Tczew. Mosty Tczewskie (most drogowy, most kolejowy). Panorama miasta – widok od strony Wisły. Zachodnie pobrzeże Wisły

Tczew. Mosty Tczewskie (most drogowy, most kolejowy). Panorama miasta – widok od strony Wisły. Zachodnie pobrzeże Wisły / niem. Dirschau. Panorama. Dirschau Alte Weiselbrücke. Dirschau. Neue Weichselbrücke

obiekty widoczne:

• portal mostu kratowniczego (drogowego) ozdobiony reliefami Gustawa Bläsera przedstawiającymi (w części centralnej) pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV
• brama wjazdowa na most kolejowy z charakterystyczną, zbliżoną do bramy wjazdowej mostu drogowego, sekwencją wartowniczą
• most drogowy (zbudowany w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy, proj. Carl Lentze)
• most kolejowy (wybudowany w 1891 roku na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem)
• przęsła mostowe
• Wisła
• wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
• jednostki pływające (łodzie)
• Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem)
• kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
• dawny budynek klasztorny zakonu żebraczego dominikanów – część zespołu klasztornego (po kasacji klasztoru w 1818 roku przekazany na cele szkolne) – obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści
• szkoła tzw. Biała / obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych (czas powstania obiektu: 1871 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)
• tczewski Młyn Parowy przy dawnej ulicy Dworcowej / niem. Bahnhofstrasse – obecnie skwer w rejonie ulic Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Sambora / budynek widoczny po prawej stronie (jeden z pierwszych obiektów przemysłowych w Tczewie; zbudowany w roku 1856 przez Aleksandra Preussa; w końcowym okresie zaboru pruskiego funkcjonował jako Dirschauer Mühlenwerke, w Polsce przedwojennej jako Młyn Parowy Towarzystwo Akcyjne / Sp. Akcyjna; młyn spłonął w wyniku nieumyślnego zaprószenia ognia w marcu 1945 roku)
• komin fabryczny
• kamienice przy ulicy Zamkowej / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
• nieistniejąca współcześnie wieża ciśnień zasilana wodą ze studni głębinowych, znajdująca się w rejonie dawnego dworca kolejowego / w pobliżu parowozowni nr 3 i budynku administracyjnego PKP / obecnie ul. 1 Maja 24 – posesja należąca do PKP (prawa strona kadru; obiekt wznoszony w latach 1903-1905 [w oparciu o sprawozdanie Magistratu Miasta Tczewa za rok 1903 oraz sprawozdanie Magistratu Miasta Tczewa za rok 1905]; wieża uległa całkowitemu zniszczeniu 8 marca 1945 roku / por. R. Lidzbarski, W poszukiwaniu tczewskich wież ciśnień)

uwagi dotyczące obiektów:

• brak w widoku tak zwanej szkoły Czerwonej / obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych (czas powstania obiektu: 1891 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)

osoby powiązane:

• Aleksander Preuss – właściciel tczewskiego Młyna Parowego
• Friedrich August Stüler – XIX-wieczny architekt pruski, przewodniczący Komisji Budowy Zamków, inspektor i radca do spraw budownictwa, autor projektu tczewskich wież i portali wjazdowych
• Rudolph Eduard Schinz – szwajcarski inżynier mechanik, konstruktor mostu, autor szczegółowego opracowania konstrukcji przęseł obu mostów na Wiśle
• Carl Lentze – odpowiedzialny za koncepcję i całkowity projekt budowlany mostu kolejowo-drogowego (późniejszego mostu drogowego)
• Johann Schwedler – autor projektu tczewskiego mostu kolejowego
• Christopher Mehrtens – budowniczy tczewskiego mostu kolejowego

datowanie:

około 1890 roku [brak w widoku tak zwanej szkoły czerwonej wybudowanej w roku 1891] ; por. typ pocztówki pomocny w datowaniu widoku – tak zwana pocztówka litograficzna (pierwsze karty korespondencyjne z widokami pojawiły się około 1885 roku, przez kolejne dziesięć lat na kartach pocztowych królowały obrazy wykonane w technice litografii)

opis fizyczny:

• pocztówka czarno-biała (litograficzna / z graficznymi zdobieniami: kwiaty, gryf / karta z trzema widokami); wyd. Julius Sauer, Danzig [Gdańsk]
• na awersie i rewersie karta pocztowa wypisana odręcznie – korespondencja w języku niemieckim datowana przez nadawcę na 6 lipca 1902 roku (adresat: Helene Bodin, Berlin)
• na awersie nadruk w języku niemieckim: Gruss aus Dirschau: [Pozdrowienia z Tczewa]

uwagi:

na odwrocie znaczek pocztowy Deutsches Reich, stempel pocztowy / korespondencyjny Berlin – Dirschau Bahnpost ZUG 306 [poczta kolejowa] z datą 6.07.1902 oraz „Bestellt vom Postamte 33” / zamówienie pocztowe z datą 7.07.1902

sygnatura:

Poczt48

zbiór T. Spionek

Aleksander Preuss carl lentze Christopher Mehrtens Dirschauer Muehlenwerke dominikanie fara Friedrich August Stüler Johann Schwedler klasztor komin fabryczny kościół podominikański kościół św. Stanisława Kostki litografia łodzie Młyn Parowy most drogowy most kolejowy panorama Państwowa Szkoła Muzyczna pocztówka czarno-biała portal przęsła mostowe Rudolph Eduard Schinz stare miasto szkoła Biała szkoła Czerwona ulica 1-go maja 24 ulica Zamkowa Wieża Ciśnień wieżyczki wisła zachodnie pobrzeże