Obchody 60-lecia szkolnictwa morskiego. Grażyna Bodzioch. Z potrzeby pamięci… – artykuł prasowy [fragment kroniki J. Dylkiewicza]
osoby powiązane:
- Antoni Garnuszewski (1886-1964) – inżynier komunikacji, absolwent Szkoły Morskiej w Odessie (Wydział Nawigacyjny), Politechniki w Petersburgu (Wydział Budowy Okrętów) oraz Inżynieryjnej Szkoły Morskiej w Kronsztadzie (egzamin oficerski), uczestnik rejsu szkoleniowego STS Lwów, autor pierwszych polskich podręczników z zakresu budownictwa okrętowego („Budowa okrętu” i „Teoria okrętu”), od sierpnia 1929 roku naczelnik wydziału administracji morskiej, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, od kwietnia 1945 roku naczelnik wydziału żeglugi nowo powstałego Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku, zawodowo związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, dyrektor i organizator tczewskiej Szkoły Morskiej
- Mieczysław Węglewski – doktor medycyny, wykładowca higieny w tczewskiej Szkole Morskiej, uczestnik rejsów szkolnych (lekarz okrętowy na statku „Lwów”), kierownik Obwodowej Przychodni Lekarskiej PKP w Tczewie
- Walenty Zygmunt Milenuszkin (1921-1989) – kapitan żeglugi wielkiej, pisarz, działacz Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, wychowanek Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni (Wydział Nawigacyjny), Szkoły Morskiej w Southampton i Szkoły Podchorążych Rezerwy Marynarki Wojennej w Bickleigh, wykładowca w Państwowej Szkole Morskiej, rzeczoznawca techniczny w Polskim Rejestrze Statków, delegat ministra handlu zagranicznego i gospodarki morskiej przy Odwoławczej Izbie Morskiej, od 1978 roku główny nawigator w Polskiej Żeglugi Bałtyckiej w Kołobrzegu, przewodniczący Rady Wojewódzkiej PRON w Gdańsku, poseł na Sejm PRL IX kadencji (Komisja Skarg i Wniosków, Komisja Współpracy Gospodarczej z Zagranicą oraz w Komisja Transportu, Żeglugi i Łączności)
- Stanisław Paulo – laureat nagrody ufundowanej przez gdyńskie Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej
- Stanisław Kosko – absolwent tczewskiej Szkoły Morskiej (Wydział Nawigacyjny), kapitan żeglugi wielkiej (1935 rok), porucznik Marynarki Wojennej, publicysta, od lipca 1937 roku dyrektor Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, dowódca ORP „Gdynia” (kampania wrześniowa 1939 roku), autor publikacji wspomnieniowej Przez trzy oceany (za pozycję tę S. Kosko został uhonorowany Srebrnym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury), uczestnik szkolnego rejsu żaglowca „Lwów” (1923 rok)
- Witold Poinc (1908-1982) – kapitan portu w Gdyni, współtwórca i legenda Polskiego Ratownictwa Okrętowego, absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (1930, Wydział Nawigacyjny), dowódca plutonu marynarzy w I Batalionie Kadry Floty (obrona Oksywia, kampania wrześniowa 1939), od 1946 roku zastępca kierownika Wydziału Holowniczo – Ratowniczego Żeglugi Polskiej S.A. (wydziału zajmującego się oczyszczaniem portów i red z wraków statków oraz okrętów będących pozostałością po działaniach wojennych 1939-1945; W. Poinc nazywany był „pogromcą” pancernika Gneisenau – zatopionego okrętu artyleryjskiego blokującego wejście główne do portu w Gdyni), od 1968 roku zastępca dyrektora do spraw awaryjności floty w Urzędzie Morskim w Gdyni, kapitan żeglugi wielkiej uhonorowany między innymi Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, itd.
- Zbigniew Rybiański / Zbigniew Jerzy Rybiański – absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (1930), pierwszy dowódca wybudowanego po wojnie statku handlowego m/s „Sołdek”, kapitan żeglugi wielkiej uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi
- prof. zw. dr Daniel Duda – kapitan żeglugi wielkiej, Honorowy Prezes Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, członek Rady Brygadierów Związku Piłsudczyków RP, absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni (przekształconej następnie w Wyższą Szkołę Morską), w latach 1972-1981 rektor Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, od 1990 roku związany zawodowo z Akademią Marynarki Wojennej (pełnomocnik rektora i szef Katedry Eksploatacji Jednostki Pływającej), doctor honoris causa Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, ekonomista, profesor nauk technicznych odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (nagroda przyznana za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju gospodarki morskiej, za szczególne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej w dziedzinie marynistyki)
- Karol Olgierd Borchardt – pisarz, marynarz, kapitan żeglugi wielkiej, wykładowca Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, zastępca komendanta żaglowca szkolnego Dar Pomorza, starszy oficer flagowego statku pasażerskiego MS Piłsudski (zatopionego w listopadzie 1939 roku), starszy oficer transatlantyku MS Chrobry (zatopionego w 1940 roku podczas kampanii norweskiej), autor książek „Znaczy kapitan” (1960, wspomnienia), „Krążownik spod Somosierry (1963, wspomnienia), „Szaman morski” (1985), „Kolebka nawigatorów” (wydane pośmiertnie), itd., uhonorowany m.in. Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (pośmiertnie), Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, itd.
- Zbigniew Koreywo – ostatni dowódca ORP Warta – transportowca Marynarki Wojennej II RP
- Romuald Żelazowski – absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie, absolwent Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni
- Henryk Borakowski (1907-2001) – absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (1930; zwolniony z egzaminu praktycznego), sekretarz w Departamencie Morskim Ministerstwa Przemysłu i Handlu w Warszawie, kapitan portu i inspektor rybołówstwa we Władysławowie, zastępca dowódcy 43 Baterii artylerii Nadbrzeżnej kmdra ppor. W. Prowansa (1939 rok), oficer kompanii przeciwdesantowej w Jastarni (1939 rok), do 1950 roku związany zawodowo z Ministerstwem Żeglugi i Handlu Zagranicznego (kolejno jako inspektor, naczelnik wydziału, doradca żeglugowy i zastępca dyrektora departamentu morskiego i żeglugowego), członek Komisji Rewizyjnej Polskiej Żeglugi Przybrzeżnej „Gryf”, kierownik nauk na „Darze Pomorza’’, kapitan statku szkolnego „Janek Krasicki” (1951), kapitan statku szkolnego „Henryk Rutkowski” (1952), w latach 1957-1961 dyrektor Szkoły Rybołówstwa Morskiego w Gdyni, nauczyciel akademicki związany między innymi z Państwowym Centrum Wychowania Morskiego (prawo morskie i przedmioty fachowo-morskie), Wyższą Szkołą Marynarki Wojennej, Morskim Technikum Mechanicznym, a także Technikum Rybołówstwa Morskiego, dowódca statków „Kopalnia Zabrze”, „Boginka”, „Mazury”, „Chemik”, „Rusałka”, „Wrocław”, „Rzeszów”, „Świdnica” i „Poznań”, kapitan uhonorowany między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (pierwszym, jaki po wojnie został nadany w resorcie) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polska
- Józef Babkiewicz / Joseph Babkie (1915-1998) – kapitan żeglugi wielkiej, absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni (1939)
- Józef Dylkiewicz / Józef Nałęcz-Dylkiewicz (1906-1989) – kronikarz (autor bogato ilustrowanej kroniki miasta Tczewa), piewca ziemi tczewskiej, nauczyciel, poeta, publicysta, żołnierz AK okręgu wileńskiego (pseudonim Euzebiusz), działacz kulturalno-oświatowy, absolwent trzyletniego studium teatralnego, sekretarz lokalnego oddziału Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, przewodniczący Komisji Oświaty i Kultury, jeden z założycieli Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej (od 1978 roku członek honorowy Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej), od 1985 roku członek Stowarzyszenia „Wisła-Odra”, autor między innymi „Kantaty o Tczewie”
obiekty powiązane:
- Szkoła Morska / obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ulicy Szkoły Morskiej 1 / w latach 1945-1969 Państwowe Liceum Pedagogiczne / daw. szkoła żeńska [Mädchenschule] (budowę powszechnej szkoły żeńskiej rozpoczęto w Tczewie w roku 1911; w roku 1914 w wyposażonym w centralne ogrzewanie budynku szkolnym dowództwo pruskiej armii zorganizowało lazaret dla rannych żołnierzy; w kolejnych latach – od roku 1916 – w budynku mieściły się koszary niemieckiej straży granicznej – koszary Grenzschutzu, w latach 1920-1930 swoją siedzibę miała w tym miejscu pierwsza w Polsce Szkoła Morska, założona przez kmdra Antoniego Garnuszewskiego; wiosną 1930 roku Szkołę Morską przeniesiono do Gdyni, od tego roku w budynku zaczęła działać Szkoła Powszechna nr 5 przekształcona następnie, w roku 1945, w Liceum Pedagogiczne; historia tczewskiego Liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie sięga roku 1948, to właśnie we wrześniu 1948 roku, przy ulicy Parkowej w Tczewie, rozpoczęła działalność 11-letnia Szkoła Ogólnokształcąca (rozwojowa) Stopnia Podstawowego i Licealnego; siedzibą szkoły został nowoczesny gmach wybudowany w roku 1934 przez niemieckie stowarzyszenie Deutscher Schulverein [chodzi o obecną siedzibę Zespołu Szkół Technicznych przy ulicy Parkowej 1]; w 1955 roku placówka przyjęła nazwę: Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Tczewie; w 10. rocznicę powstania szkoły, z inicjatywy ówczesnego dyrektora Bronisława Kalkowskiego oraz nauczycielki fizyki prof. Wiktorii Dunajskiej, nadano placówce imię polskiej noblistki Marii Skłodowskiej-Curie, „przy udziale Komitetu Rodzicielskiego, a zwłaszcza państwa H. i St. Chylickich, Maruczyńskich i Kawczyńskich szkoła otrzymała również sztandar.”; w 1966 roku, po zakończeniu działalności tczewskiego Liceum Pedagogicznego, mieszczącego się w budynku przy obecnej ulicy Szkoły Morskiej 1, podjęto decyzję o przeniesieniu tam Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie [w drugiej połowie lat 60-tych władze oświatowe postanowiły zakończyć działalność liceów pedagogicznych, które jak uznano, spełniły już swoje główne zadanie, a więc przygotowanie kadry pedagogicznej dla powojennej oświaty]; moment pożegnania z placówką przy ulicy Parkowej w sposób następujący opisano na kartach kroniki szkolnej: Nauczycielom tak jak i nam, jest trudno rozstać się z murami naszej szkoły. Często narzekaliśmy na nauczycieli i szkołę, a teraz kiedy nastąpiło rozstanie, jest nam smutno i ogarnął nas żal; 1 września 1966 roku w sali gimnastycznej dawnego Liceum Pedagogicznego powitał zebranych nowy dyrektor LO im. Marii Skłodowskiej-Curie p. Adam Jabłoński; w 1970 roku na terenie szkoły zorganizowano obchody 50-lecia szkolnictwa morskiego, z tej okazji do Tczewa przybyli między innymi wykładowcy i absolwenci szkoły z kpt. żw. Konstantym Maciejewiczem, kpt. żw. Antonim Ledóchowskim, kpt. żw. Karolem Olgierdem Borchardtem, a także ówczesnymi ministrami Oświaty, Wychowania oraz Żeglugi; w 1979 roku otwarto w tczewskiej placówce Izbę Tradycji Szkoły Morskiej; w 1993 roku I LO obchodziło dwa jubileusze: jubileusz 35-lecia nadania szkole imienia Marii Skłodowskiej-Curie oraz jubileusz 45-lecia istnienia placówki, wydana została wówczas publikacja okolicznościowa zatytułowana Jednodniówka Jubileuszowa pod redakcją Elżbiety Szałańskiej i Edwarda Grabowskiego; w czerwcu 2002 roku odbył się w Tczewie długo oczekiwany Zjazd Trzech Liceów, na który z różnych stron świata przybyli absolwenci LO im. Adama Mickiewicza, Liceum Pedagogicznego i LO im. M. Skłodowskiej-Curie; z tej okazji wydana została publikacja jubileuszowa zatytułowana Zjazd Absolwentów Liceów / za: http://www.sklodowska.szkola.tczew.pl/index.php/historia-szkoly; „Ocalić od zapomnienia… ciąg dalszy” : publikacja okolicznościowa z okazji 60-lecia Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Tczewie / praca zbiorowa pod red. Bożeny Deja-Gałeckiej
- STS Lwów / Statek szkolny „Lwów” – polski żaglowiec szkolny, pierwsza „kolebka nawigatorów”; zwodowany w 1869 roku w w stoczni G. R. Cloover & Co. w Birkenhead (Anglia) jako statek towarowo-pasażerski; pierwotnie 3-masztowa fregata o nazwie „Chinsura”; latem 1920 roku zakupiony dla nowo powstającej Szkoły Morskiej w Tczewie [komendantem żaglowca był Tadeusz Ziółkowski, oficerem nawigacyjnym Mamert Stankiewicz, starszym oficerem Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz, radiotelegrafistą Alojzy Kwiatkowski, żaglomistrzem Jan „Waju” Leszczyński]; statek o nośności 1293 BRT, długości kadłuba 79 m, szerokości 11,4 m, zanurzeniu do 7 m, powierzchni żagli ok. 1500 m2 mógł w czasie służby szkoleniowej pomieścić 35 marynarzy i 140 uczniów
wydarzenia powiązane:
- zjazd absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie [wydarzenie zorganizowane w ramach obchodów 60-lecia Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, kontynuatorki tczewskiej Szkoły Morskiej, powstałej w 1920 roku, następnie, w roku 1930, przeniesionej do Gdyni, do nowo wybudowanego kompleksu budynków szkolnych przy ul. Morskiej]
hasła przedmiotowe:
Tczew, Szkoła Morska w Tczewie, Państwowa Szkoła Morska, Szkoła Morska 1920-1930, edukacja, szkolnictwo, oświata, marynistyka, szkolnictwo morskie, Wyższa Szkoła Morska w Gdyni, Uniwersytet Morski w Gdyni, I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Tczewie, 60-lecie szkolnictwa morskiego w Polsce, 60-lecie Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, jubileusz 1920-1980, zjazd jubileuszowy, gospodarka morska, Państwowa Szkoła Morska, Antoni Garnuszewski (1886-1964), Józef Dylkiewicz (1906-1989), STS Lwów, Statek szkolny Lwów, Państwowa Szkoła Morska w Gdyni – sztandar, Państwowa Szkoła Morska w Gdyni – sztandar przedwojenny, Wyższa Szkoła Morska w Gdyni – sztandar, Grażyna Bodzioch, Państwowa Szkoła Morska – absolwenci, Zbigniew Koreywo, Karol Olgierd Borchardt, prof. zw. dr Daniel Duda, Zbigniew Rybiański, Stanisław Kosko, Stanisław Paulo, Mieczysław Węglewski, Walenty Zygmunt Milenuszkin (1921-1989), Józef Babkiewicz (1915-1998), Henryk Borakowski (1907-2001), Romuald Żelazowski, Zbigniew Koreywo, zjazd absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie, zjazd absolwentów 1980, Witold Poinc (1908-1982)
sygnatura:
Pict0065-Pict0067
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie
Podobne:
Morskie tradycje Tczewa: Lekarz szkolnego statku – artykuł prasowy. Od szkoły bezrobotnych… do Wyższej Szkoły Morskiej – artykuł prasowy [fragment kroniki J. Dylkiewicza]
Kolebką był Tczew – artykuł prasowy / „Tygodnik Morski” 28 czerwca 1970 [fragment kroniki J. Dylkiewicza]
50-lecie szkolnictwa morskiego. „Uroczystości w Tczewie”. „Kuźnia kadr” – artykuły prasowe / „Dziennik Bałtycki” 18 czerwca 1970 [fragment kroniki J. Dylkiewicza]
Tczew. Jubileusz tczewskiej Szkoły Morskiej. 50-lecie szkolnictwa morskiego w Polsce. I Zjazd Absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej – wycinki prasowe (fragment kroniki J. Dylkiewicza)
Tczew. 60-lecie szkolnictwa morskiego. Zjazd absolwentów Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (17 czerwca 1980 roku)
