Tczew. Rynek staromiejski / współcześnie Plac Generała Józefa Hallera
obiekty widoczne:
- stragany / stoiska handlowe
- kamienica narożna przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 obiekt będący własnością Josepha Carrsohna; w latach 1890-1906 obiekt będący własnością kupca Juliusa Levita; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu)
- płyta rynku
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / daw. Markt 1 (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 [daw. Markt 2] (niegdyś Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie; czas powstania: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami obiektu byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 / daw. Markt 3 (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski; w 1931 roku jedno z pomieszczeń parterowych wydzierżawiono Polskiej Spółce Obuwia „Bata” / warsztat naprawy obuwia)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4] (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5] (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 23 opatrzona szyldem H. Belch / szkło, porcelana, fajans, emalia, sprzedaż sprzętów domowych i kuchennych (obiekt należący do Heinricha Kelcha i spadkobierców – właścicieli tczewskiej Fabryki Wyrobów Metalowych)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 24 (czas powstania: II połowa XIX wieku; Apteka „Pod Orłem” / Adler Apotheke – najstarsza tczewska apteka, kolejni właściciele począwszy od roku 1851: Moritz Kabus, Emil Luedecke, Hermann Niemeyer, Oskar Robert Mensing, Hermann Feldner, Richard Hoosmann, Walter Hoosmann)
- kamienica przy ulicy A. Mickiewicza 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: 1880 rok; kolejni właściciele począwszy od roku 1899: Carl Nichterlein, dr Otto Nichterlein, J. Wiśnicki; około roku 1930 w budynku mieściła się kawiarnia z restauracją będąca własnością J. Wiśnickiego)
- kamienica przy ulicy A. Mickiewicza 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: XVIII/XIX wiek; jeden z najlepiej zachowanych tczewskich domów barokowych; w latach 1913-1939 własność Gustawa Bucherta)
- kamienica przy ulicy A. Mickiewicza 10 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: XIX wiek; w latach 1918-1922 własność Berthy Lachmann; w latach 1924-1939 własność kupca Makarego Gliszczyńskiego)
- kamienica przy ulicy A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: 2. połowa XIX wieku; kolejni właściciele począwszy od roku 1888: Alina Reinecker, Wilhelm Reinecker, Otto Kirschbaum, Henryk Orcholski, Franciszek Słomka)
- kamienica przy ulicy A. Mickiewicza 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: 1905 rok; obiekt przebudowany dla kupca Adolfa Hermana Hardera / skład kolonialny; w latach 1906-1939 własność Franza Schümanna)
osoby powiązane:
- Julius Levit – kupiec, w latach 1890-1906 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Joseph Carrsohn – w latach 1878-1890 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Herman Ormanschick – w latach 1906-1908 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Henriette Ormanschick – w latach 1906-1908 właścicielka kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Emil Jagielski – od roku 1908 właściciel (?) kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Marian Wyszyński – kupiec, w okresie międzywojennym właściciel sklepu z cygarami, papierosami i tytoniem / Plac Generała Józefa Hallera 1 [daw. Rynek 1]
- Jan Scherle/ Szerle – ziemianin z Mestwina, kupiec, w latach 1930-1941 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2
- Stanisław Klarowski – do roku 1930 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2 (daw. Rynek 2)
- H. Jacobi – kupiec, właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
- H. Kalmann – kupiec, w latach 1912-1917 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
- Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
- Edmund Witosławski – kupiec
- Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
- Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
- Heinrich Kelch – majster blacharski, właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 23 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- H. Belch – kupiec
- Moritz Kabus – aptekarz, w latach 1851-1862 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Emil Luedecke – aptekarz, w latach 1862-1875 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Hermann Niemeyer – kupiec, w latach 1875-1879 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Oskar Robert Mensing – kupiec, w latach 1879-1897 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Hermann Feldner – aptekarz, w latach 1897-1900 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Richard Hoosmann – aptekarz, w latach 1900-1919 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Walter Hoosmann – aptekarz, w latach 1919-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- J. Wiśnicki – kupiec, właściciel kawiarni przy ul. A. Mickiewicza 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Otto Nichterlein – właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Carl Nichterlein – właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Gustaw Buchert – w latach 1913-1939 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Makary Gliszczyński – kupiec, w latach 1924-1939 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 10 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Bertha Lachmann – w latach 1918-1922 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 10 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Alina Reinecker – w latach 1888-1913 właścicielka kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Wilhelm Reinecker – zegarmistrz, w latach 1888-1913 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Otto Kirschbaum – zegarmistrz, w latach 1913-1919 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Henryk Orcholski – w latach 1919-1927 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Franciszek Słomka – drogerzysta, w latach 1927-1939 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Franz Schümann – rzeźnik, w latach 1906-1939 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Adolf Herman Harder – buchalter, w latach 1882-1906 właściciel kamienicy przy ul. A. Mickiewicza 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
osoby widoczne:
- przechodnie / mieszkańcy Tczewa
- sprzedawcy
- klienci
datowanie:
1932/1933 – 1938/1939 (okres międzywojenny)
- po wydzierżawieniu jednego z parterowych pomieszczeń w kamienicy przy ob. Placu Hallera 3 Polskiej Spółce Obuwia „BATA”
- po zmianie właściciela kamienic przy ob. Placu Hallera 3-4 – por. pocztówka nr 848 – wł. W. Witosławski i Bracia: https://skarbnica.tczew.pl/2863/tczew-rynek-staromiejski-wspolczesnie-plac-generala-jozefa-hallera/
opis fizyczny:
- pocztówka czarno-biała (fotograficzna / na odwrocie adnotacja: Przedruk wzbroniony)
- na rewersie karta pocztowa wypisana odręcznie – korespondencja w języku polskim (adresat: Stefania Danczewska (?), Poznań)
- na awersie karty pocztowej polskojęzyczny nadruk: Tczew. Rynek
uwagi:
na rewersie fragment znaczka pocztowego (pozostała część znaczka oderwana) oraz fragmenty dwóch stempli pocztowych / korespondencyjnych (brak nazwy miejscowej, brak daty)
sygnatura:
Poczt866
zbiór Ireneusz Dunajski