Tczew. Widok na obecny Plac Generała Józefa Hallera (daw. Plac Wolności, Adolf Hitler Platz, Plac Pierackiego, Stary Rynek, Rynek, Markt, Marktplatz)
obiekty widoczne:
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 opatrzona szyldem Joseph Sternberg – Eisenhandlung [wyroby z żelaza / sklep z wyrobami żelaznymi] / daw. Markt 1 (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 [daw. Markt 2] (niegdyś Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie; w okresie II wojny światowej tak zwany Deutsches Haus; czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami kamienicy rynkowej byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa; obiekt spłonął w marcu 1945 roku; w miejscu dawnej kamienicy wzniesiono budynek o 6 metrów krótszy od poprzedniego)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 / daw. Markt 3 – kamienica opatrzona szyldem „J. Eisenstaedt” (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski; w 1931 roku jedno z pomieszczeń parterowych wydzierżawiono Polskiej Spółce Obuwia „Bata” / warsztat naprawy obuwia)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4] – kamienica opatrzona szyldem „J. Eisenstaedt” (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5] (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6 opatrzona szyldem [„Berliner Warenhaus S. Jontofsohn”] / w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna; około roku 1916 działkę określono jako zabudowana działka przy ulicy Kościelnej 6/7 i Rynek 6; od roku 1922 własność kupca Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie)
- kamienica przy obecnym Placu Hallera 7 opatrzona szyldem „H. Biermann” / daw. Markt 7 (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej, w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann; kapitalista T. Niclas sprzedał H. Biermannowi należącą do siebie kamienicę za łączną kwotę 61 tysięcy marek)
- fragment obecnej ulicy S. Okrzei / daw. kolejno: Forsterstrasse, Forstera, Langestrasse (kamienica nr 10 – poł. XIX wieku, kamienica nr 11 – poł. XIX wieku, kamienica nr 12 – 1843/45 rok / dom zbudowany dla J. Parparta, kamienica nr 13 – 1 poł. XIX wieku, kamienica nr 14 – czas powstania obiektu: 1756; 1929 rok – gruntowny remont budynku, kamienica nr 15 – czas powstania obiektu: około 1910; w latach 1908-1917 własność: Hermann Hein – kupiec, kamienica nr 16 – I poł. XIX wieku / własność: rodzina Blum, kamienica nr 17 – około 1850 roku / dom zbudowany dla nauczyciela Hermanna Seligera, kolejni właściciele począwszy od roku 1867: Robert Goertz – mistrz piekarski i spadkobiercy)
- budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (w kadrze widoczny fragment obiektu; czas powstania: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)
osoby powiązane:
- Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Hermann Biermann – cukiernik, w latach 1910-1931 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
- Theophil Niclas z Sopotu – rentier, pierwszy właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
- Albin Brandt – właściciel firmy budowlanej
- Jan Scherle/ Szerle – ziemianin z Mestwina, kupiec, w latach 1930-1941 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2
- Stanisław Klarowski – do roku 1930 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2 (daw. Rynek 2)
- H. Jacobi – kupiec, właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
- H. Kalmann – kupiec, w latach 1912-1917 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
- Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
- Edmund Witosławski – kupiec
- Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
- Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
- Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
- Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
- Carl Gotfried Senger – rentier
- Robert Goertz – mistrz piekarski, od roku 1867 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 17 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Hermann Seliger – nauczyciel
- Hermann Hein – kupiec, w latach 1908-1917 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 15 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- J. Parpart – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Joseph Senger – mistrz piekarski, w latach 1893-1934 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- C. Meck – piekarz, właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Gustaw Hennemann – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Stefan Keiling – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Gertruda Gierdalska – właścicielka kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
osoby widoczne:
- przechodnie / mieszkańcy Tczewa
- dzieci
datowanie:
widok późniejszy od widoku zaprezentowanego na awersie karty pocztowej numer 765: https://skarbnica.tczew.pl/2317/tczew-widok-na-obecny-plac-generala-jozefa-hallera-daw-plac-wolnosci-adolf-hitler-platz-plac-pierackiego-stary-rynek-rynek-markt-marktplatz/
polskojęzyczny nadruk (w formie pieczątki) oraz odręczny podpis znajdujące się w sąsiedztwie oryginalnego nadruku niemieckojęzycznego bądź, tak jak w tym przypadku, przysłaniające nadruk niemieckojęzyczny, pochodzą z okresu międzywojennego (po roku 1920, czyli po formalnym przyłączeniu Tczewa do Polski, mieszkańcy miasta, nie posiadając jeszcze wydanych własnym sumptem kart widokowych, nanosili zmiany na pocztówki już istniejące na rynku wydawniczym: skreślali bądź zamalowywali dotychczasowe nadruki, starali się zatuszować pruską symbolikę, dołączali podpisy polskojęzyczne)
datowanie uszczegółowione: około 1905 roku [w roku 1906 rodzice Alfreda Eisenstaedta (wraz z synami) opuszczają Tczew i przeprowadzają się do Berlina]
opis fizyczny:
- pocztówka czarno-biała (fotograficzna; na awersie podniszczona)
- niemieckojęzyczny nadruk przysłonięty pieczątką z napisem Tczew
- na awersie odręczny dopisek „Rynek”
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt287
zbiór S. Zaczyński