Tczew. Mosty wiślane (most drogowy, most kolejowy). Gmach dawnego dworca kolejowego. Około 1901 roku

Tczew. Mosty wiślane (most drogowy, most kolejowy). Gmach dawnego dworca kolejowego. Około 1901 roku

obiekty widoczne:

  • dworzec kolejowy, tzw. „stary dworzec” (obiekt wybudowany w latach 1856-1857 według projektu Friedricha Augusta Stülera; okazały budynek, wzniesiony w tym samym czasie co wieże i portale tczewskich mostów, zachwycił przebywającą w Tczewie, w sierpniu 1858 roku, Jadwigę Łuszczewską-Deotymę; w tekście wspomnieniowym zatytułowanym „Wycieczka do Gdańska. Czczewo” autorka „Panienki z okienka” pisała: Jest to prawdziwy wzór architektury dziewiętnastego wieku, utwór z samego żelaza i kryształu, najtrwalsze z najtrwalszych, połączenie dziwne a pociągające (…) Najpierw wchodzisz do sali z trzech stron wyłożonej zwierciadłami, z czwartej ogromna oszklona ściana przedziela ją od drugiej sali półkolistej; ta cała jest ulana ze szkła, oprawionego w sieć żelaznych słupów, wiotkich i powikłanych, jakby gałązki rozłożystych drzew. Kierunek budowy tak zwrócony, iż gdziekolwiek staniesz, na wskroś wszystkich ścian, jak jedno okno, widzisz cały most;
    „stary dworzec” spłonął w marcu 1945 roku, w kilka dni po zajęciu Tczewa przez Armię Czerwoną [wcześniej został dwukrotnie uszkodzony, we wrześniu 1939 roku oraz w lutym 1945 roku])
  • portal mostu drogowego / kratowniczego ozdobiony reliefami Gustawa Bläsera przedstawiającymi, w części centralnej, pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV
  • portal mostu kolejowego z charakterystyczną, zbliżoną do portalu mostu kratowniczego, sekwencją wartowniczą
  • most drogowy (historyczny most drogowy zbudowany został w latach 1851–1857 jako most kolejowo-drogowy; pierwotnie obiekt zdobiło dziesięć wież w stylu neogotyckim, wznoszonych kolejno w latach 1856, 1857 i 1858; monumentalny charakter konstrukcji podkreślały dodatkowo dwie bramy wjazdowe, z których jedną (tę po stronie Tczewa) zdobiła płaskorzeźba, przedstawiająca pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV w towarzystwie budowniczych mostu: Carla Lentzego oraz szwajcarskiego inżyniera Rudolpha Eduarda Schinza; po roku 1945, zniszczony w wyniku działań wojennych obiekt, odbudowano w formie dalekiej od oryginału; w 1947 roku niesiona przez powódź kra lodowa uszkodziła kilka drewnianych podpór mostowych w wyniku czego siedem dźwigarów wpadło do rzeki, tym samym tczewski most czasowo został wyłączony z użytkowania; 15 stycznia 1948 roku pomiędzy mostem drogowym a mostem kolejowym powstał specjalny łącznik umożliwiający autom kontynuowanie drogi po przęsłach kolejowych na których ułożono prowizoryczną drewnianą jezdnię; remont mostu drogowego połączony z wymianą nawierzchni trwał ponad 10 lat; 31 stycznia 1959 roku władze miejskie oficjalnie dopuściły most do użytku, ogłaszając, że jest on w całości przejezdny; 21 marca 2000 roku trzy środkowe przęsła oryginalnej konstrukcji oraz cztery wieże w stylu neogotyckim zostały wpisane do rejestru zabytków, pozostałe elementy konstrukcyjne mostu drogowego dołączone zostały do rejestru w kilkanaście lat później, tj. 7 października 2016 roku [tym samym cały tczewski most został oficjalnie uznany za zabytek]; w październiku 2011 roku, z uwagi na postępującą degradację przęseł, ruch na moście został wstrzymany; od 2012 roku trwa proces odbudowy tczewskiego mostu drogowego w wariancie historycznym; kompleksowe prace o wartości 35,5 mln złotych podjęto na początku roku 2019; 15 kwietnia 2019 roku, podczas kolejnego etapu odbudowy, dokonano wyjątkowego odkrycia: pod dawnym portalem zachodnim odnaleziono kapsułę czasu wmurowaną w przyczółek tczewskiego mostu 27 lipca 1851 roku oraz tablicę pamiątkową opatrzoną niemieckojęzyczną inskrypcją: „Jego wysokość, król pruski Fryderyk Wilhelm IV, położył kamień węgielny pod mostem wiślanym w Tczewie, 27 lipca 1851 r.”) / za: Bartosz Listewnik, „Historia mostów tczewskich. Zmiany konstrukcji na przestrzeni dziejów”
  • most kolejowy (historyczny most kolejowy wybudowany został w roku 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem; odbudowa zniszczonego w wyniku działań wojennych mostu rozpoczęła się w marcu 1946 roku; 8 marca 1947 roku, dokładnie w dwa lata po wysadzeniu mostów wiślanych przez armię niemiecką, obiekt został tymczasowo odbudowany; w latach 2009-2010 most kolejowy przeszedł generalny remont w ramach modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdynia)
  • zabudowania dworcowe
  • peron
  • tory kolejowe (tzw. strona gdańska / linia łącząca Tczew z Gdańskiem)
  • pociągi

osoby widoczne:

  • podróżni
  • pracownicy kolei

datowanie:

około 1901

hasła przedmiotowe / hasła ogólne:

Tczew, kolej, kolejnictwo, transport, transport kolejowy, transport szynowy, przewozy kolejowe, historia, architektura, mosty, mosty tczewskie, mosty wiślane, dworzec, infrastruktura kolejowa, środki transportu, pociąg, tabor kolejowy, gospodarka, zagadnienia gospodarcze

hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:

Tczew, Dirschau, most drogowy, most kolejowy, portal, portal mostu kolejowego, portal mostu drogowego, dworzec kolejowy, stacja kolejowa, stary dworzec, strona gdańska, dworzec kolejowy – strona gdańska – Tczew, tory kolejowe, linia kolejowa Tczew-Gdańsk, Bahnhof, pociągi, wagon, wagony, podróżni, pracownicy kolei, karta pocztowa, pocztówka, pocztówka fotograficzna, sepia, karta korespondencyjna, korespondencja, korespondencja w języku niemieckim, nadawca, adresat, Lisette Schwarz, Gottlieb Klein, Berlin, znaczek pocztowy, Deutsches Reich, znaczek pocztowy Deutsches Reich, stempel pocztowy, stempel korespondencyjny, Gruss aus Dirschau, Ireneusz Dunajski, około 1901, widok około 1901 rok, XX wiek

opis fizyczny:

  • pocztówka w sepii (fotograficzna)
  • na awersie i rewersie karta pocztowa wypisana odręcznie – korespondencja w języku niemieckim (nadawca: Lisette Schwarz; adresat: Gottlieb Klein, Berlin, Charlottenstrasse)
  • na awersie nadruk w języku niemieckim Gruss aus Dirschau [Pozdrowienia z Tczewa]
  • na odwrocie znaczek pocztowy Deutsches Reich
  • na odwrocie dwa stemple pocztowe / korespondencyjne Dirschau [Tczew] z datą 19.07.1902

sygnatura:

Poczt735

zbiór Ireneusz Dunajski

Skip to content