miejscowość:
Tczew
miejsca / obiekty widoczne:
- fragment kamienicy narożnej przy ulicy Chopina 33 (czas powstania obiektu: I połowa XX wieku; w latach 1901-1925 siedziba „Dirschauer Zeitung”)
- kamienica przy ulicy Chopina 2 / w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1930-1938 [kamienica zbudowana w miejscu XIX-wiecznej oficyny])
- kamienica przy ulicy Podgórnej 7 / w latach 80. XX wieku sklep dziewiarski [parter] (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XVIII wieku; remont i modernizacja elewacji frontowej – 1938 rok; elementy i detale zabytkowe: mury działowe i sklepienia kolebkowe w obrębie piwnic, stropy z fazowanymi belkami, XIX-wieczne schody, więźba dachowa z przełomu XVIII i XIX wieku, etc.; w latach 1835-1868 wł. Eduard Ludwig Emanuel Luckfeldt, krawiec; w latach 1868-1882 wł. Anton Tollick, zdun; w latach 1882-1915 wł. Augusta Kawka; w latach 1915-1939 wł. August Ormańczyk, rolnik, zam. Tczewskie Łąki)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 6 / w latach 80. XX wieku piekarnia [parter], wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 2 poł. XIX wieku; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; remont i modernizacja elewacji frontowej, budowa oficyny – 1911 rok; przebudowa – 1928 rok; detale zabytkowe: układ wnętrza z elementami barokowymi, więźba dachowa z XVIII wieku, XIX-wieczne boniowanie parteru, etc.; w latach 1896-1926 wł. Carl i Anna Zuch; w latach 1926-1945 wł. Brunon Zuch, mistrz piekarski i cukierniczy)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 5 / w latach 80. XX wieku sklep spożywczy, skup butelek, wł. Wacław Paicz (czas powstania obiektu: 1913 rok [do 1909 roku – parterowy dom z poddaszem; od 1913 roku – dwukondygnacyjna kamienica mieszkalno-usługowa, bud. Antoni Landowski]; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; wyk. J. Morgenroth; w latach 1885-1913 wł. Johann Theodor Geise, piekarz; w latach 1913-1917 wł. August Kühnast, rentier; w latach 1917-1919 wł. Der Verein für Kranken Armen und Gemeindschaft; w latach 1919-1921 wł. Albert Riedel, kupiec; w latach 1921-1936 wł. Oton Montay, fryzjer; w latach 1936-1945 wł. wdowa po O. Montay)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 4 / w latach 80. XX wieku sklep obuwniczy (czas powstania obiektu: I poł. XIX wieku; oficyna – koniec XIX wieku; powiększenie okna wystawowego w części parterowej – 1900 rok; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa oficyny tylnej [daw. suszarnia] – 1928 rok; rozbudowa (II kondygnacja) – 1931 rok; elementy i detale zabytkowe: barokowy układ wnętrz, więźba dachowa z przełomu XVIII i XIX wieku, gotyckie mury obwodowe w obrębie piwnic, gzymsy międzykondygnacyjne, etc.; w latach 1886-1898 wł. Gustaw Michaelis; w latach 1898-1913 wł. Adolf Michaelis; w latach 1913-1919 wł. Hermann Butsch, kupiec; w latach 1919-1931 wł. Arthur Blessin, młynarz)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 3 / pocz. XX wieku magazyn meblowy braci Friedrich, niem. Gebrüder Friedrich Möbelfabrik / na przełomie lat 70. i 80. XX wieku sklep „Druh” (czas powstania obiektu: I poł. XIX wieku; powiększenie okna piwnicznego od strony ul. Podgórnej – 1890 rok; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; rozbudowa (II kondygnacja) – 1910 rok, wyk. Ernest Schultz; elementy i detale zabytkowe: stolarka okienna I piętra, XVII-wieczne sklepienia i mury działowe, schody z 4. ćwierćwiecza XIX wieku, gotyckie mury obwodowe w obrębie piwnic, etc.; w latach 1889-1897 wł. Johann August Friedrich, kupiec; od 1897 roku wł. Bruno Friedrich i Curt Friedrich, kupcy)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 2 / w latach 80. XX wieku piekarnia, wł. kamienicy Bolesław Mikołajewski, Elbląg (czas powstania obiektu: lata 20/30. XX wieku; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa [zmiany w układzie wnętrz] – 1922 rok; rozbudowa [II kondygnacja] – 1929 rok; w latach 1900-1922 wł. Johann i Michael Woytowicz; w latach 1922-1930 wł. Roman Wiśnicki, piekarz)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 1 / w latach 80. XX wieku część parteru włączona do Restauracji „Centralnej”, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; około 1880 roku w obrębie działki wyszczególniono: dom mieszkalny z małym podwórzem, dobudówkę, dom tylni [fabrykę]; powiększenie okna wystawowego od strony ulicy Podgórnej – 1909 rok; w latach 1884-1901 wł. Rudolf Tiedmann i Theodor Pantzlaff, kupcy; w latach 1901-1905 wł. Franz Nadolski, browarnik; w latach 1905-1918 wł. August Kuhnast; w latach 1918-1945 wł. Maria Nadolska)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 20 / w latach 80. XX wieku sklep nabiałowy; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; przebudowa pomieszczeń sklepowych – 1905 rok; gruntowna modernizacja budynku – lata 1930-1935; w latach 1904-1910 wł. Hermann i Julius Goldschmidt; w latach 1910-1922 wł. Hermann Goldschmidt, kupiec; w latach 1922-1939 wł. Georg Morgenroth, instalator)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 21 / w latach 80. XX wieku magazyn domu sportowego; wł. kamienicy Feliks Wasilewski (czas powstania obiektu: 2 poł. XIX wieku; modernizacja – około 1935 roku; w latach 1881-1902 wł. Victor Blum; w latach 1902-1922 wł. Julia Leyde z d. Blum i Meyer Leyde, kupiec)
- kamienica przy ulicy Podgórnej 22 / w latach 80. XX wieku cukiernia Ptyś [parter] (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1875 rok; remont – około 1970 roku; elementy i detale zabytkowe: gotyckie mury obwodowe w obrębie piwnic, XVI-XVIII wieczne mury działowe, żeliwne kolumny w parterowej części obiektu (witryna, wejście); w latach 1889-1907 wł. Rosalie Beer, wdowa; w latach 1907-1943 właśc. Leopold Lesser; w latach 1920-ok. 1939 dzierż. Władysław Włodarczak)
- kamienica narożna przy ulicy Lipowej 5/6 / pocz. XX wieku magazyn meblowy braci Friedrich, niem. Gebrüder Friedrich Möbelfabrik / w latach 30. XX wieku cukiernia Cafe und Konditorei Damröse / w latach 80. XX wieku Restauracja Centralna [parter] / w latach 90. XX wieku redakcja „Gazety Tczewskiej” (czas powstania obiektu: około 1913 roku; gruntowny remont, przebudowa pomieszczeń w obrębie I kondygnacji – 1954 rok; około 1880 roku w obrębie działki wyszczególniono: dom mieszkalny z podwórzem, spichlerz, stajnię; w latach 1888-1906 wł. Robert Lebenstein; w roku 1906 wł. Franz Jahn z Wielkich Łunaw [współcześnie gm. Chełmno], właściciel ziemski; w latach 1906-1945 wł. Franz Friedrich i Curt Friedrich, kupcy; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Okrzei 2 / w latach 80. XX wieku Odzieżowa Spółdzielnia Pracy / współcześnie Fontanna Marzeń Prywatna Szkoła Podstawowa w Tczewie (czas powstania obiektu: 1909 rok [autor projektu C. Schönemann]; rozbudowa / modernizacja – 1974 rok [dobudowanie piętra w miejscu mansardowego zadaszenia, dostosowanie wnętrz do potrzeb spółdzielni odzieżowej]; w latach 1892-1909 wł. Hermann Goetz; w latach 1909-1925 wł. Stowarzyszenie Darlehns Verein zu Dirschau [zał. K. Stobbe]; w latach 1925-1936 wł. Vereins Bank Sp. z o.o.; w latach 1936-1939 wł. Vereins Bank – Bank Spółdzielczy Sp. z o.o. w Tczewie)
- kamienica przy ulicy Okrzei 18 / około 1885 roku dom mieszkalny i podwórze o powierzchni 77 m2 / do około 1920 roku piekarnia / w latach 80. XX wieku zakład szewski; wł. kamienicy Suprynowicz (czas powstania obiektu: 2 ćw. XIX wieku; elementy i detale zabytkowe: układ parteru i piętra, piwnice, schody z tłoczonymi tralkami, szczyt dachowy w stylu klasycystycznym, komin kuchenny, etc.; w latach 1884-1887 wł. Martin Kadisch, kupiec; w latach 1887-1893 wł. Gustaw Hennemann, rzeźnik; w latach 1893-1934 wł. Joseph Senger, mistrz piekarski; w latach 1934-1937 wł. Stefan Keiling z żoną; w latach 1937-1939 wł. Gertruda Gierdalska)
- kamienica przy ulicy Okrzei 17 / w latach 80. XX wieku wł. Zrzeszenie Prywatnych Właścicieli Nieruchomości (czas powstania obiektu: około 1850 roku; w latach 1847-1853 wł. Hermann Seliger, nauczyciel; w latach 1853-1855 wł. Miasto Tczew; w latach 1855-1862 wł. Mojżesz Goldstein, handlarz; w latach 1862-1867 wł. Bernhard Vogel, ślusarz; w latach 1867-1939 wł. Robert Goertz, mistrz piekarski i spadkobiercy)
- kamienica przy ulicy Okrzei 16 / w latach 80. XX wieku Przemysłowo-Usługowa Spółdzielnia Pracy w Tczewie, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 1 poł. XIX wieku; modernizacja elewacji frontowej – 2 poł. XIX wieku; elementy i detale zabytkowe: więźba dachowa, szczytowa część fasady z klasycznym tympanonem, gotycko-barokowe piwnice, etc.; w latach 1881-1886 wł. Emil Straube, nauczyciel z Elbląga; w latach 1886-1897 wł. Frida Blum z d. Lewińska i Isidor Blum, kupiec; w latach 1897-1906 wł. Feliks Lewiński, kupiec; w latach 1906-1909 wł. August Kühnast, naczelnik poczty; w latach 1909-1939 wł. Friedrich Kühnast, kupiec)
- kamienica przy ulicy Okrzei 15 / w latach 1924-1929 jadłodajnia, wł. Franciszek Jochim (czas powstania obiektu: około 1910 roku [proj. L. Adam]; w latach 1908-1917 wł. Hermann Hein, kupiec; w latach 1917-1922 wł. Luis Silberstein, kupiec; w latach 1922-1924 wł. Jan Przybylski, stolarz; w latach 80. XX wieku wł. Helena Wróblewska)
- kamienica przy ulicy Okrzei 14 / w latach 80. XX wieku zakład fryzjerski [parter] (czas powstania obiektu: XVIII wiek; modernizacja elewacji frontowej – poł. XIX wieku; remont generalny – 1929 rok; przebudowa fasady i pomieszczeń sklepowych – 1935 rok; w latach 1896-1912 wł. Albert Schultz z żoną; w latach 1912-1937 wł. Leopold Michaelis; w latach 1937-1938 wł. Marceli Bukowski, mistrz piekarski; od 1938 roku wł. Helena Jarzemska)
- kamienica przy ulicy Okrzei 13 (czas powstania obiektu: 1 poł. XIX wieku; w latach 1899-1912 wł. Albert Schultz, majster stolarski; w latach 1912-1918 wł. August Nietz, palacz; w latach 1918-1922 wł. Andreas Deja; w latach 1922-1939 wł. Józef Gryfkowski, mistrz szewski)
- kamienica przy ulicy Okrzei 12 (czas powstania obiektu: lata 1843-1845; w latach 1843-1847 wł. Florentina Wilhelmina Parpart z d. Pankin i Johann Gottlieb Parpart, piekarz; w latach 1847-1868 wł. Albert Sich; w latach 1868-1903 wł. Carl Parpart, piekarz; w latach 1903-1909 wł. Emilia Parpart; w roku 1909 wł. August Kühnast, rentier; od 1909 roku wł. Friedrich Kühnast)
- kamienica przy ulicy Okrzei 11 (czas powstania obiektu: poł. XIX wieku; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa oficyny tylnej – 1911 rok; w latach 1888-1910 wł. Związek Pożyczkowy Tczew; w latach 1910-1921 wł. Theodor Gringel, mistrz kominiarski; w latach 1921-1928 wł. Jan Rupatacki, cukiernik; w latach 1928-1939 wł. Leon Hütter, urzędnik bankowy; w latach 80. XX wieku wł. Jeszke)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 1 / około 1910 roku dom mieszkalny z przybudówką / w latach 80. XX wieku sklep z artykułami chemicznymi, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: druga połowa XIX wieku; w latach 1887-1903 wł. Agata Sommerfeldt, Abraham Sommerfeldt; w latach 1903-1939 wł. Alfons Rutkowski, kupiec)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 4 / w latach 20. XX wieku skład mebli, wł. Władysław Dudziński / w latach 30 XX wieku budynek mieszkalno-usługowy [I piętro – mieszkanie z kuchnią 4 pok., II piętro – mieszkanie z kuchnią 4 pok., parter – 2 składy handlowe] / w latach 80. XX wieku sklep odzieżowy, pracownia kapeluszy; wł. kamienicy Maria Osowska (czas powstania obiektu: 2. połowa XIX wieku; przebudowa pomieszczeń sklepowych – 1901 rok; rozbudowa [II kondygnacja] / dobudowanie II piętra do budynku głównego – 1929 rok, wyk. Tczewski Przemysł Drzewny. Bracia Wilke; w latach 1897-1912 wł. Wilhelm Reinecke, robotnik najemny; w latach 1912-1913 wł. Alma Reinecke; w latach 1913-1919 wł. Otto Kirschbaum, zegarmistrz; w latach 1919-1921 wł. Henriette Potrafky z d. Götz; w latach 1921-1939 wł. Władysław Dudziński, handlarz)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 7 / w okresie międzywojennym skład bławatów i konfekcji, wł. Władysław Orcholski, por. ogłoszenie: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy” [za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.] / w latach 80. XX wieku sklep tekstylno-odzieżowy (czas powstania obiektu w pierwotnym kształcie: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 wł. Joseph Carrsohn; w latach 1890-1906 wł. kupiec Julius Levit; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy konstrukcji: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu;
w 1986 roku kamienicę zburzono niemal do poziomu gruntu [ocalał jedynie północny i zachodni parter narożników], obiekt, mimo wcześniejszych planów wzniesienia w tym miejscu budynku ze stali i szkła, ostatecznie odbudowano zachowując oryginalną formę z końca XIX stulecia; w latach 90. XX wieku w kamienicy mieścił się sklep odzieżowo-obuwniczy SEZAM; w planach było również otwarcie w tym miejscu wielobranżowego sklepu specjalistycznego dla dzieci) - kamienica przy ulicy Mickiewicza 8 / w okresie międzywojennym skład obuwia, skór i przyborów szewskich, wł. Juliusz Wiśnicki / około 1930 roku kawiarnia z restauracją, wł. Juliusz Wiśnicki / w latach 80. XX wieku sklep z artykułami gospodarstwa domowego, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 1880 rok; w latach 1899-1919 wł. Carl Nichterlein z żoną; w roku 1918 wł. Otto Nichterlein, urzędnik; w latach 1918-1939 wł. Juliusz Wiśnicki)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 9 / około 1924 roku zakład fryzjerski – Józef Sokołowski, piekarnia – Teodor Dietrich / w latach 80. XX wieku szewc, naprawa obuwia, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: XVIII/XIX wiek [jeden z najlepiej zachowanych domów barokowych w Tczewie]; w latach 1881-1913 wł. w równych częściach: Ferdinand Kahlbaum, Wilhelm Lippitz, Carl Heuer, August Friedrich; w latach 1913-1939 wł. Gustaw Buchert)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 10 / w latach 80. XX wieku cukiernia, wł. Nehring (czas powstania obiektu: XIX wiek; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa pomieszczeń sklepowych [parter] – 1919 rok; w latach 1911-1918 wł. Franz Schünemann, majster rzeźnicki; w latach 1918-1922 wł. Berta Lachmann; w latach 1922-1924 wł. Spółka Handlowa Malewski i Gliszczyński, Pelplin; w latach 1924-1939 wł. Makary Gliszczyński, kupiec)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 11 / w latach 20. XX wieku skład obuwia, wł. Henryk Orcholski / w latach 80. XX wieku sklep motoryzacyjny (czas powstania obiektu: 2. połowa XIX wieku; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa okna wystawowego – 1927 rok; remont fasady – 1936 rok; w latach 1888-1913 wł. Alina Reinecker i Wilhelm Reinecker; w latach 1913-1919 wł. Otto Kirschbaum z żoną Eriką; w latach 1919-1927 wł. Henryk Orcholski; w latach 1927-1939 wł. Franciszek Słomka)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 12 / w latach 20. XX wieku i po 1939 roku masarnia, sklep rzeźnicki, wł. Franciszek [Franz] Schünemann / w latach 80. XX wieku bar garmażeryjny, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych / w latach 90. XX wieku sklep rybny (czas powstania obiektu: 1905 rok; przebudowa – 1905 rok; budowa II-piętrowej oficyny bocznej [rzeźnia] – 1908 rok; w latach 1856-1882 wł. Isaac Harder, kupiec; w latach 1882-1906 wł. wdowa po Isaacu Harderze, Isaac Eduard Harder [buchalter], Adolf Herman Harder; w latach 1906-1939 wł. Franz Schünemann)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 13 / w latach 20. XX wieku Polski Bank Handlowy / w latach 80. XX wieku sklep spożywczy, wł. kamienicy Pelagia Nagórska, zam. Starogard Gdański (czas powstania obiektu: XVIII wiek; przebudowa – około 1800 roku; w latach 1860-1903 wł. Jacob Filbrandt, kupiec; w latach 1903-1904 wł. Leopold Michaelis z żoną; w latach 1904-1929 wł. Carl von Tadden, kupiec; w latach 1929-1931 wł. Maria Elbinghaus von Tadden; w latach 1931-1939 wł. Maurycy Cieśliński z żoną)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 14 / początek XX wieku restauracja z salą bilardową i bufetem, wł. H. Groddeck / w latach 20. XX wieku skład wyrobów koszykarskich, szczotek i zabawek, wł. Ludwik Drost / w latach 80. XX wieku sklep warzywny, sklep odzieżowy „Elegant”, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: XVIII wieku; przebudowa pomieszczeń sklepowych, poszerzenie okna wystawowego – 1926 rok; w latach 1897-1902 wł. Arthur Hube, majster browarniczy; w latach 1902-1903 wł. Helmuth Bochdann, kupiec; w latach 1903-1908 wł. H. Groddeck, kupiec; w latach 1908-1912 wł. Jacob Stucke, kupiec; w latach 1912-1913 wł. Alfons Majewski, dentysta; w latach 1913-1914 wł. A. Freudenburg, przedsiębiorca budowlany; w latach 1914-1930 wł. Carl von Tadden, kupiec; w latach 1930-1931 wł. Maria Elbinghaus z d. Tadden; w latach 1931-1939 wł. Maurycy Cieśliński żoną)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 15 / w okresie międzywojennym Apteka „Pod Złotym Lwem”, wł. Kazimierz Nadolski [komisaryczny zarządca apteki w okresie okupacji niemieckiej: Hans Jurgen Tiesler] / w latach 80. XX wieku siedziba Związku Nauczycielstwa Polskiego (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku; przebudowa – 4. ćwierćwiecze XIX wieku; budowa instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; rozbudowa (II kondygnacja) – 1930 rok; w latach 1882-1884 wł. Emil Stroschein z żoną; w latach 1884-1892 wł. Casimir Magierski; w latach 1892-1897 wł. Alfons Wiegmann; w latach 1897-1899 wł. Lother Cohn; w latach 1899-1909 wł. Gustaw Weiss; w latach 1909-1912 wł. Alfons Thielsch; w latach 1912-1919 wł. Richard Scherers; w roku 1919 wł. Hans Gerdach; w latach 1919-1939 wł. Kazimierz Nadolski)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 16 / około 1860 roku dom mieszkalny z małym podwórzem, kuchnia, pralnia / w latach 20. XX wieku skład galanterii, bławatów i towarów krótkich, wł. Amalia Kinder / w latach 90. XX wieku kantor wymiany walut (czas powstania obiektu: II poł. XIX wieku; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa – 1965 rok; w latach 1863-1914 wł. Eduard Kinder, siodlarz; w latach 1914-1939 wł. spadkobiercy E. Kindera)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 17 / w 1924 roku skład jubilersko-zegarmistrzowski, wł. Leon Radke; restauracja, wł. Adolf Mieth / w 1929 roku zakład zegarmistrzowski, jubilerski i optyczny, wł. Bernard Mańkowski / po 1945 roku kawiarnia „Wilnianka” / w latach 80. XX wieku sklep obuwniczy, sklep spożywczy, artykuły cukiernicze, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: XV-XIX wiek; przebudowa – około 1900 roku; przebudowa parteru i okien wystawowych – lata 70. XX wieku; w latach 1869-1881 wł. Carl Ludwig Ferdinand Miethe; w latach 1881-1899 wł. Ernst Eduard Miethe, majster piekarski, od 1890 r. rentier; w latach 1899-1939 wł. Adolf Miethe, cukiernik)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 18 / w latach 80. XX wieku sklep z artykułami gospodarstwa domowego; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych / współcześnie Bar Mleczny „KOCIEWIAK” Mirela Jaguścik (czas powstania obiektu: lata 1880-1890; remont, zmiana układu mieszkań – około 1975 roku; w latach 1877-1895 wł. Adolf Lietz, kupiec; w latach 1895-1901 wł. Maria Wilhelmine Lietz, wdowa; w latach 1901-1928 wł. Emil Lietz, kupiec; w latach 1928-1939 wł. Emil Lietz z żoną)
- kamienica narożna przy Placu Generała Józefa Hallera 1, daw. Plac Wolności 1 / około 1900 roku sklep żelazny [niem. Eisenhandlung], wł. Joseph Sternberg / w okresie międzywojennym sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński / w latach 80. XX wieku „Jubiter” [sklep jubilerski], „Galanteria” [sklep odzieżowy], biura Tczewskiego Domu Kultury [I piętro] (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: I połowa XIX wieku; przebudowa okna wystawowego od strony ul. 1 Maja [współcześnie ul. Kard. S. Wyszyńskiego] – 1907 rok; w latach 1891-1939 wł. Joseph Sternberg, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2, daw. Plac Wolności 2 / w okresie międzywojennym Hotel Centralny, wł. Stanisław Klarowski, późn. Jan Szerle, por. reklama: „Hotel Centralny. Tczew. Rynek 2. Tel. 16. Pierwszorzędny hotel i restauracja. Centralne ogrzewanie. Rzetelna obsługa. Stare wina. Dobra kuchnia. Dobrze pielęgnowane i wyborne piwa” [Księga adresowa…, 1924 rok] / w latach 80. XX wieku Bar Mleczny „Wisełka”; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku; modernizacja elewacji frontowej – 1911 rok, wyk. F. Wodtke; pożar – marzec 1945 roku; odbudowa – po 1945 roku; w latach 1899-1911 wł. Richard Borschke, kupiec; w latach 1911-1919 wł. Hermann Kallmann, kupiec; w latach 1919-1930 wł. Stanisław Klarowski; w latach 1930-1941 wł. Jan Szerle, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3, daw. Plac Wolności 3 / w okresie międzywojennym Dom Towarów Modnych W. Witosławski i Bracia / w latach 80. i 90. XX wieku Dom Książki [filia Domu Książki w Gdańsku Wrzeszczu]; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: około 1894 roku; pożar – marzec 1945 roku [budynek zniszczony w 80 procentach]; odbudowa – po 1945 roku; w latach 1892-1907 wł. Hermann Jacobi, kupiec; w latach 1907-1912 wł. Spółka Handlowa J. Eisenstaedt w Tczewie [właściciele spółki: H. Kalmann, J. Eisenstaedt]; w latach 1912-1917 wł. Hermann Kalmann, kupiec; w latach 1917-1932 wł. Edmund Witosławski, Wojciech Witosławski, kupcy; w latach 1932-1939 wł. Edmund Witosławski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4, daw. Plac Wolności 4 / w okresie międzywojennym Dom Towarów Modnych W. Witosławski i Bracia / w latach 80. XX wieku Wiejski Dom Towarowy / w latach 90. XX wieku Gemak Sklep Wielobranżowy (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku; przebudowa [dla kupca J. Eisenstaedta] – 1900 rok; rozbudowa [II kondygnacja] – 1909 rok; w latach 1905-1927 wł. Hermann Kalmann; w latach 1927-1932 wł. Edmund Witosławski Wojciech Witosławski, kupcy; w latach 1932-1939 wł. Edmund Witosławski, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5, daw. Plac Wolności 5 / od 1903 roku do lat 40. XX wieku skład kapeluszy, wł. Alojzy Kirkowski / w latach 80. XX wieku sklep obuwniczy, wł. kamienicy Urszula Zblewska (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek; odbudowa po pożarze – 1901 rok [przebudowa fasady, wyk. G. Wilke]; w roku 1877 wł. Johann Enss, kupiec; w latach 1877-1921 wł. Clara Leopold z d. Schwonke; w latach 1921-1939 wł. Katarzyna Henninges)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6, daw. Plac Wolności 6 / pocz. XX wieku Berliner Wahrenhaus [dom handlowy], wł. S. Jontofsohn / w okresie międzywojennym Bazar. Skład galanterii, bławatów i towarów krótkich; por ogłoszenie: „Bazar Największy i Najtańszy Dom Towarowy w Tczewie. 10 wystawnych okien. Hurt-Detal” [za Księga adresowa…, 1924 rok] / w latach 80. XX wieku internat Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie (czas powstania obiektu: lata 1907-1910 [autor proj. Maks Flier]; w latach 1899-1922 wł. Sally Jontofsohn, kupiec; od 1922 roku wł. Władysław Maciejewski, kupiec)
- kamienica przy ulicy Skromnej 10 [oficyna tylna budynku mieszkalno-usługowego przy ulicy Mickiewicza 9] / w 1915 roku piekarnia / w latach 80. XX wieku Skórzana Spółdzielnia Pracy (czas powstania obiektu: 1880 rok; modernizacja – koniec XX wieku)
- kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, daw. ul. 1 Maja 37 / w latach 80. XX wieku Rzemieślniczy Dom Towarowy; wł. kamienicy Sikorski (czas powstania obiektu: 1900 rok, w latach 1897-1924 wł. Ludwig Helmetag, pastor; w latach 1924-1939 wł. Bank Ludowy Sp. z o.o.)
- kamienica przy ulicy Kościelnej 6/7
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 7, daw. Plac Wolności 7 / pocz. XX wieku cukiernia-kawiarnia, wł. Hermann Biermann / w latach 80. XX wieku sklep z artykułami muzycznymi i elektrycznymi, wł. kamienicy Janina Polewicz (czas powstania obiektu: 1904 rok [kamienica wybudowana w miejscu dawnego domu parafialnego gminy ewangelickiej]; w latach 1904-1910 wł. Theophil Niclas z Sopotu; w latach 1910-1931 wł. Hermann Biermann, cukiernik; w latach 1931-1935 wł. Pomorskie Stowarzyszenie Ubezpieczeń od Ognia w Toruniu; w latach 1935-1939 wł. Barbara Polewicz)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8, daw. Plac Wolności 8 [kamienica z figurami czterech pór roku] (czas powstania obiektu: 1898 rok [budynek wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej; po 1945 roku dom czynszowy wielomieszkaniowy]; w latach 1844-1861 wł. Carl Gotfried Ferdinand Senger, kupiec; w latach 1861-1870 wł. Johanna Wilhelmina Senger; od 1870 roku wł. kościół ewangelicki [na mocy testamentu Carla Gotfrieda Sengera z 22.04.1861r.])
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 9, daw. Plac Wolności 9 / w latach 20. XX wieku skład bławatów i galanterii, wł. W. Krupski, W. Szynalewski / w latach 80. XX wiek sklep z artykułami sportowymi, wł. kamienicy Krupska (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1933-1934 [budynek wzniesiony w miejscu kamienicy mieszkalnej z 1830 roku]; w latach 1931-1939 wł. Władysław Krupski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 10, daw. Plac Wolności 10 / w latach 20. XX wieku skład kolonialny, wł. Paweł Wussow / w latach 80. XX wieku sklep z artykułami gospodarstwa domowego, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 1850-1875 / 3. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1873-1897 wł. Johann Gustaw Claessen, kupiec; w latach 1897-1939 wł. Paul Wussow / Paweł Wussow, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 11, daw. Plac Wolności 11 / w latach 20. XX wieku restauracja, wł. Leopold Tessmer / w latach 80. XX wiek sklep meblowy (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: lata 20. XX wieku [w kamienicy poprzedzającej obecną mieściło się kino E. Gandrasa]; gruntowna przebudowa części naziemnej – 1924 rok; w latach 1911-1922 wł. Edward Gandras, kinematograf; w latach 1922-1923 wł. Stanisław Pięta, kupiec; w latach 1923-1925 wł. Józef Pałysz z Pelplina, rolnik; w latach 1925-1939 wł. Tomasz Szewczyk, maszynista)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 12, daw. Plac Wolności 12 / w latach 80. XX wieku pasmanteria, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: około XVIII wieku; zmiany w układzie wnętrza – XIX wiek; remont elewacji, dobudowanie ozdobnych arkad – 1924 rok; w latach 1895-1901 wł. Gustaw Josepsohn, kupiec; od 1901 roku wł. Leopold Tessmer, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 13, daw. Plac Wolności 13 / w latach 20. XX wiek skład kolonialny, restauracja i fabryka wódek, wł. Robert Baniecki / w latach 80. XX wieku sklep PSS Społem, wł. kamienicy Romuald Baniecki (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku; przebudowa fasady południowej, przebicie okna od strony ulicy Lipowej [wyk. J. Wiśniewski, cieśla] – 1891 rok; przebudowa elewacji frontowej – 1921 rok; modernizacja budynku, wyburzenie oficyny – lata 1974-1975; w latach 1882-1907 wł. Emil Priebe, kupiec; w latach 1907-1920 wł. Otto Schwanke, kupiec; w latach 1920-1943 wł. Robert Baniecki, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 14, daw. Plac Wolności 14 / w latach 20. XX wieku Dom bławatów i konfekcji, towarów krótkich i galanterii, wł. Stanisław Pańcierzyński / w latach 80. XX wieku sklep rybny; wł. kamienicy spadkobiercy Franciszka Malewskiego (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1912 rok [kamienica odbudowana po pożarze]; w latach 1865-1907 wł. Julius Wagner, kupiec; w latach 1907-1922 wł. Julius Wagner, Simon Goldstein; w latach 1922-1936 wł. Stanisław Pańcierzyński, kupiec; w latach 1936-1939 wł. Franciszek Malewski, kupiec z Pelplina)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 15, daw. Plac Wolności 15 [kamienica w stylu eklektycznym ze zdobieniami barokowymi] / w latach 20. XX wieku „Tenga – skład kawy” / w latach 80. XX wieku sklep obuwniczy (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: około 1900 roku [kamienica wybudowana od podstaw po pożarze południowej pierzei rynku]; w latach 1869-1877 wł. Aleksander i Moritz Levit, kupcy; w latach 1877-1900 wł. Aleksander Levit, kupiec; w latach 1900-1908 wł. Adalbert Redlinger, kupiec; w latach 1908-1916 wł. wdowa po A. Redlingerze; w latach 1916-1922 wł. Sally Brenner, kupiec; w latach 1922-1939 wł. Władysław Teodorczyk, urzędnik kolejowy z Gdańska)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 16, daw. Plac Wolności 16 / pocz. XX wieku Kaufhaus S. Brenner: Damen und Herren Confection [dom towarowy] / w latach 20. XX wieku Skład bławatów, konfekcji i towarów krótkich, wł. Władysław Maciejewski / w latach 80. XX wieku Miejski Dom Handlowy, wł. kamienicy Irena Hirsz (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: około 1900 roku [proj. i wyk. A. Brandt; kamienica wybudowana od podstaw po pożarze południowej pierzei rynku]; w latach 1876-1877 wł. Theodor Linke, inspektor cegielni; w latach 1877-1883 wł. Hermann Walter, kupiec; w latach 1883-1897 wł. Joseph Woelk, Anton Woelk, kupcy; w latach 1897-1920 wł. Sally Brenner, kupiec; w latach 1920-1939 wł. Władysław Maciejewski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 17, daw. Plac Wolności 17 / pocz. XX wieku Hotel Kaiserhof Franz H. Giering / w latach 20. XX wieku skład obuwia, wł. Stanisław Szellong (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1900 rok [patrz: inskrypcja na chorągiewce; kamienica wybudowana od podstaw po pożarze południowej pierzei rynku]; w latach 1900-1909 wł. Eduard Sonnert, mistrz malarski; w latach 1909-1920 wł. Emilia Leyde z d. Blum; w latach 1920-1922 wł. Artur Leyde, kupiec; w latach 1922-1939 wł. Bernard Brzozowski, mistrz szewski; w latach 80. XX wieku wł. Ludwika Brzozowska)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 18, daw. Plac Wolności 18 / pocz. XX wieku kawiarnia [niem. Kaiser’s Kaffee Geschaft] / w latach 20. XX wieku Bank Dyskontowy / w latach 80. XX wieku Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Hurtu Spożywczego Społem, wł. kamienicy Ludwika Brzozowska (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: około 1900 roku; budowa nowych okien wystawowych od strony rynku – 1901 rok; przebudowa, zmiany w obrębie fasady – 1922 rok; w latach 1854-1899 wł. Amalia Dahmer, wdowa; od 1899 roku wł. Gmina Miejska Tczew)
- kiosk w miejscu dawnej kamienicy rynkowej nr 19 (kamienicę rozebrano w latach 70. XX wieku z uwagi na zły stan techniczny)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 20, daw. Plac Wolności 20 / na parterze Restauracja-Kawiarnia Mocca [od 1988 roku wł. Renata i Piotr Czapiewscy; wcześniej wł. Agnieszka i Franciszek Belau] / współcześnie Restauracja – Pizzeria You (czas powstania obiektu: około 1880 roku; przebudowa, modernizacja wnętrz [dla kupca G. Brauna] – 1896 rok; powiększenie okien wystawowych w parterowej części budynku [na potrzeby sklepu kolonialnego, wł. R. Konopatzki] – 1910 rok; remont elewacji – 1932 rok; w latach 1876-1900 wł. Gustaw Braun, kupiec; w latach 1900-1918 wł. Richard Konopatzki [Konopacki], kupiec; w latach 1918-1921 wł. Karl Eisenack; w latach 1921-1939 wł. Agnieszka Belau)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 21, daw. Plac Wolności 21 / w okresie międzywojennym Drogeria Centralna, wł. Maurycy Cieśliński / w latach 80. XX wieku sklep odzieżowy, wł. kamienicy Klemens Hirsz (czas powstania obiektu: I poł. XIX wieku; przebudowa poddasza, podwyższenie elewacji frontowej, zmiana pochylenia połaci dachowych – około 1902 roku; w latach 1812-1832 wł. Carl Hildebrandt, kupiec; w latach 1832-1871 wł. Moses Behrendt, kupiec; w latach 1871-1873 wł. Eduard Muller, majster piekarski; w latach 1873-1876 wł. Johann Thiel, rentier; w latach 1876-1885 wł. Anton Schulz, kupiec; w latach 1885-1902 wł. Hermann Dargel, piwowar; w latach 1902-1911 wł. Arthur Claessen, kupiec; w latach w latach 1911-1920 wł. Bruno Claessen; kupiec; w latach 1920-1939 wł. Mauritius Cieśliński / Maurycy Cieśliński)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 22, daw. Plac Wolności 22 [szyld: Orbis] / w latach 20. XX wieku Skład rowerów i maszyn, wł. F. Heuthe / na przełomie lat 80. i 90. XX wieku Biuro Podróży Orbis, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: II poł. XIX wieku [proj. I. M. Schultz]; rozbudowa (II kondygnacja), zmiany w układzie parteru i I kondygnacji – 1894 rok; powiększenie okien wystawowych w parterowej części budynku – 1912 rok; przebudowa okna wystawowego od strony rynku – 1940 rok; w latach 1894-1906 wł. Gustaw Braun, kupiec; w latach 1906-1912 wł. Max Sunfeel, kupiec; w latach 1912-1919 wł. Walter Kranz, kupiec; w latach 1919-1939 wł. Franz Schünemann, majster rzeźnicki)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 23, daw. Plac Wolności 23 [kamienica secesyjna] / w latach 20. XX wieku Skład sprzętów domowych, wł. Max Kelle / w latach 80. XX wieku Odzieżowa Spółdzielnia Pracy, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w pierwotnym kształcie: około 1900 roku; przebudowa parteru, I piętra i II piętra – 1905 rok; w latach 1859-1861 wł. Aleksander Preuss, kupiec; od 1861 roku wł. Heinrich Kelch i spadkobiercy)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 24, daw. Plac Wolności 24 / w latach 20. XX wieku Apteka pod Orłem [niem. Adler Apotheke; najstarsza tczewska apteka], wł. Walter Hoosmann (czas powstania obiektu: II połowa XIX wieku; przebudowa okna wystawowego [parter] – 1927 rok; remont budynku połączony ze zmianami w układzie parteru – około 1975 roku; w latach 1851-1862 wł. Moritz Kabus, aptekarz; w latach 1862-1875 wł. Emil Luedecke, aptekarz; w latach 1875-1879 wł. Hermann Niemeyer, kupiec; w latach 1879-1897 wł. Oskar Robert Mensing, kupiec; w latach 1897-1900 wł. Hermann Feldner, aptekarz; w latach 1900-1919 wł. Richard Hoosmann, aptekarz; w latach 1919-1939 wł. Walter Hoosmann, aptekarz)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 16-17 (na przełomie lat 80. i 90. XX wieku sklep odzieżowy, kantor wymiany walut)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 5 / w latach 20. XX wieku Skład zboża, mąki, artykułów spożywczych i towarów kolonialnych, wł. Jan Struczyński / w latach 80. XX wieku sklep spożywczy, cukiernia Hawanka, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: lata 90. XIX wieku [kamienica wybudowana od podstaw po pożarze, 1898 r.]; remont generalny – około 1970 roku; w latach 1880-1912 wł. Carl i Bertha Matthies; w latach 1912-1919 wł. Carl Matthies, rentier; w latach 1919-1928 wł. Jan Struczyński, kupiec; w latach 1928-1939 wł. Gerhard Regier)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 6 / w latach 20. XX wieku restauracja-zajazd wł. Gustaw Reinke (czas powstania obiektu / nadanie budynkowi dzisiejszej bryły: I poł. XIX wieku; modernizacja połączona z wymianą stolarki okiennej – około 1900 roku; remont, wyburzenie oficyn – 1977 rok; w latach 1897-1919 wł. Robert Schulz, szynkarz; od 1919 roku wł. Gustaw Reinke, restaurator)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 7 (czas powstania obiektu: XVIII wiek; zmiany w układzie wnętrz – XIX wiek; prace rozbiórkowe, budowa nowego domu – 1990 rok [identyczna bryła]; w latach 1661-1881 wł. działki Szpital Świętego Jerzego; w latach 1904-1912 wł. kamienicy Adolf Tetzlaff, majster rzeźnicki; w latach 1912-1939 wł. kamienicy John Schoernick, rzeźnik)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 8 / w latach 30. XX wieku zakład wędliniarski / w latach 80. XX wieku sklep mięsny (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1902 rok [w szczycie napis: Erb. 1902; kamienica w stylu eklektycznym z dominantą elementów renesansowych i barokowych]; w latach 1880-1912 wł. Adolf Tetzlaff, rzeźnik; w latach 1912-1939 wł. John Schoernick, rzeźnik)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 9-10 / w latach 20. XX wieku delikatesy, skład kolonialny, wł. Karl Wach / w latach 80. XX wieku sklep z tkaninami, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku [budowa części naziemnej, stan dzisiejszy – około 1875 roku]; remont generalny – około 1971 roku [dotyczy cz. nr 10]; w latach 1861-1914 wł. działki nr 9 Luise Wilhelmine Neumann; w latach 1914-1939 wł. działki nr 9 Fryderyk Neumann; w latach 1875-1908 wł. działki nr 10 Robert Ferdinand Zube, kupiec; w latach 1908-1939 wł. działki nr 10 Carl Wach, kupiec)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 11 / w latach 20. XX wieku Wytwórnia i skład mebli, zakład tapicerski, wł. Ryszard Gliński (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek; przebudowa z nadaniem elewacji frontowej cech klasycystycznych – 1800 rok; przebudowa parteru, modernizacja witryn sklepowych – 1891 rok, 1922 rok; remont, dostosowanie parteru do potrzeb zakładu fotograficznego – około 1960 roku; w latach 1902-1903 wł. Max Balewski, kupiec; w latach 1904-1910 wł. firma Selbiger und Hirschberg z Gdańska; w latach 1910-1922 wł. Karl Wach, kupiec; w latach 1922-1937 wł. Ryszard Gliński, mistrz tapicerski; od 1937 roku wł. Józef Łoński, kupiec z Tczewa, zam. ul. Kościuszki 1)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 12 / w latach 20. XX wieku skład bławatów, wł. Manela Majer / w latach 80. XX wieku sklep warzywny, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 2. ćwierćwiecze XIX wieku [po 1820 roku]; w latach 1909-1912 wł. Frida Doerk; w latach 1912-1913 wł. Robert Oliver z Sopotu, cukiernik; w latach 1913-1918 wł. Wilhelm Ehlenberger, cukiernik; w latach 1918-1922 wł. Waleska Kruck, wdowa; w latach 1922-1939 wł. Waleska Kruck z mężem Izydorem Chmieleckim)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 13 / w latach 20. XX wieku sklep z artykułami spożywczymi, wł. Franciszek Meller (czas powstania obiektu: XVIII wiek; przebudowa elewacji frontowej i parteru – XIX wiek; remont generalny – około 1960 roku; w latach 1855-1890 wł. Abraham i Bertha Rosenbaum; w latach 1890-1908 wł. Bertha Rosenbaum, wdowa; w latach 1908-1910 wł. Richard Borschke; w latach 1910-1922 wł. Emil Zierott, siodlarz; w latach 1922-1939 wł. Franciszek Meller, handlarz drzewem)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 14 (czas powstania obiektu: XVIII wiek; elewacja frontowa – XIX wiek; przebudowa pomieszczeń sklepowych – 1914 rok; w latach 1814-1843 wł. Michael Friedrich Steltner, kamlarz miejski; w latach 1843-1847 wł. Johann von Droewitz; w latach 1847-1861 wł. Anton Joseph Cwiklinski [Antoni Józef Ćwikliński]; w latach 1861-1883 wł. Marianna Ćwiklińska z mężem Janem Garczyńskim; w latach 1883-1889 wł. Maria Garczyńska; w latach 1889-1935 wł. Leo Ćwikliński; w latach 1935-1939 wł. Hubert Wilm, rolnik)
- kamienica przy ulicy Krótkiej 15 / w latach 20. XX wieku skład bławatów, konfekcji i towarów krótkich, wł. Stanisław Goc; sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Kazimierz Kromka (czas powstania obiektu: 1895 rok; w latach 1893-1902 wł. Gustaw Schroeder; w latach 1902-1922 wł. Paul Wehsel, dr medycyny; w latach 1922-1939 wł. Stanisław Goc, kupiec; w latach 80. XX wieku wł. Franciszek Goc)
- kamienica przy ulicy Kościuszki 24 / w latach 20. XX wieku farbiarnia, wł. Alojzy Braun; zakład rymarsko-siodlarski, wł. Alojzy Welsandt (czas powstania obiektu: 1891 rok; pierwsza wł.: Emma Hauer; w latach 80. XX wieku wł. Bernard Baniecki)
- kamienica przy ulicy Kościuszki 23 / w latach 80. XX wieku Zespół Adwokacki nr 1, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: 1880-1895; w okresie międzywojennym wł. Helena Fadenrecht [za: Księga adresowa…, 1924 rok])
- kamienica przy ulicy Kościuszki 22 / w latach 20. XX wieku kancelaria adwokacka, kancelaria notarialna Teodor Frydrychowicz (czas powstania obiektu: 1898 rok; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Kościuszki 21 / w latach 20. XX wieku Dziennik Tczewski [redakcja i administracja]; Drukarnia i Księgarnia Tow. z o. p. (czas powstania obiektu: około 1900 roku)
- budynek przy ulicy Kościuszki 2 / od 1969 roku Wypożyczalnia Główna Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie / współcześnie Dział Historii Miasta Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie oraz Filia nr 8 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie [wypożyczalnia i czytelnia ogólna]
- kamienica przy ulicy Kościuszki 4 / współcześnie kancelaria prawna Vindex Katarzyna Świerzko-Skoworotko (czas powstania obiektu [bryła]: około 1900 roku; szczyt i loggia – przełom lat 20. i 30. XX wieku; piwnice – XVII wiek)
- kamienica przy ulicy Kościuszki 1 [tylna elewacja] / w latach 20. XX wieku skład papieru, wł. Józef Kopczyński/ w latach 30. XX wieku sklep papierniczy oraz Drukarnia Pośpieszna i Wytwórnia Stempli, wł. Ignacy Fortuna (czas powstania obiektu: około 1890 roku; przebudowa okna wystawowego – 1914 rok [projekt] i 1947 rok; w latach 80. XX wieku wł. Jan Helt)
- budynek przy ulicy Łaziennej 14 / daw. łazienki miejskie [poczekalnia, łazienki lecznicze, łazienki I kl., łazienki II kl.] / w latach 70. i 80. XX wieku Łaźnia Miejska, Przychodnia Międzyzakładowa, siedziba Polskiego Czerwonego Krzyża / do 2009 roku Starostwo Powiatowe w Tczewie / współcześnie kancelarie prawne, notariusz, biuro obrotu nieruchomościami, etc. (czas powstania obiektu: 1911-1913; budynek wzniesiony z inicjatywy dra Hermanna Schefflera, radcy sanitarnego [koszt 134 tys. marek])
- budynek przy ulicy Łaziennej 5 / w latach 20. XX wieku hurtownia szkła, wł. Ernst Schulze / w latach 70. i 80. XX wieku Klub Międzyspółdzielniany Starówka (czas powstania obiektu: około 1900 roku; remont generalny połączony z przebudową parteru oraz wymianą stolarki okiennej i drzwiowej – 1974 rok; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- budynek przy ulicy Łaziennej 12 / w okresie międzywojennym Bank Polski. Oddział w Tczewie, dyr. Kazimierz Szymoński / współcześnie Bank Millenium (czas powstania obiektu: 1909 rok [budynek główny]; rozbudowa – 1949 rok; pierwszy wł. Willi Klink)
- kamienica narożna przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 1 [kamienica secesyjna] / w okresie międzywojennym ul. Pocztowa 1, nast. Marszałka Piłsudskiego 1 (czas powstania obiektu: 1907 rok [budynek wzniesiony w miejscu niższego domu będącego własnością wdowy po czeladniku kowalskim, Gottliebie Woydaku]; przebudowa, zmiany w układzie wnętrz – okres międzywojenny; w 1906 roku wł. Miasto Tczew; w latach 1906-1919 wł. Richard Borschke; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- neogotycki gmach pocztowy / współcześnie Urząd Pocztowy nr 1 przy ul. Jarosława Dąbrowskiego 7 (czas powstania obiektu: 1905 rok; proj. Karol Hempel)
- kamienica przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 19 / w okresie międzywojennym ul. Pocztowa 21, późn. Marszałka Piłsudskiego 21 (czas powstania obiektu: około 1900; w latach 1920-1938 piekarnia, wł. Bruno Tornow)
- kamienica przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 20 / w okresie międzywojennym ul. Pocztowa 22-23, późn. ul. Marszałka Piłsudskiego 22-23 (czas powstania obiektu: koniec XIX wieku; w latach 20. XX wieku skład towarów kolonialnych, restauracja, wł. Otto Büttner; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 23, w okresie międzywojennym ul. Pocztowa 25, późn. ulica Marszałka Piłsudskiego 25 / w latach 20. XX wieku Skład win, likierów i wódek, skład wyrobów tytoniowych, wł. Adolf Wittkowski [za Księga adresowa…, 1924 rok] (czas powstania obiektu [z wykorzystaniem wcześniejszych murów]: poł. XIX wieku; przebudowa / dostosowanie parteru do potrzeb restauracji – lata 1930-1940; w latach 1873-1919 wł. Elisabeth Pieper, żona majstra kowalskiego; w latach 1919-1939 wł. kupiec Adolf Wittkowski)
- budynek przy ulicy Obrońców Westerplatte 1 (czas powstania obiektu: lata 80. XX wieku)
- budynek przy ulicy Obrońców Westerplatte 2, w okresie międzywojennym ul. Hallera 2 / daw. siedziba Loży Masońskiej / w latach 20. XX wieku Danziger Privat Akc. Bank (czas powstania obiektu: 1906 rok; pierwszy wł. Bruno Aler; później wł. Bank Spółdzielczy)
- budynek przy ulicy Obrońców Westerplatte 3, w okresie międzywojennym ul. Hallera 3 / od 1898 roku do lat 30. XX wieku loża masońska / późn. Katolicka Szkoła Ludowa nr 2 / współcześnie Dom Przedsiębiorcy – Urząd Miejski w Tczewie (czas powstania obiektu: około 1890 roku; w latach 80. XX wieku wł. Krystyna Pękalska)
- budynek przy ulicy Ogrodowej 10 / współcześnie teren niezagospodarowany (czas powstania obiektu: około 1890 roku; w okresie międzywojennym wł. Antoni Cichanowski [za Księga adresowa…, 1924 rok]; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Ogrodowej 11 / w latach 90. i dwutysięcznych pizzeria Tino [czas powstania obiektu: około 1890 roku; w latach 80. XX wieku wł. PGKM]
- budynek przy ulicy Ogrodowej 12
- kamienica przy ulicy Ogrodowej 13 (czas powstania obiektu: 1890 rok [dom wybudowany dla Fabrenitza i Rafalskiego]; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Ogrodowej 14 (czas powstania obiektu: 1906 rok)
- budynek przy ulicy Ogrodowej 7 (czas powstania obiektu: około 1890 roku; w latach 80. XX wieku wł. Gertruda Langner)
- budynek mieszkalny przy ulicy Ogrodowej 20
- budynek mieszkalny przy ulicy Ogrodowej 5 (czas powstania obiektu: 1880-1890; w latach 80. XX wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- budynek mieszkalny przy ulicy Ogrodowej 4 (czas powstania obiektu: 1880-1890; w latach 80. XX wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica narożna przy ulicy Ogrodowej 1/3 (czas powstania obiektu: k. XIX wieku; rozbudowa [II kondygnacja] – 1906 rok; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 55 (czas powstania obiektu: około 1910 roku [daw. do wschodniej części kamienicy nr 55 przylegał parterowy dom, który w latach 90. XX wieku zastąpiono dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym])
- budynek mieszkalny przy ulicy Wąskiej 51 (czas powstania obiektu: lata 70. XX wieku)
- budynek mieszkalny przy ulicy Wąskiej 50 (czas powstania obiektu: lata 70. XX wieku)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 49 (czas powstania obiektu: 1870-1880; przebudowa / modernizacja: I poł. lat 80. XX wieku [pierwotnie dom posiadał ceglaną elewację wzbogaconą gzymsami międzykondygnacyjnymi; w części parterowej znajdowały się pomieszczenia sklepowe, a w przyziemiu brama przejazdowa z drewnianymi wrotami])
- kamienica przy ulicy Wąskiej 48 (czas powstania obiektu: około 1900 roku; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Bolesław Michalski, kowal; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Wąskiej 1
- budynek mieszkalny przy ulicy Wąskiej 1A
- kamienica przy ulicy Wąskiej 2 (czas powstania obiektu: przełom XIX i XX wieku [prawdopodobnie lata 1880-1890]; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Feliks Nierzwicki, urzędnik)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 3 (czas powstania obiektu: koniec XIX wieku; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Piotr Matuszewski, robotnik; Anna Marczak, wdowa; w latach 80. XX wieku wł. Klemens Balewski)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 3A (czas powstania obiektu: lata 30. XX wieku [na elewacji inskrypcja: 1936 rok]; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 4 (czas powstania obiektu: 1880-1890; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- budynek mieszkalny przy ulicy Wąskiej 5A
- budynek mieszkalny przy ulicy Wąskiej 5B
- kamienica przy ulicy Wąskiej 6 (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku [prawdopodobnie lata 1880-1900]; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; w 1909 roku wł. Goldstein)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 7 (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku [prawdopodobnie lata 1880-1900]; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; rozbudowa[oficyny] – po 1945 roku; w 1909 roku wł. Goldstein)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 8 (czas powstania obiektu: lata 80. XIX wieku [prawdopodobnie lata 1880-1900]; na planie z 1892 roku wł. Beller; usunięcie drewnianego wykusza – lata 90. XX wieku; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Józef Neumann, palacz)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 9 / w latach 90. XX wieku warsztat mechaniki samochodowej [parter] (czas powstania obiektu: około 1880 roku; rozwarstwienie stylowe – lata 1880-1890; w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 10 (czas powstania obiektu: początek XX wieku [około 1919 roku]; rozbudowa [półpiętro] – lata 1937-1938; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Ksawery Lewandowski, ślusarz; Leon Neumann, kolejarz; w latach 80. XX wieku wł. Antoni Pak)
- kamienica przy ulicy Wąskiej 11 (czas powstania obiektu: około 1900 roku; w latach 80. XX wieku wł. Gembusz)
- budynek przy ulicy Rybackiej 7 / pocz. XX wieku spichlerz zbożowy / w latach 70. i 80. XX wieku magazyn i sklep nasienny, wł. Centrala Nasienna w Starogardzie Gdańskim (czas powstania obiektu: około 1900 roku; przebudowa spichlerza, wzmocnienie konstrukcji, dobudowanie kondygnacji – lata 1903-1904; pierwszy wł. Carl Eisenack, kupiec zbożowy;
- kamienica przy ulicy Rybackiej 3-4 / pocz. XX wieku spichlerz / w latach 80. XX wieku dzierż. Odzieżowa Spółdzielnia Pracy [magazyn] (czas powstania obiektu: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1885-1908 wł. Robert Zube, kupiec; od 1908 roku wł. Carl Wach, kupiec)
- garaże przy ulicy Rybackiej 6 [współcześnie: punkt widokowy, amfiteatr]
- budynek przy ulicy Rybackiej 5 [współcześnie: punkt widokowy, amfiteatr] (czas powstania obiektu: około 1872 roku [w 1870 roku, w zachodniej części działki, wydzielono wąską parcelę pod późniejsze przejście między ulicą Rybacką a ulicą Wąską]; założenie instalacji wodno-kanalizacyjnej – 1909 rok; przebudowa [wnętrze] – okres międzywojenny; modernizacja – lata 70. XX wieku; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Anna Donaj, wdowa; Wiktor Giełdon, palacz; Gustaw Krüger, robotnik; od 1879 roku wł. Wilhelm Ciemiński, majster szewski; w latach w latach 80. XX wieku wł. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych)
- Zespół Szkół Budowlanych [Technikum Budowlane, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Szkoła Przysposabiająca do Zawodu] przy ulicy 30 Stycznia 1 [tylna elewacja] / w latach 1995-2012 Centrum Edukacji Dorosłych / współcześnie Urząd Miejski [czas powstania obiektu: 1891 rok; pierwotnie Szkoła Żeńska im. Cesarzowej Augusty Wiktorii (niem. Kaiserin Auguste Victoria Schule), od 1934 roku Państwowe Żeńskie Gimnazjum i Liceum Humanistyczne; od lat 40. XX wieku kolejno: Państwowe Gimnazjum Handlowe (nawiązujące do tradycji przedwojennego Koedukacyjnego Gimnazjum Kupieckiego), Państwowe Liceum Administracyjno-Handlowe, Państwowe Technikum Handlowe, Zespół Szkół Zawodowych C.R.S. „Samopomoc Chłopska”, Zespół Szkół Budowlanych (Technikum Budowlane, Zasadnicza Szkoła Zawodowa oraz Szkoła Przysposabiająca do Zawodu)
w roku 1993 obiekt przekazano Centrum Edukacji Dorosłych, placówce oświatowej utworzonej w 1992 roku z inicjatywy prezydenta miasta Tczewa, Ferdynanda Motasa] - kamienica przy ulicy Wojska Polskiego 35 [daw. ulica Skarszewska 1] / współcześnie: Cukiernia – Piekarnia Raszczyk; do 22 marca 2021 roku Corner Bakery Piekarnia za rogiem (czas powstania obiektu: koniec XIX wieku [proj. 1892 rok; pierwszy wł. G. Wilke]; mieszkańcy [lata 20. XX wieku]: Jadwiga Asterowa, wdowa; Franciszek Broża, kier. parowozu; Paweł Jasiński, robotnik; Feliks Kreft, st. sekretarz podatkowy; Józef Maciejewski, urzędnik; Tekla Staropacka, wdowa)
- dom jednorodzinny przy ulicy Krętej 1
osoby widoczne:
przechodnie / mieszkańcy Tczewa
datowanie:
lata 80. XX wieku [przed 1987 rokiem; przed pożarem budynku przy ulicy 30 Stycznia 1]
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
Tczew, architektura, kamienice Tczew, ulice Tczew, widok z góry, widok z lotu ptaka, transport, motoryzacja, gospodarka, zagadnienia gospodarcze, handel, usługi, gastronomia, przemysł spożywczy, przemysł gastronomiczny, turystyka, urbanistyka
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Stare Miasto, ulica Chopina, ulica F. Chopina, ulica Fryderyka Chopina, ulica Chopina 2, ulica Chopina 33, ulica Podgórna, ulica Podgórna 7, ulica Podgórna 6, ulica Podgórna 5, ulica Podgórna 4, ulica Podgórna 3, ulica Podgórna 2, ulica Podgórna 1, ulica Podgórna 22, ulica Podgórna 21, ulica Podgórna 20, ulica Lipowa, ulica Lipowa 5/6, ulica Okrzei, ulica S. Okrzei, ulica Stefana Okrzei, ulica Okrzei 2, ulica Okrzei 11, ulica Okrzei 12, ulica Okrzei 13, ulica Okrzei 14, ulica Okrzei 15, ulica Okrzei 16, ulica Okrzei 17, ulica Okrzei 18, ulica Mickiewicza, ulica A. Mickiewicza, ulica Adama Mickiewicza, ulica Mickiewicza 1, ulica Mickiewicza 7, ulica Mickiewicza 4, ulica Mickiewicza 8, ulica Mickiewicza 9, ulica Mickiewicza 10, ulica Mickiewicza 11, ulica Mickiewicza 12, ulica Mickiewicza 13, ulica Mickiewicza 14, ulica Mickiewicza 15, ulica Mickiewicza 16, ulica Mickiewicza 17, ulica Mickiewicza 18, Plac Hallera, Plac Generała Józefa Hallera, Plac Wolności, Plac Hallera 1, Plac Hallera 2, Plac Hallera 3, Plac Hallera 4, Plac Hallera 5, Plac Hallera 6, Plac Hallera 7, Plac Hallera 8, Plac Hallera 9, Plac Hallera 10, Plac Hallera 11, Plac Hallera 12, Plac Hallera 13, Plac Hallera 14, Plac Hallera 15, Plac Hallera 16, Plac Hallera 17, Plac Hallera 18, Plac Hallera 20, Plac Hallera 21, Plac Hallera 22, Plac Hallera 23, Plac Hallera 24, Plac Wolności 1, Plac Wolności 2, Plac Wolności 3, Plac Wolności 4, Plac Wolności 5, Plac Wolności 6, Plac Wolności 7, Plac Wolności 8, Plac Wolności 9, Plac Wolności 10, Plac Wolności 11, Plac Wolności 12, Plac Wolności 13, Plac Wolności 14, Plac Wolności 15, Plac Wolności 16, Plac Wolności 17, Plac Wolności 18, Plac Wolności 20, Plac Wolności 21, Plac Wolności 22, Plac Wolności 23, Plac Wolności 24, ulica Krótka, ulica Krótka 16-17, ulica Krótka 5, ulica Krótka 6, ulica Krótka 7, ulica Krótka 8, ulica Krótka 9-10, ulica Krótka 9, ulica Krótka 10, ulica Krótka 11, ulica Krótka 12, ulica Krótka 13, ulica Krótka 14, ulica Krótka 15, ulica Kościuszki, ulica T. Kościuszki, ulica Tadeusza Kościuszki, ulica Kościuszki 24, ulica Kościuszki 23, ulica Kościuszki 22, ulica Kościuszki 21, ulica Kościuszki 2, ulica Kościuszki 4, ulica Kościuszki 1, ulica Łazienna, ulica Łazienna 14, ulica Łazienna 5, ulica Łazienna 12, ulica J. Dąbrowskiego, ulica Jarosława Dąbrowskiego, ulica J. Dąbrowskiego 7, ulica J. Dąbrowskiego 1, ulica J. Dąbrowskiego 19, ulica J. Dąbrowskiego 20, ulica J. Dąbrowskiego 23, ulica Jarosława Dąbrowskiego 7, ulica Jarosława Dąbrowskiego 1, ulica Jarosława Dąbrowskiego 19, ulica Jarosława Dąbrowskiego 20, ulica Jarosława Dąbrowskiego 23, poczta, gmach pocztowy, urząd pocztowy, Urząd Pocztowy nr 1, poczta – ulica J. Dąbrowskiego 7 – Tczew, poczta – ulica Jarosława Dąbrowskiego 7 – Tczew, urząd pocztowy – ulica J. Dąbrowskiego 7 – Tczew, urząd pocztowy – ulica Jarosława Dąbrowskiego 7 – Tczew, ulica Obrońców Westerplatte, ulica Obrońców Westerplatte 1, ulica Obrońców Westerplatte 2, ulica Obrońców Westerplatte 3, ulica Ogrodowa, ulica Ogrodowa 10, ulica Ogrodowa 12, ulica Ogrodowa 13, ulica Ogrodowa 14, ulica Ogrodowa 7, ulica Ogrodowa 20, ulica Ogrodowa 5, ulica Ogrodowa 4, ulica Ogrodowa 1/3, ulica Wąska, ulica Wąska 55, ulica Wąska 51, ulica Wąska 50, ulica Wąska 49, ulica Wąska 48, ulica Wąska 1, ulica Wąska 1A, ulica Wąska 2, ulica Wąska 3, ulica Wąska 3A, ulica Wąska 4, ulica Wąska 5A, ulica Wąska 5B, ulica Wąska 6, ulica Wąska 7, ulica Wąska 8, ulica Wąska 9, ulica Wąska 10, ulica Wąska 11, ulica Rybacka, ulica Rybacka 3-4, ulica Rybacka 3/4, ulica Rybacka 7, ulica Rybacka 6, ulica Rybacka 5, ulica Kręta, ulica Kręta 1, ulica 30 Stycznia, ulica 30 Stycznia 1, ZSB Tczew, Zespół Szkół Budowlanych w Tczewie, Zespół Szkół Budowlanych – ulica 30 Stycznia 1 – Tczew, ulica Wojska Polskiego, ulica Wojska Polskiego 35, przechodnie, mieszkańcy Tczewa, samochód osobowy, samochody osobowe, Orbis, biuro podróży, biuro podróży Orbis, PBP Orbis Tczew, biuro podróży – Plac Hallera 22 – Tczew, Orbis – Plac Hallera 22 – Tczew, biuro podróży – Plac Wolności 22 – Tczew, Orbis – Plac Wolności 22 – Tczew, lata 80. XX wieku
autor zdjęcia:
Stanisław Zaczyński (1938-2023, ur. Rokitki k. Tczewa) – fotograf, archiwista, kolekcjoner, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar, Kawaler Medalu Pro Domo Trsoviensi
uwagi:
fotografia czarno-biała
sygnatura:
VI2b-1066/RZS
numer teczki:
6
ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie