Tygodnik Ilustracja nr 51(76) / Warszawa 19 grudnia 1925 roku [w numerze dwustronicowy artykuł o Szkole Morskiej w Tczewie; do tekstu dołączono siedem fotografii]
datowanie:
19 grudnia 1925 roku
obiekty powiązane:
- Szkoła Morska / obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ulicy Szkoły Morskiej 1 / w latach 1945-1969 Państwowe Liceum Pedagogiczne / daw. szkoła żeńska [Mädchenschule] (budowę powszechnej szkoły żeńskiej rozpoczęto w Tczewie w roku 1911; w roku 1914 w wyposażonym w centralne ogrzewanie budynku szkolnym dowództwo pruskiej armii zorganizowało lazaret dla rannych żołnierzy; w kolejnych latach – od roku 1916 – w budynku mieściły się koszary niemieckiej straży granicznej – koszary Grenzschutzu, w latach 1920-1930 swoją siedzibę miała w tym miejscu pierwsza w Polsce Szkoła Morska, założona przez kmdra Antoniego Garnuszewskiego; wiosną 1930 roku Szkołę Morską przeniesiono do Gdyni, od tego roku w budynku zaczęła działać Szkoła Powszechna nr 5 przekształcona następnie, w roku 1945, w Liceum Pedagogiczne; historia tczewskiego Liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie sięga roku 1948, to właśnie we wrześniu 1948 roku, przy ulicy Parkowej w Tczewie, rozpoczęła działalność 11-letnia Szkoła Ogólnokształcąca (rozwojowa) Stopnia Podstawowego i Licealnego; siedzibą szkoły został nowoczesny gmach wybudowany w roku 1934 przez niemieckie stowarzyszenie Deutscher Schulverein [chodzi o obecną siedzibę Zespołu Szkół Technicznych przy ulicy Parkowej 1]; w 1955 roku placówka przyjęła nazwę: Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Tczewie; w 10. rocznicę powstania szkoły, z inicjatywy ówczesnego dyrektora Bronisława Kalkowskiego oraz nauczycielki fizyki prof. Wiktorii Dunajskiej, nadano placówce imię polskiej noblistki Marii Skłodowskiej-Curie, „przy udziale Komitetu Rodzicielskiego, a zwłaszcza państwa H. i St. Chylickich, Maruczyńskich i Kawczyńskich szkoła otrzymała również sztandar.”; w 1966 roku, po zakończeniu działalności tczewskiego Liceum Pedagogicznego, mieszczącego się w budynku przy obecnej ulicy Szkoły Morskiej 1, podjęto decyzję o przeniesieniu tam Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie [w drugiej połowie lat 60-tych władze oświatowe postanowiły zakończyć działalność liceów pedagogicznych, które jak uznano, spełniły już swoje główne zadanie, a więc przygotowanie kadry pedagogicznej dla powojennej oświaty]; moment pożegnania z placówką przy ulicy Parkowej w sposób następujący opisano na kartach kroniki szkolnej: Nauczycielom tak jak i nam, jest trudno rozstać się z murami naszej szkoły. Często narzekaliśmy na nauczycieli i szkołę, a teraz kiedy nastąpiło rozstanie, jest nam smutno i ogarnął nas żal; 1 września 1966 roku w sali gimnastycznej dawnego Liceum Pedagogicznego powitał zebranych nowy dyrektor LO im. Marii Skłodowskiej-Curie p. Adam Jabłoński; w 1970 roku na terenie szkoły zorganizowano obchody 50-lecia szkolnictwa morskiego, z tej okazji do Tczewa przybyli między innymi wykładowcy i absolwenci szkoły z kpt. żw. Konstantym Maciejewiczem, kpt. żw. Antonim Ledóchowskim, kpt. żw. Karolem Olgierdem Borchardtem, a także ówczesnymi ministrami Oświaty, Wychowania oraz Żeglugi; w 1979 roku otwarto w tczewskiej placówce Izbę Tradycji Szkoły Morskiej; w 1993 roku I LO obchodziło dwa jubileusze: jubileusz 35-lecia nadania szkole imienia Marii Skłodowskiej-Curie oraz jubileusz 45-lecia istnienia placówki, wydana została wówczas publikacja okolicznościowa zatytułowana Jednodniówka Jubileuszowa pod redakcją Elżbiety Szałańskiej i Edwarda Grabowskiego; w czerwcu 2002 roku odbył się w Tczewie długo oczekiwany Zjazd Trzech Liceów, na który z różnych stron świata przybyli absolwenci LO im. Adama Mickiewicza, Liceum Pedagogicznego i LO im. M. Skłodowskiej-Curie; z tej okazji wydana została publikacja jubileuszowa zatytułowana Zjazd Absolwentów Liceów / za: http://www.sklodowska.szkola.tczew.pl/index.php/historia-szkoly; „Ocalić od zapomnienia… ciąg dalszy” : publikacja okolicznościowa z okazji 60-lecia Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Tczewie / praca zbiorowa pod red. Bożeny Deja-Gałeckiej
- STS Lwów / Statek szkolny „Lwów” – polski żaglowiec szkolny, pierwsza „kolebka nawigatorów”; zwodowany w 1869 roku w w stoczni G. R. Cloover & Co. w Birkenhead (Anglia) jako statek towarowo-pasażerski; pierwotnie 3-masztowa fregata o nazwie „Chinsura”; latem 1920 roku zakupiony dla nowo powstającej Szkoły Morskiej w Tczewie [komendantem żaglowca był Tadeusz Ziółkowski, oficerem nawigacyjnym Mamert Stankiewicz, starszym oficerem Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz, radiotelegrafistą Alojzy Kwiatkowski, żaglomistrzem Jan „Waju” Leszczyński]
osoby powiązane:
- Antoni Garnuszewski (1886-1964) – inżynier komunikacji, absolwent Szkoły Morskiej w Odessie (Wydział Nawigacyjny), Politechniki w Petersburgu (Wydział Budowy Okrętów) oraz Inżynieryjnej Szkoły Morskiej w Kronsztadzie (egzamin oficerski), uczestnik rejsu szkoleniowego STS Lwów, autor pierwszych polskich podręczników z zakresu budownictwa okrętowego („Budowa okrętu” i „Teoria okrętu”), od sierpnia 1929 roku naczelnik wydziału administracji morskiej, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, od kwietnia 1945 roku naczelnik wydziału żeglugi nowo powstałego Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku, zawodowo związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, dyrektor i organizator tczewskiej Szkoły Morskiej
- kpt. ż.w. Gustaw Kański – absolwent Szkoły Morskiej w Odessie (Wydział Nawigacyjny), wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: locja, praktyka morska, dokumentacja okrętowa, roboty linowe), inspektor szkolny (faktyczny zastępca dyrektora tczewskiej Szkoły Morskiej), kierownik Wydziału Nawigacyjnego SM w Tczewie, najbliższy współpracownik Antoniego Garnuszewskiego
- inż. technolog. Kazimierz Bielski „Dziadek” / „Dziadzio” (1860-1939) – absolwent petersburskiego Instytutu Technologicznego, profesor, a zarazem pierwszy kierownik Wydziału Mechanicznego Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: mechanika, mechanizmy okrętowe, termodynamika, rysunek techniczny, projektowanie silników okrętowych), główny inżynier warsztatów naprawczych Żeglugi Wiślanej, członek Stowarzyszenia Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi „Bandera Polska”, nauczyciel akademicki uhonorowany między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1927) oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929), autor publikacji” „Mechanika teoretyczna”, „Turbiny parowe i zastosowanie ich do napędu statków oraz podstawowe wiadomości z termodynamiki”, „Prawidłowe wykonywanie rysunków maszynowych podług Polskich Norm Kreślenia Technicznego”, itd.
- Mamert Aleksander Stankiewicz herbu Mogiła (1889-1939) – patriota, wychowawca pierwszych pokoleń oficerów, legendarny Znaczy Kapitan, komandor podporucznik Marynarki Wojennej II RP, kapitan żeglugi wielkiej Polskiej Marynarki Handlowej, dowódca statków „Lwów” (statek szkoleniowy), „Polonia” oraz „Piłsudski”, w latach 1903-1909 podopieczny Morskiego Korpusu Kadetów w Petersburgu, w roku 1917 uznany za najlepszego nawigatora Floty Bałtyckiej (po przeprowadzeniu przez pole minowe pancernika Sława oraz krążownika pancernego Ruryk – okrętu flagowego dowódcy floty), pierwszy kierownik i wykładowca Wydziału Nawigacyjnego tczewskiej Szkoły Morskiej, członek Związku Towarzystw Kupieckich Zachodniej Polski i Związku Obrony Kresów Zachodnich, w latach 1932-1933 kapitan portu w Gdyni, zginął śmiercią marynarza 26 listopada 1939 roku, odznaczony pośmiertnie Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy, pochowany z asystą wojskową na cmentarzu West View Cemetery przy West View Road w Hartlepool niedaleko Middlesbrough, na wschodnim wybrzeżu Anglii
- Jan Roiński – w latach 1920-1927 wykładowca języka angielskiego w Państwowej Szkole Morskiej w Tczewie
- Aleksander Maresz – wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: algebra, geometria, trygonometria, różniczki, całki)
- Tadeusz Kokiński – mechanik, kierownik warsztatów, wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: mechanizmy okrętowe, gospodarstwo maszynowe na statkach), członek kadry kierowniczej SM w Tczewie
- kpt. ż. w. Stanisław Dłuski – intendent, wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: dewiacja kompasu)
- Aleksy Majewski – wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: język polski, historia, prawo morskie)
- inż. Witold Komocki – wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: chemia, technologia, wytrzymałość materiałów, materiałoznawstwo, silniki spalinowe, kreślenie)
- Antoni Ledóchowski / Antoni Maria Józef Maksymilian Ledóchowski, wł. Halka-Ledóchowski, pseud. „Antoś”, „Ledóch”, „Dziadek” (1895-1972) – hrabia, oficer austriackiej i polskiej Marynarki Wojennej (kapitan marynarki), nestor polskiego szkolnictwa morskiego, jeden z pierwszych wykładowców Szkoły Morskiej w Tczewie (przedmioty: matematyka, dewiacja magnetyczna kompasów, astronomia, locja), w latach 1930-1939 zawodowo związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, wykładowca astronawigacji w Państwowej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie (do 1965 roku), autor pierwszych w niepodległej Polsce podręczników do nawigacji: „Astronomia żeglarska” (1928), „Tablice nawigacyjne” (1933), „Kurs nawigacji” (1942), „Astronawigacja”, „Dewiacja kompasu”
hasła przedmiotowe:
Tczew, Szkoła Morska w Tczewie, Szkoła Morska 1920-1930, Okręt Lwów / Statek szkolny Lwów, Antoni Garnuszewski (1886-1964), Tczew – historia – 1920-1930, edukacja, szkolnictwo, oświata, Szkoła Morska w Tczewie – Wydział Mechaniczny, Szkoła Morska w Tczewie – Wydział Nawigacyjny, Szkoła Morska w Tczewie – wykładowcy, major mar. Gustaw Kański, inż. technolog. Kazimierz Bielski (1860-1939), Departament Marynarki Handlowej, Parowiec szkolny Kopernik, Mamert Aleksander Stankiewicz (1889-1939), Jan Roiński, Aleksander Maresz, Tadeusz Kokiński, Aleksy Majewski, Stanisław Dłuski, Antoni Ledóchowski (1895-1972), Witold Komocki
sygnatura:
ZD3
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie
Podobne:
Tygodnik Ilustrowany nr 28 /9 lipca 1921 roku/
Tczew. Szkoła Morska w Tczewie – kadra dydaktyczna, absolwenci (fragment kroniki J. Dylkiewicza)
Tadeusz Dębicki, Z dziennika marynarza: na pokładzie „Lwowa” z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem; wyd. nakładem Wydawnictwa Gebethner i Wolff Warszawa – Kraków – Lublin – Łódź – Poznań – Wilno – Zakopane 1925
Kolebką był Tczew – artykuł prasowy / „Tygodnik Morski” 28 czerwca 1970 [fragment kroniki J. Dylkiewicza]
Tczew. Jubileusz tczewskiej Szkoły Morskiej. 50-lecie szkolnictwa morskiego w Polsce. I Zjazd Absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej – wycinki prasowe (fragment kroniki J. Dylkiewicza)
