Tczew. Widok na Plac Generała Józefa Hallera. Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
obiekty widoczne:
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 [daw. Markt 1] (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- kamienica narożna przy ulicy Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 obiekt będący własnością Josepha Carrsohna; w latach 1890-1906 obiekt będący własnością kupca Juliusa Levita; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem (czas powstania obiektu: II połowa XIX wieku; Apteka „Pod Orłem” / Adler Apotheke – najstarsza tczewska apteka; kolejni właściciele począwszy od roku 1851: Moritz Kabus, Emil Luedecke, Hermann Niemeyer, Oskar Robert Mensing, Hermann Feldner, Richard Hoosmann, Walter Hoosmann)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 23 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem (kamienica secesyjna wzniesiona około 1900 roku; por. projekt fasady przedniej z 1893 roku – Studium Historyczno-Urbanistyczne Zespół staromiejski kwartał H, s. 37; w roku 1905 w miejscu dotychczasowej kamienicy numer 23 wybudowano nowy obiekt o piętro wyższy od poprzedniego budynku mieszkalnego; kamienica należąca do Heinricha Kelcha i spadkobierców – właścicieli tczewskiej Fabryki Wyrobów Metalowych)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 22 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem (kamienica opatrzona szyldem „Walther Kranz” – chodzi prawdopodobnie o księgarnię / punkt wydawniczy [nakładem oficyny Buchhandlung W. Kranz Dirschau wydawano pocztówki z lokalnymi widokami oraz wizerunkami tczewskich zabytków]; przebudowa obiektu: 1894 rok – nadbudowanie drugiego piętra, elewacja frontowa w stylu klasycystycznym, zmiany w układzie parteru i pierwszego piętra; w latach 1894-1906 własność kupca Gustawa Brauna)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 21 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem (czas powstania obiektu: I poł. XIX wieku, około 1902 roku – przebudowa poddasza wraz z podwyższeniem elewacji frontowej, własność: Arthur Claessen, w okresie międzywojennym na parterze mieściła się tak zwana „Drogeria Centralna” Maurycego Cieślińskiego, co potwierdza szyld widoczny w pocztówkowym kadrze)
- nieistniejący współcześnie [prawdopodobnie zakład fotograficzny; por. pocztówka nr 779: https://skarbnica.tczew.pl/2354/tczew-widok-na-obecna-ulice-kardynala-stefana-wyszynskiego-daw-dworcowa-3/] – lewa strona kadru (budynek znajdujący się w rejonie obecnej ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1)
- kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 – w tle widoczny fragment charakterystycznego zwieńczenia budynku (czas powstania: 1900 rok, w latach 1897-1924 właścicielem obiektu Ludwig Helmetag – pastor; w latach 1924-1939 właścicielem Bank Ludowy Sp. z o.o.)
- budynek przy ulicy Kard. Stefana Wyszyńskiego 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (czas powstania: około połowy XIX wieku; obiekt usytuowany w miejscu ośmiobocznej baszty przy Bramie Młyńskiej; w latach 1896-1939 własność kupca Franza Hannemanna)
instytucje / placówki powiązane (patrz opis kamienicy narożnej przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3):
- Bank Ludowy (protoplasta Banku Spółdzielczego w Tczewie) – pomysłodawcą i inicjatorem powołania tczewskiej instytucji finansowej był ks. Alfons Mańkowski, w skład zarządu weszli późniejsi przedstawiciele władz miejskich: Maksymilian Arczyński – pierwszy polski starosta tczewski, Władysław Orcholski – pierwszy polski burmistrz Tczewa, Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35; po przyłączeniu Tczewa do Polski Bank Ludowy systematycznie rozwijał swoją działalność, zyskując zaufanie mieszkańców miasta i okolic; pod koniec lat 30. XX wieku bank obracał kapitałem przekraczającym 5 milionów złotych; 13 maja 1973 roku podjęto uchwałę o zmianie nazwy Spółdzielczego Banku Ludowego na Bank Spółdzielczy w Tczewie; w latach 1924-1939 bank miał swoją siedzibę w kamienicy narożnej przy ulicy Dworcowej 37 / obecnie Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3
osoby powiązane:
- Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Marian Wyszyński – kupiec, w okresie międzywojennym właściciel sklepu z cygarami, papierosami i tytoniem / Plac Generała Józefa Hallera 1 [daw. Rynek 1]
- Julius Levit – kupiec, w latach 1890-1906 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Joseph Carrsohn – w latach 1878-1890 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Hermann Ormanschick – w latach 1906-1908 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Henriette Ormanschick – w latach 1906-1908 właścicielka kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Emil Jagielski – od roku 1908 właściciel (?) kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Moritz Kabus – aptekarz, w latach 1851-1862 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Emil Luedecke – aptekarz, w latach 1862-1875 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Hermann Niemeyer – kupiec, w latach 1875-1879 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Oskar Robert Mensing – kupiec, w latach 1879-1897 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Hermann Feldner – aptekarz, w latach 1897-1900 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Richard Hoosmann – aptekarz, w latach 1900-1919 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Walter Hoosmann – aptekarz, w latach 1919-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Franz Hannemann – kupiec, w latach 1896-1939 właściciel kamienicy przy ulicy Kard. S. Wyszyńskiego 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Heinrich Kelch – majster blacharski, właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 23 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Gustaw Braun – kupiec, w latach 1894-1906 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 22 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Arthur Claessen – kupiec, właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 21 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Maurycy Cieśliński – w okresie międzywojennym właściciel „Drogerii Centralnej” mieszczącej się na parterze kamienicy przy daw. Rynku 21 / współcześnie Plac Hallera 21
- Walther Kranz – kupiec, wydawca; właściciel punktu wydawniczego / oficyny Buchhandlung W. Kranz Dirschau
- Ludwig Helmetag – pastor, w latach 1897-1924 właściciel kamienicy przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 / zgodnie z obowiązującą współcześnie numeracją
osoby powiązane (inicjatorzy powołania tczewskiego Banku Ludowego):
- Maksymilian Arczyński – pierwszy polski starosta tczewski
- Władysław Orcholski – pierwszy polski burmistrz Tczewa
- Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35
- ks. Alfons Mańkowski – pomysłodawca i inicjator powołania tczewskiego Banku Ludowego
datowanie:
1920-1938/1939 [okres międzywojenny; por. polskojęzyczny nadruk widoczny na awersie karty pocztowej oraz dane dotyczą wydawcy zamieszczone na odwrocie karty korespondencyjnej; pomocny w datowaniu widoku okazuje się również szyld „Drogerja Centralna” (pisownia oryginalna) widoczny w pocztówkowym kadrze – w okresie międzywojennym na parterze kamienicy rynkowej nr 21 mieściła się „Drogeria Centralna” Maurycego Cieślińskiego]
opis fizyczny:
- pocztówka czarno-biała (fotograficzna); wyd. Józef Kopczyński, Tczew (z adnotacją: Przedruk wzbroniony); fot. Stefański
- na rewersie pieczątka: Zakłady Reprodukcyjne „Akropol” Kraków
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt171
zbiór T. Spionek