Tczew. Park Miejski. Dzień Tczewa 30 stycznia 2002 roku. Inscenizacja historyczna „Sercem Ich witał każdy próg”. Na zdjęciu szwoleżerowie z 9 Brygady Kawalerii Pancernej im. króla Stefana Batorego w Braniewie

Tczew. Park Miejski. Dzień Tczewa 30 stycznia 2002 roku. Inscenizacja historyczna „Sercem Ich witał każdy próg”. Na zdjęciu szwoleżerowie z 9 Brygady Kawalerii Pancernej im. króla Stefana Batorego w Braniewie

miejscowość:

  • Tczew

obiekty / miejsca widoczne:

  • Park Miejski w Tczewie [Początki tczewskiego „ogrodu” sięgają lat 1898-1899. Wówczas, z inicjatywy Willego Muscate, prezesa Towarzystwa Upiększania Miasta, a prywatnie przedsiębiorcy i wielkiego miłośnika zieleni, wydzierżawiono kilkuhektarowy teren, dający początek miejscu, które współcześnie uznawane jest za jedno z najatrakcyjniejszych założeń parkowych na terenie Pomorza. W roku 1910, z fundacji radcy sanitarnego, doktora Hermanna Schefflera, wykupiono kolejnych 10 hektarów gruntu z myślą o powiększeniu dotychczasowego terenu parkowego. Tym samym miejska enklawa zieleni objęła obszar o łącznej powierzchni 16,5 hektara; o Parku Miejskim w Tczewie pisał między innymi Edmund Raduński na kartach, wydanej w roku 1927, publikacji „Zarys historii miasta Tczewa”: Miasto zyskało dużo na wyglądzie estetycznym przez założenie parku. Ludność tczewska mocno odczuwała brak lasu bliskiego. Najbliższy oddalony jest o 12 kilometrów a dojazd niekoniecznie łatwy. W roku 1889 nadarzyła się sposobność nabycia 75 morgów wielkiego obszaru położonego na południowej granicy miasta. Na terenie tym powstał, dzięki zabiegom Towarzystwa Miłośników Miasta (Verschoenerungsverein) a szczególnie jego przewodniczącego, właściciela fabryki Willy Muscatego, piękny park rozszerzony w roku 1910 o dalsze 20 morgów nabytych z (…) fundacji dra Schefflera. (…) W roku 1915 zmarł właściwy twórca parku Muscate, Zarząd postanowił ustawić w parku obelisk z tablicą z brązu zawierającą następujący napis: „Cieniom zmarłego radcy Muscatego, twórcy i krzewiciela parku miejskiego”, niestety zamiar ten wykonać przeszkodziły wojna i przewrót polityczny.]
  • Amfiteatr / od 29 czerwca 2012 roku Amfiteatr im. Grzegorza Ciechowskiego] (Amfiteatr w Parku Miejskim wzniesiono w roku 1975; por. artykuł „Amfiteatr w tczewskim parku”: Jak już informowaliśmy, Tczew jest w tym roku [1975] gospodarzem III Wojewódzkich Igrzysk Młodzieży Szkolnej (…) Od wielu miesięcy trwają intensywne przygotowania do tej ogromnej imprezy. Startować przecież będzie około 1700 młodych sportowców. Dla tej grupy trzeba zabezpieczyć bazę noclegową i żywieniową, dla poszczególnych dyscyplin przygotować obiekty sportowe, zapewnić odpowiedni sprzęt. Ciekawie zapowiada się sam ceremoniał otwarcia igrzysk w parku miejskim. Od dwóch tygodni trwają tu (od strony Kołłątaja) prace ziemne wykonywane przez PPGKiM. Powstanie amfiteatr na około 2,5 tys. miejsc. Część elementów betonowych wykonuje SKR Subkowy i RSP Bałdowo. Ławki wykonane będą na wzór siedzeń na stadionach. Na dole usytuowana będzie scena, która otrzyma – dopiero po igrzyskach – lekki dach. Nie trzeba podkreślać jak ogromną rolę spełniać będzie w przyszłości parkowy amfiteatr. Wspaniałe miejsce na kontynuowanie niedzielnych koncertów, występów orkiestr i chórów, różnego rodzaju festiwali, konkursów i imprez artystycznych. /Z.G., „Głos Wybrzeża”, 08.04.1975/)

osoby widoczne:

  • szwoleżerowie 9 Brygady Kawalerii Pancernej im. króla Stefana Batorego w Braniewie

osoby powiązane:

  • Roman Landowski [autor scenariusza „Sercem Ich witał każdy próg”] – pisarz, regionalista, publicysta, członek Związku Literatów Polskich, rodowity Pomorzanin urodzony w Świeciu nad Wisłą, z wykształcenia bibliotekarz, animator kultury, reżyser teatrów amatorskich [w latach 1964-1976 R. Landowski prowadził założony przez siebie teatr poezji i publicystyki Scena Literacka „Propozycje”], w latach 1986-2007 redaktor naczelny „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, w latach 1981-1985 dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie, Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, miłośnik i piewca Kociewia uhonorowany między innymi Srebrnym oraz Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką Zasłużony Działacz Kultury, medalem Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, medalem Pro Domo Trsoviensi, a także lokalnym wyróżnieniem Tczewianin Roku 2000
  • Józef M. Ziółkowski [pomysłodawca wydarzenia] – dziennikarz, muzealnik, autor publikacji o tematyce regionalnej (m.in. „U Andzi i Maćka na Kociewiu”, „Szkice kociewskie”, „Świątynie Kociewia Tczewskiego”, „W delcie Wisły”, „Myśliwskim tropem… 65 lat Koła Łowieckiego Szarak w Tczewie”, „Drogi do sukcesu”, „Kulisy międzywojennego Tczewa”, itd.), współzałożyciel i członek Kolegium Redakcyjnego „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, od 2007 roku główny specjalista ds. muzealnictwa w tczewskiej Fabryce Sztuk , pomysłodawca, autor, a zarazem komisarz kilkudziesięciu wystaw o tematyce historycznej oraz biograficznej (m.in. „Tczew od osady do współczesności” (2008), „Pradzieje Tczewa” (2010), „Tczew 1807 – wielka wojna w małym mieście” (2011), ,„Z Forsterami i Cookiem na kraniec świata” (2012), „20 lat wolności Tczew 1920-1939″ (2016) / nagrody i wyróżnienia: Medal Pro Domo Trsoviensi, Kociewskie Pióro, Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis

Obchody 30 stycznia 2002 (zapowiedź wydarzenia – fragmenty) / „Dzień Tczewa już po raz dziesiąty”, Panorama Miasta – Bezpłatny Biuletyn Informacyjny Samorządu Miasta Tczewa, nr 1/138, styczeń 2002 r.

W 1992 roku Rada Miejska ustanowiła 30 stycznia Dniem Tczewa. Tego dnia bowiem oddziały Armii Pomorskiej generała Józefa Hallera weszły do Tczewa, by dopełnić historycznego aktu przyłączenia miasta do Macierzy. Działo się to 30 stycznia 1920 roku.
Rok 1918 przyniósł Polsce tak długo oczekiwaną niepodległość. Na mocy Traktatu Wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku Polska odzyskała Pomorze z wąskim pasem wybrzeża morskiego. Od połowy stycznia do 10 lutego 1920 roku trwało przejmowanie ziemi pomorskiej przez wojska Frontu Pomorskiego pod dowództwem generała Józefa Hallera. Dokonywał się wielki akt dziejowy.
Ludność polska Tczewa witała żołnierzy (…) z wielką serdecznością. O tym radosnym wydarzeniu pisał „Pielgrzym”: W piątek, 30 stycznia, spełniło się to, co od dawna było marzeniem naszym: nad miastem załopotał po 150-letniej ciężkiej niewoli nasz Orzeł Biały. Dzień 30 stycznia 1920 roku pozostanie nam w pamięci po wszystkie wieki” (…)
Obecnie trwają przygotowania nietypowej inscenizacji (pomysłu radnego Józefa Ziółkowskiego), jaka planowana jest w Tczewie na 30 stycznia 2002 roku. Tego dnia obchodzone są uroczystości związane z wejściem wojsk generała Józefa Hallera do Tczewa. Tegoż dnia będzie można choć przez chwilę poczuć nastrój lat 20. Przygotowany został już na tę okoliczność scenariusz inscenizacji historycznej „Sercem Ich witał każdy próg”, który napisał Roman Landowski. Ulicą 30 Stycznia przed budynek Urzędu Miejskiego przejdą oddziały Błękitnej Armii w otoczeniu żołnierzy obecnej jednostki wojskowej, rzemieślników, mieszkańców miasta. Pod muzycznym przewodnictwem Harcerskiej Orkiestry Dętej przekroczą ustawioną specjalnie bramę powitalną przed budynkiem ratusza. Zgodnie z realiami 30 stycznia 1920 roku Błękitną Armię powita starosta (w tej roli Zenon Odya, prezydent Tczewa), burmistrz oraz ksiądz. W tym momencie w mieście będzie można usłyszeć bicie dzwonów kościelnych i dźwięk syren. Po uroczystości nastąpi kolejny przemarsz, tym razem do Tczewskiego Centrum Kultury przy ulicy Kołłątaja 9, gdzie odbędzie się uroczysta sesja Rady Miejskiej Tczewa. (…)

Obchody 30 stycznia 2002 [relacja] / Józef M. Ziółkowski, „Kwiatami i chlebem: tczewianie świętowali”, Dziennik Bałtycki, dodatek „Nasze Miasto” luty 2002

Po raz dziesiąty obchodzono Dzień Tczewa. Upamiętnia on dzień 30 stycznia 1920 roku, kiedy to oddziały generała Józefa Hallera weszły do Tczewa, aby przyłączyć go do Macierzy. Mieszkańcy miasta serdecznie witali wówczas Wojsko Polskie. 4 lutego 1920 roku Tczew odwiedził gen. Józef Haller.
Aby przypomnieć historyczne dni, przygotowano inscenizację. Tczewianie zobaczyli żołnierzy gen. Hallera, w których wcielili się uczniowie Zespołu Szkół Kolejowych. Podziwiali kompanię honorową 16. Tczewskiego Batalionu Strzelców, szwoleżerów na koniach z 9 Brygady Kawalerii Pancernej z Braniewa, żołnierzy z pochodniami. Śpiewał chór miejski „Echo”.
Z okien magistratu rozległo się „Boże coś Polskę”, grane na trąbkach przez Leszka Rutkowskiego i Arkadiusza Rębiasza. – Hymn do Boga, owe „Boże coś Polskę”, w ostatnim okresie zaboru śpiewany był często i coraz głośniej – powiedział Ludwik Kiedrowski, narrator patriotycznej inscenizacji. – Począwszy od rozruchów i demonstracji towarzyszących powstaniu styczniowemu 1863 roku.
Marta Manikowska i Adam Naguszewski, uczniowie Zespołu Szkół Kolejowych, recytowali wiersz o błękitnych ułanach. Dwie uczennice Zespołu Szkół Kolejowych powitały żołnierzy kwiatami, chlebem i solą. – Nasz prastary gród Sambora doczekał się zrzucenia jarzma pruskiego zaborcy i połączenia się z macierzą – powiedział Zenon Odya, prezydent Tczewa.
Ks. prałat Stanisław Cieniewicz mówił o drodze do wolności i daninie krwi. Dzisiaj mamy wolność – powiedział ks. Cieniewicz – Nie jest ona dana na zawsze. Wolność to łaska ale i obowiązek.
Scenariusz inscenizacji historycznej „Sercem Ich witał każdy próg” napisał Roman Landowski.
(…) Wieczorem podczas uroczystej sesji [Rady Miejskiej] wręczono honorowe wyróżnienia samorządu tczewskiego. Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tczewa Rada Miejska przyznała prof. Józefowi Szajnie i Franciszkowi Fabichowi. Medale Pro Domo Trsoviensi otrzymali Mieczysław Polewicz i Mieczysław Izydorek. W tym roku prezydent Tczewa nie przyznał nagrody „Tczewianin Roku”. Wyróżnienie otrzymał Czesław Glinkowski.

datowanie:

30 stycznia 2002

hasła przedmiotowe / hasła ogólne:

Tczew, zagadnienia społeczno-polityczne, obchody, obchody miejskie, uroczystości, historia, inscenizacje, zieleń miejska, środowisko geograficzne, roślinność, rekonstrukcja historyczna, widowisko historyczne, inscenizacja historyczna, wydarzenia plenerowe, żywa lekcja historii

hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:

Tczew, Stare Miasto, Park Miejski w Tczewie, amfiteatr, amfiteatr – Park Miejski – Tczew, Sercem Ich witał każdy próg, Sercem Ich witał każdy próg – inscenizacja historyczna – Tczew, inscenizacja historyczna 30 stycznia 2002, inscenizacja historyczna 30.01.2002, żołnierze, szwoleżerowie, konie, kawaleria, Braniewo, 9 Braniewska Brygada Kawalerii Pancernej, 9. Brygada Kawalerii Pancernej im. króla Stefana Batorego w Braniewie, 9. Brygada Kawalerii Pancernej Braniewo, Front Pomorski, Wojsko Polskie, Tczew 1920, powrót Pomorza do Polski, powrót Pomorza do Polski 1920, powrót Tczewa do Polski, powrót Tczewa do Polski 1920, 82. rocznica powrotu Tczewa do Polski, Dzień Tczewa, Dzień Tczewa 30 stycznia 2002, Tczew 30 stycznia 2002, Tczew 30.01.2002, lata dwutysięczne

autor zdjęcia

Stanisław Zaczyński – fotograf, archiwista, kolekcjoner wiekowych rycin, negatywów, dokumentów historycznych, fotografii oraz pocztówek, wzbogacających oraz systematyzujących wiedzę na temat burzliwych dziejów Grodu Sambora, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar

uwagi:

fotografia barwna

sygnatura:

VII4-13237/RZS 

numer albumu:

98

ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie

Skip to content