Tczew. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Fragment ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego – widok od strony Placu Generała Józefa Hallera
obiekty widoczne:
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
- narożna kamienica rynkowa / elewacja boczna wraz z dawną oficyną przy Placu Generała Józefa Hallera 1 (czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- kamienica przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 / daw. oficyna boczna nr 6 – obiekt widoczny w tle / prawa strona kadru (czas powstania: I ćwierćwiecze XIX wieku; około 1823 roku działka opisana jako działka z domem mieszkalnym położona w Górnym Mieście, niedaleko kościoła parafialnego; w latach 1903-1910 własność Gustawa Heffena – właściciela cegielni; od roku 1910 właścicielem państwo pruskie)
- budynek przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 – obiekt widoczny w tle (czas powstania: około połowy XIX wieku; obiekt usytuowany w miejscu ośmiobocznej baszty przy Bramie Młyńskiej; w latach 1896-1939 własność kupca Franza Hannemanna)
- kamienica narożna przy ulicy Mickiewicza 7 – róg ulicy A. Mickiewicza i Kard. Stefana Wyszyńskiego (czas powstania budynku w pierwotnym kształcie: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 obiekt będący własnością Josepha Carrsohna; w latach 1890-1906 obiekt będący własnością kupca Juliusa Levita; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy konstrukcji: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu; w okresie międzywojennym w budynku mieścił się skład bławatów i konfekcji Władysława Orcholskiego / por. ogłoszenie zamieszczone w Księdze adresowej Tczewa i Pelplina 1924 roku: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy”; w 1986 roku kamienicę zburzono niemal do poziomu gruntu [ocalał jedynie północny i zachodni parter narożników], obiekt, mimo wcześniejszych planów wzniesienia w tym miejscu budynku ze stali i szkła, ostatecznie odbudowano zachowując oryginalną formę z końca XIX stulecia; w latach 90. XX wieku w kamienicy mieścił się sklep odzieżowo-obuwniczy SEZAM; w planach było również otwarcie w tym miejscu wielobranżowego sklepu specjalistycznego dla dzieci
obiekty powiązane:
- dzwon Maryja (waga 924 kilogramy) – dzwon zakupiony 8 grudnia 1983 roku i opatrzony inskrypcją: Na pamiątkę 600-lecia obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej – Parafia Świętego Krzyża w Tczewie. 1983 rok / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Odkupiciel Człowieka (1781 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Odkupiciel Człowieka – Ecclesia Sanctae Crusis Renovata – Deo Gratis. Tczew 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Jan Paweł II (588 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Jan Paweł II. Totus Tuus. Tczew. Parafia Św. Krzyża / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Wacław (258 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Wacław / Boże Błogosław / Parafia Świętego Krzyża w Tczewie / 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
Dzwony te zostały poświęcone 7 grudnia 1985 roku, w przeddzień Uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Uroczystego poświęcenia dzwonów dokonał biskup chełmiński Marian Przykucki; mottem uroczystości było hasło: „A smutek Wasz w radość się przemieni”.
osoby widoczne:
przechodnie / mieszkańcy Tczewa
osoby powiązane:
- Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
- Marian Wyszyński – kupiec, w okresie międzywojennym właściciel sklepu z cygarami, papierosami i tytoniem / Plac Generała Józefa Hallera 1 [daw. Rynek 1]
- Gustaw Heffen – właściciel cegielni, w latach 1903-1910 właściciel kamienicy przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 (daw. oficyna boczna nr 6)
- Franz Hannemann – kupiec, w latach 1896-1939 właściciel budynku przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- ksiądz prałat Wacław Preis – doktor misjologii, od maja 1950 roku do grudnia 1987 roku proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, dziekan dekanatu tczewskiego [na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przeprowadził renowację obu gotyckich kościołów staromiejskich; w latach siedemdziesiątych zajął się gruntowną odnową wnętrza tczewskiej Fary: w tym okresie odsłonięto pierwotną kolorystykę ołtarzy, ambony oraz konfesjonałów, zamontowano okna witrażowe w prezbiterium; za wymienione działania minister kultury i sztuki postanowił przyznać tczewskiemu proboszczowi złotą odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami”]
- ksiądz Piotr Wysga – prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; obecnie proboszcz senior w Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie [6 czerwca 1965 roku Piotr Wysga przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego, jako motto na drogę kapłańską przyjął słowa: „Wiem, komu zawierzyłem”; obowiązki wikariusza tczewskiej fary ks. Wysga pełnił przez ponad 20 lat; jako administrator kościoła farnego coraz częściej przejmował obowiązki chorującego księdza proboszcza Wacława Preisa; 1 stycznia 1988 roku sam został ustanowiony proboszczem tczewskiej parafii staromiejskiej]
- Julius Levit – kupiec, w latach 1890-1906 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Joseph Carrsohn – w latach 1878-1890 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Hermann Ormanschick – w latach 1906-1908 właściciel kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Henriette Ormanschick – w latach 1906-1908 właścicielka kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Emil Jagielski – od roku 1908 właściciel (?) kamienicy przy ulicy A. Mickiewicza 7 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- Władysław Orcholski – kupiec, właściciel składu bławatów i konfekcji / por. ogłoszenie zamieszczone w Księdze adresowej Tczewa i Pelplina 1924 roku: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy”
datowanie:
przed 1982 rokiem
opis fizyczny:
- pocztówka czarno-biała (fotograficzna); wyd. „Foto” Spółdzielnia Inwalidów Tczew (z adnotacją: Reprodukcja zastrzeżona)
- na rewersie pieczątka Gertrudy Nagórskiej (imię, nazwisko adres zamieszkania)
- na awersie nadruk: „Tczew – Fara XIV wiek”
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt318
zbiór S. Zaczyński
Podobne:
Tczew. Dawna ulica Dworcowa (współcześnie ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego) – widok od strony Placu Generała Józefa Hallera. Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Tczew. Dawna ulica Dworcowa (współcześnie ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego) – widok od strony Placu Generała Józefa Hallera. Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Tczew. Widok na Plac Generała Józefa Hallera. Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Tczew. Rynek z ratuszem staromiejskim – współcześnie Plac Generała Józefa Hallera. Widok na Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Tczew. Widok na Plac Generała Józefa Hallera. Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
