miejscowość:
Tczew
obiekty / miejsca widoczne:
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – 2. połowa XIII wieku, prezbiterium – 1. połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru w wyniku którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz zabytkowe organy Terletzkiego/Sobiechowskiego; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą kościoła pw. św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach przystąpiono do prac remontowo-konserwacyjnych: odbudowano szczytową część wieży, uzupełniono więźbę dachową, odmalowano wnętrze świątyni; w roku 1986 zbudowano nowe organy; w latach 1983-1985 zakupiono i poświęcono cztery dzwony: Maryja [924 kg, ton „f”], Odkupiciel Człowieka [1781 kg, ton „d”], Jan Paweł II [588 kg, ton „a”], Wacław [258 kg, ton „cis”])
- budynek mieszkalno-usługowy przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8; w okresie międzywojennym ulica Dworcowa 3, niem. Bahnhofstrasse 3 / w latach 20. XX wieku Skład wina, cygar i papieru, wł. F. Hannemann (czas powstania obiektu: poł. XIX wieku; w latach 1896-1939 wł. Franz Hannemann, kupiec)
- kamienica narożna przy Placu Generała Józefa Hallera 1 opatrzona szyldem „Jubiler – Upominki”, daw. Plac Wolności 1 / około 1900 roku sklep żelazny [niem. Eisenhandlung], wł. Joseph Sternberg / w okresie międzywojennym sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński / w latach 80. XX wieku „Jubiter” [sklep jubilerski], „Galanteria” [sklep odzieżowy], biura Tczewskiego Domu Kultury [I piętro] (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: I połowa XIX wieku; przebudowa okna wystawowego od strony ul. 1 Maja [współcześnie ul. Kard. S. Wyszyńskiego] – 1907 rok; w latach 1891-1939 wł. Joseph Sternberg, kupiec)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2, daw. Plac Wolności 2 [w kadrze widoczny fragment obiektu] / w okresie międzywojennym Hotel Centralny, wł. Stanisław Klarowski, późn. wł. Jan Szerle, por. reklama: „Hotel Centralny. Tczew. Rynek 2. Tel. 16. Pierwszorzędny hotel i restauracja. Centralne ogrzewanie. Rzetelna obsługa. Stare wina. Dobra kuchnia. Dobrze pielęgnowane i wyborne piwa” [za: Księga adresowa…, 1924 rok] / w latach 80. XX wieku Bar Mleczny „Wisełka”; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku; modernizacja elewacji frontowej – 1911 rok, wyk. F. Wodtke; pożar – marzec 1945 roku; odbudowa – po 1945 roku; w latach 1899-1911 wł. Richard Borschke, kupiec; w latach 1911-1919 wł. Hermann Kallmann, kupiec; w latach 1919-1930 wł. Stanisław Klarowski; w latach 1930-1941 wł. Jan Szerle, kupiec)
- kamienica przy ulicy Mickiewicza 7 / w okresie międzywojennym skład bławatów i konfekcji, wł. Władysław Orcholski, por. ogłoszenie: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy” [za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina, 1924 r.] / w latach 80. XX wieku sklep tekstylno-odzieżowy (czas powstania obiektu w pierwotnym kształcie: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 wł. Joseph Carrsohn; w latach 1890-1906 wł. Julius Levit, kupiec; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy konstrukcji: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu;
w 1986 roku kamienicę zburzono niemal do poziomu gruntu [ocalał jedynie północny i zachodni parter narożników], obiekt, mimo wcześniejszych planów wzniesienia w tym miejscu budynku ze stali i szkła, ostatecznie odbudowano zachowując oryginalną formę z końca XIX stulecia; w latach 90. XX wieku w kamienicy mieścił się sklep odzieżowo-obuwniczy SEZAM; w planach było również otwarcie w tym miejscu wielobranżowego sklepu specjalistycznego dla dzieci) - kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, daw. ul. 1 Maja 37 [w kadrze widoczny fragment obiektu] / w latach 80. XX wieku Rzemieślniczy Dom Towarowy; wł. kamienicy Sikorski (czas powstania obiektu: 1900 rok, w latach 1897-1924 wł. Ludwig Helmetag, pastor; w latach 1924-1939 wł. Bank Ludowy Sp. z o.o.)
- kamienica mieszkalno-usługowa przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4, daw. ulica 1 Maja 1, w okresie międzywojennym ul. Dworcowa 1, niem. Bahnhofstrasse 1 / w latach 20. XX wieku Skład czekolady, cukierków deserowych, biszkoptów, kakao, herbaty i kawy (spec. bomboniery), wł. Aniela Bielska / w latach 80. XX wieku sklep ELDOM Pralki – Lodówki – Froterki – Odkurzacze; wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych / współcześnie: Sklep Rowerowy Rekord (czas powstania obiektu: I ćwierćwiecze XIX wieku; około 1823 roku działka opisana jako „działka z domem mieszkalnym położona w Górnym Mieście, niedaleko kościoła parafialnego”; w latach 1903-1910 wł. Gustaw Heffen; od 1910 roku wł. państwo pruskie)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 24, daw. Plac Wolności 24 / w latach 20. XX wieku Apteka pod Orłem [niem. Adler Apotheke; najstarsza tczewska apteka], wł. Walter Hoosmann (czas powstania obiektu: II połowa XIX wieku; przebudowa okna wystawowego [parter] – 1927 rok; remont budynku połączony ze zmianami w układzie parteru – około 1975 roku; w latach 1851-1862 wł. Moritz Kabus, aptekarz; w latach 1862-1875 wł. Emil Luedecke, aptekarz; w latach 1875-1879 wł. Hermann Niemeyer, kupiec; w latach 1879-1897 wł. Oskar Robert Mensing, kupiec; w latach 1897-1900 wł. Hermann Feldner, aptekarz; w latach 1900-1919 wł. Richard Hoosmann, aptekarz; w latach 1919-1939 wł. Walter Hoosmann, aptekarz)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 23, daw. Plac Wolności 23 [kamienica secesyjna] / w latach 20. XX wieku Skład sprzętów domowych, wł. Max Kelle / w latach 80. XX wieku Odzieżowa Spółdzielnia Pracy, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w pierwotnym kształcie: około 1900 roku; przebudowa parteru, I piętra i II piętra – 1905 rok; w latach 1859-1861 wł. Aleksander Preuss, kupiec; od 1861 roku wł. Heinrich Kelch i spadkobiercy)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 22, daw. Plac Wolności 22 [szyld: Orbis] / w latach 20. XX wieku Skład rowerów i maszyn, wł. F. Heuthe / na przełomie lat 80. i 90. XX wieku Biuro Podróży Orbis, wł. kamienicy Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: II poł. XIX wieku [proj. I. M. Schultz]; rozbudowa (II kondygnacja), zmiany w układzie parteru i I kondygnacji – 1894 rok; powiększenie okien wystawowych w parterowej części budynku – 1912 rok; przebudowa okna wystawowego od strony rynku – 1940 rok; w latach 1894-1906 wł. Gustaw Braun, kupiec; w latach 1906-1912 wł. Max Sunfeel, kupiec; w latach 1912-1919 wł. Walter Kranz, kupiec; w latach 1919-1939 wł. Franz Schünemann, majster rzeźnicki)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 21, daw. Plac Wolności 21 / w okresie międzywojennym Drogeria Centralna, wł. Maurycy Cieśliński / w latach 80. XX wieku sklep odzieżowy, wł. kamienicy Klemens Hirsz (czas powstania obiektu: I poł. XIX wieku; przebudowa poddasza, podwyższenie elewacji frontowej, zmiana pochylenia połaci dachowych – około 1902 roku; w latach 1812-1832 wł. Carl Hildebrandt, kupiec; w latach 1832-1871 wł. Moses Behrendt, kupiec; w latach 1871-1873 wł. Eduard Muller, majster piekarski; w latach 1873-1876 wł. Johann Thiel, rentier; w latach 1876-1885 wł. Anton Schulz, kupiec; w latach 1885-1902 wł. Hermann Dargel, piwowar; w latach 1902-1911 wł. Arthur Claessen, kupiec; w latach w latach 1911-1920 wł. Bruno Claessen; kupiec; w latach 1920-1939 wł. Mauritius Cieśliński / Maurycy Cieśliński)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 20 [fragment], daw. Plac Wolności 20 / na parterze Restauracja-Kawiarnia Mocca [od 1988 roku wł. Renata i Piotr Czapiewscy; wcześniej wł. Agnieszka i Franciszek Belau] / współcześnie Restauracja – Pizzeria You (czas powstania obiektu: około 1880 roku; przebudowa, modernizacja wnętrz [dla kupca G. Brauna] – 1896 rok; powiększenie okien wystawowych w parterowej części budynku [na potrzeby sklepu kolonialnego, wł. R. Konopatzki] – 1910 rok; remont elewacji – 1932 rok; w latach 1876-1900 wł. Gustaw Braun, kupiec; w latach 1900-1918 wł. Richard Konopatzki [Konopacki], kupiec; w latach 1918-1921 wł. Karl Eisenack, kupiec zbożowy; w latach 1921-1939 wł. Agnieszka Belau)
- znak drogowy
- samochody osobowe [na pierwszym planie Fiat 126p]
- beczkowóz
osoby widoczne:
- przechodnie / mieszkańcy Tczewa
- dzieci
data:
1988
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
Tczew, architektura, ulice Tczew, kamienice Tczew, infrastruktura drogowa, transport, motoryzacja, gospodarka, zagadnienia gospodarcze, handel, usługi, podróże, religia, zagadnienia wyznaniowe, kościół katolicki, kościół rzymskokatolicki, awaria, wodociągi, sieć wodociągowa, zaopatrzenie w wodę, pory roku
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Stare Miasto, rynek, Plac Hallera, Plac Generała Józefa Hallera, Plac Wolności, Plac Hallera 24, Plac Hallera, 23, Plac Hallera 22, Plac Hallera 21, Plac Hallera 20, Plac Hallera 1, Plac Hallera 2, Plac Wolności 24, Plac Wolności 23, Plac Wolności 22, Plac Wolności 21, Plac Wolności 20, Plac Wolności 1, Plac Wolności 2, jubiler, sklep jubilerski, upominki, jubiler – Plac Hallera 1 – Tczew, jubiler – Plac Wolności 1 – Tczew, sklep jubilerski – Plac Hallera 1 – Tczew, sklep jubilerski – Plac Wolności 1 – Tczew, upominki – Plac Hallera 1 – Tczew, upominki – Plac Wolności 1 – Tczew, Orbis, biuro podróży, biuro podróży Orbis, PBP Orbis Tczew, biuro podróży – Plac Hallera 22 – Tczew, biuro podróży – Plac Wolności 22 – Tczew, Orbis – Plac Hallera 22 – Tczew, Orbis – Plac Wolności 22 – Tczew, ulica 1 Maja, ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego, ulica Mickiewicza, ulica A. Mickiewicza, ulica Adama Mickiewicza, ulica Mickiewicza 7, ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8, ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4, fara, fara Tczew, Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, fara – ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Tczew, Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Tczew, wieża, wieża kościelna, beczkowóz, wiadro, wiadra, woda, dostawa wody, awaria wodociągowa, samochód osobowy, samochody osobowe, Fiat 126p, mały Fiat, maluch, dziecko, dzieci, przechodnie, mieszkańcy Tczewa, znak drogowy, znaki drogowe, zima, śnieg, 1988 rok, lata 80. XX wieku
uwagi:
- fotografia czarno-biała
- wymiary: 18,3 x 23,8 cm
autor zdjęcia:
Stanisław Zaczyński (1938-2023, ur. Rokitki k. Tczewa) – fotograf, archiwista, kolekcjoner, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar, Kawaler Medalu Pro Domo Trsoviensi
sygnatura:
VI2b-1083/RZS
numer teczki:
7
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie