węgielny w narożną część ściany wieńcowej świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie; największy kościół w Diecezji Pelplińskiej, zbudowany w latach 1982-1998, został uroczyście konsekrowany dnia 15 września 1998 roku; konsekracji dokonali – Nuncjusz Apostolski w Polsce Ksiądz Arcybiskup Józef Kowalczyk i Pierwszy Biskup Pelpliński Prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga w obecności Arcybiskupów i biskupów: Henryka Józefa Muszyńskiego – abpa gnieźnieńskiego, Mariana Przykuckiego – abpa szczecińskiego Edmunda Piszcza – abpa warmińskiego, Andrzeja Śliwińskiego – bpa elbląskiego i Piotra Krupy – bpa pomocniczego pelplińskiego
- pomnik papieża Jana Pawła II / plac przy Kościele pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie, ulica Rokicka 1
- kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
- most drogowy – historyczny most drogowy zbudowany został w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy projektu Carla Lentze; w 1947 roku zniszczeniu uległy prowizorycznie odbudowane przęsła tczewskiego mostu drogowego (niesiona przez powódź kra lodowa uszkodziła kilka drewnianych podpór mostowych w wyniku czego siedem dźwigarów wpadło do rzeki); 15 stycznia 1948 roku przywrócony został ruch drogowy na tak zwanym „starym moście”, pomiędzy mostem drogowym a mostem kolejowym powstała specjalna kładka, umożliwiająca autom kontynuowanie drogi po przęsłach kolejowych; 31 stycznia 1959 roku władze miejskie oficjalnie dopuściły most drogowy do użytku, ogłaszając, że jest on w całości przejezdny (zbędna kładka łącząca oba mosty została w tym samym roku usunięta); drogowcy, mimo wydanego przez władze miejskie komunikatu o przejezdności mostu, przystąpili do generalnego remontu nawierzchni (aby umożliwić samochodom wjazd na remontowany most w miejscu zachodniego przyczółka powstała tymczasowa kładka); remont zakończył się ostatecznie w roku 1961; 21 marca 2000 roku trzy środkowe przęsła oryginalnej konstrukcji oraz cztery wieże w stylu neogotyckim zostały wpisane do rejestru zabytków, pozostałe elementy konstrukcyjne mostu drogowego dołączone zostały do rejestru w kilkanaście lat później, tj. 7 października 2016 roku (tym samym cały tczewski most został oficjalnie uznany za zabytek); w październiku 2011 roku, z uwagi na postępującą degradację przęseł, ruch na tczewskim moście drogowym został wstrzymany; od 2012 roku trwa proces odbudowy tczewskiego mostu drogowego w wariancie historycznym; kompleksowe prace o wartości 35,5 mln złotych podjęto na początku roku 2019; 15 kwietnia 2019 roku, podczas kolejnego etapu odbudowy mostu drogowego, dokonano wyjątkowego odkrycia: pod dawnym portalem zachodnim odnaleziono kapsułę czasu wmurowaną w przyczółek tczewskiego mostu 27 lipca 1851 roku oraz tablicę pamiątkową opatrzoną niemieckojęzyczną inskrypcją: „Jego wysokość, król pruski Fryderyk Wilhelm IV, położył kamień węgielny pod mostem wiślanym w Tczewie, 27 lipca 1851 r.” / za: Bartosz Listewnik, „Historia mostów tczewskich. Zmiany konstrukcji na przestrzeni dziejów”
- most kolejowy – historyczny most kolejowy wybudowany został w roku 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem; odbudowa zniszczonego w wyniku działań wojennych mostu kolejowego rozpoczęła się w marcu 1946 roku; 8 marca 1947, dokładnie w dwa lata po wysadzeniu mostów wiślanych przez armię niemiecką, obiekt został tymczasowo odbudowany, o pracach przy odbudowie tczewskiego mostu pisano między innymi na łamach „Życia Radomskiego” z 22 października 1947 roku: Most pod Tczewem prawie gotowy. Roboty przy odbudowie największego mostu w Polsce na Wiśle pod Tczewem posuwają się szybko naprzód. Niektóre prace prowadzone są na dwie zmiany. Most posiada 10 przęseł i ma 1060 metrów długości. Odbudowa trwa już prawie dwa lata. (…) 4 przęsła konstrukcji żelaznej sprowadzone zostały z Anglii, 5 przęseł naprawiono na miejscu. Już wkrótce most pod Tczewem zostanie oddany do użytku, co pozwoli na uruchomienie pociągów bezpośrednich na linii: Gdynia – Gdańsk – Tczew – Malbork – Warszawa; do odbudowy tczewskiego mostu kolejowego użyto brytyjskich elementów ESTB wyprodukowanych w 1945 roku; odbudowany w roku 1958 most stanowi kompilację wielu form konstrukcyjnych; w latach 2009-2010 most kolejowy przeszedł generalny remont w ramach modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdynia
- wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
- lodołamacze na Wiśle
- Fabryka Sztuk z Muzeum Wisły przy ul. 30 Stycznia 4 / daw. Fabryka Wyrobów Metalowych E. Kelcha (budynek biurowo-produkcyjny i kotłownia) / w okresie międzywojennym Wytwórnia Wyrobów Metalowych Towarzystwa Akcyjnego „ARKONA” (czas powstania obiektu: 1883/1884 rok ; począwszy od roku 1939 w budynku mieściły się kolejno: obóz przejściowy, Gerätebau Dirschau E. Schmidt GmBh Gerätebau [zakład produkcyjny – budowa urządzeń], Pomorska Fabryka Gazomierzy, Zakład Sprzętu Gospodarstwa Domowego Predom-Metrix, Muzeum Wisły. Oddział Narodowego Muzeum Morskiego; obiekt rozbudowano w latach 1921-1922)
- zabytkowy budynek typu „poniatówka” [właściciele obiektu: Ewa i Marek Czapiewscy z Czarlina; pierwsi właściciele i prawdopodobnie budowniczowie poniatówki: Helena i Franciszek Kuśnierz z Czarnej Wody]
osoby powiązane:
- Dariusz Wałaszewski – archeolog, pracownik tczewskiej Fabryki Sztuk (Dział muzealnictwa), komisarz i pomysłodawca wystawy „Skąd to? Historia artykułów codziennego użytku”, komisarz wystawy „Tczew poprzez wieki i zdarzenia”
- Józef M. Ziółkowski – dziennikarz, muzealnik, autor publikacji o tematyce regionalnej (m.in. „U Andzi i Maćka na Kociewiu”, „Szkice kociewskie”, „Świątynie Kociewia Tczewskiego”, „W delcie Wisły”, ‚Myśliwskim tropem… 65 lat Koła Łowieckiego Szarak w Tczewie”, „Drogi do sukcesu”, Kulisy międzywojennego Tczewa”, itd.), współzałożyciel i członek Kolegium Redakcyjnego „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, od 2007 roku związany z tczewską Fabryką Sztuk (główny specjalista ds. muzealnictwa), pomysłodawca, autor, a zarazem komisarz 33 wystaw o tematyce historycznej oraz biograficznej (m.in. „Tczew od osady do współczesności” (2008), „Pradzieje Tczewa” (2010), „Tczew 1807 – wielka wojna w małym mieście” (2011), ,„Z Forsterami i Cookiem na kraniec świata” (2012), „20 lat wolności Tczew 1920-1939″ (2016); za pracę na rzecz kultury odznaczony m.in.: medalem Pro Domo Trsoviensi, Kociewskim Piórem i Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis
data / termin:
2012 rok
typ dokumentu:
karty pocztowe
forma dokumentu:
karty o wymiarach 14,5 x 10,2cm
hasła przedmiotowe:
Fabryka Sztuk w Tczewie, Centrum Wystawienniczo-Regionalne Dolnej Wisły w Tczewie (ob. Fabryka Sztuk w Tczewie), karty pocztowe, Tczew – panorama miasta, Tczew – zabytki, budownictwo, architektura, urbanistyka, Tczew -pomnik, Jan Paweł II – pomnik, Jan Paweł II – Święty Kościoła katolickiego, Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie, Ojciec Święty Jan Paweł II 1920-2005, Tczewski Pomnik ku czci Ojca Świętego, poniatówka Tczew, most drogowy, most kolejowy
uwagi:
na awersach kart pocztowych:
- logo Fabryki Sztuk w Tczewie
- barwna rycina przedstawiająca tczewskiego gryfa (tczewski gryf – elementy charakterystyczne: otwarty dziób z wysuniętym językiem, rozwarte orle szpony, mocno osadzone lwie łapy, skrzydło gotowe do lotu, wygięty ku górze ogon zakończony obnażonym kolcem; w latach międzywojennych (1920-1938) symbolem miasta był złoty gryf na niebieskim tle, wraz z zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 marca 1939 roku zakończył się spór o barwy tczewskiego herbu, ustalono, że symbolem grodu Sambora będzie odtąd czerwony gryf ze złotym dziobem i pazurami umieszczony w polu srebrnym (białym), do sprawy powróciła jeszcze raz Rada Miejska Tczewa w 1990 roku precyzując informacje dotyczące kształtu oraz kolorystyki wszystkich elementów tczewskiego orło-lwa)
sygnatura:
DZS217
numer skanu:
dzs_0217
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie
Podobne:
Tczew – karty pocztowe
Tczew. Tczew pod okupacją hitlerowską – wystawa. Mosty tczewskie wysadzone przez 2. Batalion Strzelców dnia 1 września 1939 roku. Zniszczone mosty tczewskie – wrzesień 1939 roku – karty pocztowe / zaproszenie na wystawę
Tczew. Wystawa „Tczew od osady do współczesności” – zaproszenie, informator, cztery karty pocztowe
Tczew. Zagospodarowanie brzegu rzeki Wisły w Tczewie – informacja o projekcie „Wróćmy nad Wisłę”
Tczew. Informator turystyczny.
