Tczew. Panorama miasta. Mosty przez Wisłę (widok od strony wschodniej)
obiekty widoczne:
- most drogowy (zbudowany w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy, proj. Carl Lentze)
- most kolejowy (wybudowany w 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem)
- wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
- portal mostu kolejowego z charakterystyczną, zbliżoną do bramy wjazdowej mostu drogowego, sekwencją wartowniczą
- Wisła
- budynki dworcowe – widoczne na drugim planie / tzw. dawny dworzec (tczewski dworzec kolejowy wybudowany został w latach 1856-1857 według projektu Friedricha Augusta Stülera, obiekt wzniesiono w tym samym czasie co wieże i portale tczewskich mostów)
- żuraw
- komin fabryczny
- wiatrak tczewski / wpisany do krajowego rejestru zabytków; zlokalizowany przy ulicy Wojska Polskiego na zapleczu działki numer 18 (na początku XX wieku w zabudowaniach sąsiadujących z wiatrakiem działał m.in. punkt sprzedaży produktów mącznych, a także punkt sprzedaży siana, słomy oraz sieczki będący własnością młynarza Waltera Schulza; tczewski wiatrak typu holenderskiego założony został na tak zwanym rzucie ośmioboku, jest obiektem podpiwniczonym, wzniesionym na ceglanej podmurówce; stanowi pamiątkę po dawnych obiektach młynarskich; jako jedyny przetrwał do czasów współczesnych; powstał w drugiej połowie XIX wieku / około 1891 roku, posiada unikatowe pięcioramienne skrzydło, od roku 1983 znajduje się w rękach prywatnych)
- ulica Sobieskiego (widoczne w tle okazałe kamienice wybudowane zostały przez pierwszą w dziejach miasta spółdzielnię mieszkaniową – chodzi o powołaną z inicjatywy burmistrza Tczewa Ludwika Dembskiego Urzędniczą Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową; pierwsze obiekty mieszkalne wzniesiono przy ulicy Sobieskiego w latach 1899-1901)
- przystań do przeładunku drewna (zniszczona przez powódź w 1924 roku)
- żuraw
osoby powiązane:
- Ludwik Dembski / Eichhart – burmistrz Tczewa
- Friedrich August Stüler – XIX-wieczny architekt pruski, przewodniczący Komisji Budowy Zamków, inspektor i radca do spraw budownictwa, autor projektu tczewskich wież i portali wjazdowych
- Rudolph Eduard Schinz – szwajcarski inżynier mechanik, konstruktor mostu, autor szczegółowego opracowania konstrukcji przęseł obu mostów na Wiśle
- Carl Lentze – odpowiedzialny za koncepcję i całkowity projekt budowlany mostu kolejowo-drogowego (późniejszego mostu drogowego)
- Johann Schwedler – autor projektu tczewskiego mostu kolejowego
- Christopher Mehrtens – budowniczy tczewskiego mostu kolejowego
instytucje powiązane:
- Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa – powołana została do życia 26 sierpnia 1898 roku z inicjatywy ówczesnego burmistrza Tczewa Ludwika Dembskiego; w październiku 1898 r., z ramienia tczewskiej spółdzielni, zakupiono 3 tys. m² gruntu przy ul. Sobieskiego [daw. Gosslerstrasse, Ringstrasse], celem wybudowania czterech domów z 27 mieszkaniami; 23 kwietnia 1900 r. mieszkania te formalnie przekazano lokatorom; w dziesięć lat później Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa zajęła się budową domów przy ul. Paderewskiego (12, 13, 14) i ul. Stromej (1-5); do roku 1918 wzniesiono w Tczewie łącznie 16 obiektów mieszkalnych z 97 lokalami; kolejne domy, m.in. przy ul. Sobieskiego 34, 35, Wybickiego 22 i Paderewskiego 15 wybudowano w latach 30. XX wieku; z kolei pierwszą inwestycją tczewskiej spółdzielni, po zakończeniu II wojny światowej, był budynek z 32. lokalami mieszkalnymi przy ul. Sobieskiego 19 oddany do użytku dopiero w 1960 roku. Przez kolejne lata, począwszy od roku 1945 aż do roku 1960 działalność spółdzielni ograniczała się wyłącznie do remontu zdewastowanych i zniszczonych w wyniku działań wojennych budynków. 29 listopada 1945 r. Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa przemianowana została na „Spółdzielnię Mieszkaniową Pracowników Państwowych i Samorządowych”, w roku 1964 po raz kolejny zmieniono nazwę instytucji, tym razem na „Powiatową Spółdzielnię Mieszkaniową w Tczewie”, by w 1976 r. ostatecznie przyjąć obowiązującą po dziś dzień nazwę: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie.
datowanie:
1901 (por. kamienice przy daw. Gosslerstrasse, Ringstrasse / obecnie Sobieskiego) – 1923 (przed zniszczeniem przystani do przeładunku drewna)
opis fizyczny:
pocztówka barwna (fotograficzna)
uwagi:
- brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
- część pierwsza tak zwanego „tryptyku tczewskiego”
sygnatura:
Poczt563
zbiór Ireneusz Dunajski