Tczew. Obecny Plac Generała Józefa Hallera (daw. Plac Wolności, Adolf Hitler Platz, Plac Pierackiego, Stary Rynek, Rynek, Markt, Marktplatz) / niem. Dirschau. Marktplatz
obiekty widoczne:
- ratusz staromiejski – centralna część rynku (obiekt będący siedzibą władz miejskich; 18 maja 1916 roku w rejonie tczewskiego rynku wybuchł pożar, który doszczętnie zniszczył staromiejski ratusz wraz z przylegającymi do niego pięcioma budynkami mieszkalno-usługowymi o numerach 25, 26, 29, 30, 31, 32)
- nieistniejąca współcześnie kamienica staromiejska [opatrzona szyldem „August Kowalewitz – Markt 26 – Schuhfabrik = Schuhhandlung & Schnellbesohlerei – Zum Kaffee & Speiselocal. Reparaturwerkstaff für Gumischuhe aller Art” /Sklep obuwniczy, naprawa obuwia, kawiarnia, lokal gastronomiczny, jadłodajnia] – obiekt spłonął w maju 1916 roku (18 maja 1916 roku wybuchł pożar, który doszczętnie zniszczył staromiejski ratusz wraz z przylegającymi do niego pięcioma budynkami o numerach 25, 26, 29, 30, 31, 32); na bocznej ścianie budynku widoczny szyld Marie Dorsch
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 18 [daw. Markt 18] / kamienica narożna (dwukondygnacyjny budynek mieszkalno-handlowy wybudowany przez G. Wilkego w miejscu kamienicy zniszczonej przez pożar w lipcu 1900 roku, obiekt będący własnością Julii Leyde; w budynku mieściły się m.in. Schuhwarenhaus [sklep obuwniczy] – M. Leyde oraz Kaiser’s Kaffee Geschäft [kawiarnia]- Alfred Möller; 1901 rok – budowa nowych okien wystawowych od strony rynku, w latach 1854-1899 własność wdowy Amalii Dahmer; od roku 1899 wł. Gmina Miejska Tczew; około roku 1922 przebudowa obiektu / fasady dla potrzeb tczewskiego Banku Dyskontowego)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 17 [daw. Markt 17] z attyką zwieńczoną wieżyczką (kamienica w stylu eklektycznym ze zdobieniami barokowymi wybudowana około 1900 roku w miejscu obiektu zniszczonego przez pożar w lipcu 1900 roku, 1909 rok – przebudowa elewacji frontowej, kolejni właściciele począwszy od roku 1900: Eduard Sonnert, Julia Leyde z domu Blum, Artur Leyde, Bernard Brzozowski, na początku XX wieku w budynku mieścił się Hotel Cesarski (Kaiserhof)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 16 [daw. Markt 16] – w kadrze widoczny fragment obiektu (po pożarze w lipcu 1900 roku gruntowna przebudowa i rozbudowa kamienicy, w latach 1897-1920 własność kupca Sallego Brennera, w latach 1920-1939 własność kupca Władysława Maciejewskiego)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 15 – kadrze widoczny fragment obiektu (kamienica w stylu eklektycznym ze zdobieniami barokowymi wybudowana około 1900 roku w miejscu obiektu zniszczonego przez pożar w lipcu 1900 roku, w latach 1900-1908 własność kupca Adalberta Redlingera, kolejni właściciele: Sally Brenner, Władysław Teodorczyk)
- budynek przy ulicy Garncarskiej 3/4 – obiekt widoczny w tle (czas powstania: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; budynek wzniesiony jako oficyna mieszkalna kamienicy rynkowej nr 18 [w pierwszej połowie XIX wieku w miejscu tym stał spichlerz, stajnia, oficyna / budynek tylny; w pierwszych latach wieku XX oficynom nadano samodzielnie numery administracyjne)
- powóz konny
- słup ogłoszeniowy
osoby powiązane:
- Adalbert Redlinger – kupiec, w latach 1900-1908 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 15 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Sally Brenner – kupiec, w latach 1916-1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 15; w latach 1897-1920 właściciel kamienicy przy ob. Placu Hallera 16 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Władysław Teodorczyk – kupiec, urzędnik kolejowy z Gdańska, w latach 1922-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 15 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Amalia Dahmer – w latach 1854-1899 właścicielka kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 18/ zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Bernard Brzozowski – mistrz szewski, w latach 1922-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 17 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Julia Leyde – w latach 1920-1922 właścicielka kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 17, właścicielka kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Artur Leyde – w latach 1920-1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 17 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Eduard Sonnert – mistrz malarski, właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 17/ zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Sally Brenner – kupiec, w latach 1916-1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 15; w latach 1897-1920 właściciel kamienicy przy ob. Placu Hallera 16 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Władysław Maciejewski – kupiec, w latach 1920-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 16 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Marie Dorsch – właścicielka (?) domu przy ul. Podmurnej 14 – wówczas Grosse Mauerstraße 14
- August Kowalewitz – kupiec, szewc, właściciel zakładu szewskiego i lokalu gastronomicznego przy daw. Markt 26
- Marie Leyde – nazwisko widoczne na szyldzie sklepowym (kamienica staromiejska nr 18)
- Alfred Möller – nazwisko widoczne na szyldzie sklepowym (kamienica staromiejska nr 18); właściciel kawiarni (niem. Kaiser’s Kaffee Geschäft)
- Simon Michaelis – nazwisko widoczne na szyldzie sklepowym (kamienica staromiejska nr 18)
osoby widoczne:
woźnica
datowanie:
około 1907 [widok późniejszy od widoku przedstawionego na karcie pocztowej nr 764, por. https://skarbnica.tczew.pl/2315/tczew-widok-na-obecny-plac-generala-jozefa-hallera-daw-plac-wolnosci-adolf-hitler-platz-plac-pierackiego-stary-rynek-rynek-markt-marktplatz-widok-od-obecnej-ulicy-kardynala-stefana-wyszyns/ / zdjęcie wykonane po wstawieniu nowych okien wystawowych od strony rynku (1901 rok) – kamienica nr 18
uwagę zwraca ponadto szyld „Kaiserhof” (kamienica przy obecnym Placu Hallera 17) – chodzi o Hotel Cesarski działający w Tczewie na początku XX wieku
por. dodatkowo typ pocztówki pomocny w datowaniu widoku – karta pocztowa fotograficzna [około 1900 roku nastąpiła popularyzacja technik fotograficznych, które z czasem wyparły litografię]
opis fizyczny:
- pocztówka koloryzowana (fotograficzna); wyd. Reinicke & Rubin, Dresden [Wiedeń]
- na rewersie karta pocztowa wypisana odręcznie – korespondencja w języku niemieckim datowana przez nadawcę na 21 sierpnia 1914 roku
uwagi:
- na odwrocie stempel pocztowy Dirschau [Tczew] z datą 21.08.1914
sygnatura:
Poczt284
zbiór S. Zaczyński