Tczew. Różne ujęcia miasta (Osiedle Garnuszewskiego. Plac Wolności. Pomnik harcerzy poległych i pomordowanych w latach 1939-1945. Zabytkowa kamienica). Karta pocztowa z czterema widokami
obiekty widoczne:
- kamień pamiątkowy ku czci harcerzy pomordowanych w latach 1939-1945 (polny głaz narzutowy z imienną płytą pamiątkową uroczyście odsłonięty 22 lipca 1960 roku / z okazji 700-lecia Miasta Tczewa)
- dziesięciopiętrowy budynek mieszkalny przy alei Zwycięstwa / Osiedle Garnuszewskiego
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 / daw. Plac Wolności 4 (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 / daw. Plac Wolności 5 (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
- kamienica przy Placu Hallera 6 / daw. Plac Wolności 6 (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie; w okresie międzywojennym mieścił się tu „Największy i najtańszy dom towarowy Bazar /I piętro: Bławaty, Sukna, Jedwabie, Towary drobne, Fartuchy, Pończochy, Koronki, Hafty, Tiule, Bielizna damska i męska, Obrusy, Ręczniki, Ceraty, Walizy, Teczki, Torebki, Portfele, Parasolki, Laski, Plecaki, Szkło, Porcelana, Artykuły drewniane, cynkowe, blaszane, aluminiowe, poniklowane, Naczynia kamienne, Szczotki, Mydła domowe i toaletowe ; II piętro: Konfekcja damska i męska, Kapelusze damskie i męskie, Kołdry watowane, Firany, Chodniki, Dywany, Gobeliny, Obuwie, Meble koszykowe i trzcinowe, Kosze, Dekoracje, Taborety, Łóżka żelazne i polowe, Wózki dziecięce, Sprzęty domowe i kuchenne, Zabawki, Galanteria/ ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 7 / daw. Plac Wolności 7 – budynek opatrzony szyldem „Sklep muzyczny” / „Sklep elektryczno-muzyczny” / „Artykuły Elektro-muzyczne” (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej; w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Rynek 6] mieszkali bądź prowadzili działalność: Laura Riede – wdowa, dr Stanisław Kaznowski – adwokat, Marta Fast – krawcowa / za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8 z figurami czterech pór roku / daw. Plac Wolności 8 (czas powstania: 1898 rok; obiekt wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej, wcześniej w miejscu tym znajdowała się kamienica będąca własnością Carla Gotfrieda Sengera, która w roku 1870 na mocy testamentu rentiera, przeszła na własność gminy ewangelickiej)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 9 / daw. Plac Wolności 9 – sklep z artykułami sportowymi / w kadrze widoczny fragment szyldu sklepowego (w okresie międzywojennym m.in. „Sklep Bławat”; czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1933-1934; obiekt wybudowano w miejscu kamienicy mieszkalnej wzniesionej około 1830 roku, a rozebranej w roku 1933 z uwagi na zły stan techniczny; w latach 1931-1939 własność Władysława Krupskiego; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 9 [daw. Rynek 9] mieszkali bądź prowadzili działalność: Antoni Keister – kupiec, Jan Keister – robotnik, Władysław Krupski – kupiec / Skład bławatów i galanterii, W. Szynalewski – kupiec / Skład bławatów i galanterii; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 10 / daw. Plac Wolności 10 (czas powstania obiektu: 1850-1875; w latach 1987-1939 własność kupca Paula Wussowa)
- budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 (czas powstania: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)
- kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
- płyta rynku
- przystanek autobusowy
- oświetlenie uliczne
- autobus
- na awersie (w centralnej części pocztówki) wpisana w okręg mapa Tczewa i okolic (ulice zaznaczone na mapce: Jagiellońska, Wojska Polskiego, Gdańska, Sobieskiego, F. Dzierżyńskiego / obecnie 30 Stycznia, Jana z Kolna, Czatkowska)
miejsca powiązane (chodzi o pomnik harcerzy poległych i pomordowanych w latach 1939-1945:
- Park Miejski / daw. Park Miejski im. Cesarza Wilhelma (założony dzięki inicjatywie Willego Muscatego – prezesa Towarzystwa Upiększania Miasta, właściciela fabryki maszyn rolniczych „A.P. Muscate Maschinenfabrik”; czas powstania: 1898 rok – dolna część parku, około 1910 – górna część parku, tak zwany lasek Schefflera; o tczewskim parku pisał między innymi Edmund Raduński na kartach wydanej w roku 1927 publikacji: „Zarys historii miasta Tczewa”: Miasto zyskało dużo na wyglądzie estetycznym przez założenie parku. Ludność tczewska mocno odczuwała brak lasu bliskiego. Najbliższy oddalony jest o 12 kilometrów a dojazd niekoniecznie łatwy. W roku 1889 nadarzyła się sposobność nabycia 75 morgów wielkiego obszaru położonego na południowej granicy miasta. Na terenie tym powstał dzięki zabiegom Towarzystwa Miłośników Miasta (Verschoenerungsverein) a szczególnie jego przewodniczącego, właściciela fabryki Willy Muscatego, piękny park rozszerzony w roku 1910 o dalsze 20 morgów nabytych z (…) fundacji dra Schefflera. (…) W roku 1915 zmarł właściwy twórca parku Muscate, Zarząd postanowił ustawić w parku obelisk z tablicą z brązu zawierającą następujący napis: Cieniom zmarłego radcy Muscatego, twórcy i krzewiciela parku miejskiego, niestety zamiar ten wykonać przeszkodziły wojna i przewrót polityczny.)
osoby powiązane (właściciele tczewskich kamienic rynkowych):
- Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
- Edmund Witosławski – kupiec, w latach 1932-1939 właściciel domu towarowego mieszczącego się w kamienicach rynkowych numer 3 i 4 (wcześniej: „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]), przewodniczący Rady Miejskiej (1927 rok), prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie (za: Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R.P. na rok 1938)
- Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
- Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
- Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
- Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
- Hermann Biermann – cukiernik, w latach 1910-1931 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
- Theophil Niclas z Sopotu – rentier, pierwszy właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
- Carl Gotfried Senger – rentier
- C. Meck – piekarz, właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
- Gustaw Hennemann – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
- Joseph Senger -właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
- Stefan Keiling – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
- Gertruda Gierdalska – właścicielka kamienicy przy ulicy Okrzei 18
- Paul Wussow / Paweł Wussow – kupiec, w latach 1987-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 10 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
osoby powiązane (nazwiska widoczne na pamiątkowej tablicy imiennej / wersja z roku 1960 zawiera pomyłki):
- podharcmistrz Hanna Hass
- Józef Grabowski
- Bronisław Grzymowiec (na tablicy z 1960 – Grzymowicz)
- Stanisław Fiesel (na tablicy z 1960 – Feisel)
- Feliks Szczepański
- Konrad Delewski (na tablicy z 1960 – Antoni)
- Stefan Adamczak (na tablicy z 1960 – Adamczyk)
- Edmund Fromholc (na tablicy z 1960 – Fronholc)
- Teodor Mikołajski
- Henryk Chmielewski (na tablicy z 1960 – Chmielecki)
- Franciszek Jakusz Gostomski
- Hubert Stangenberg
- Witold Kmiecik
- Władysław Sławomir Jurgo
- Paweł Szulc
- Leon Jasnoch
- Jan Gliniecki
- Edmund Eggert
- Kazimierz Elszkowski
- Zygfryd Taubenblat (na tablicy z 1960 – Zygmunt)
- Jan Szpeina (na tablicy z 1960 – Szpajna)
- Jan Jasnoch
- Jan Elszkowski
- Tadeusz Einbacher
- Zygmunt Doering
- Wojciech Piotrowski (na tablicy z 1960 – Piotr)
instytucje powiązane (patrz: nota wydawnicza na rewersie karty korespondencyjnej):
- Krajowa Agencja Wydawnicza [KAW] – warszawskie wydawnictwo działające w latach 1974-2004; do roku 1991 Krajowa Agencja Wydawnicza wchodziła w skład Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa-Książka-Ruch; w 1991 roku, w związku z przekształceniami koncernu wydawniczego RSW Prasa-Książka-Ruch, Krajowa Agencja Wydawnicza rozpoczęła samodzielną działalność jako Krajowa Agencja Wydawnicza Przedsiębiorstwo Państwowe; w roku 1995 rozpoczął się proces prywatyzacji KAW-u
osoby powiązane (patrz: nota wydawnicza na rewersie karty korespondencyjnej):
- J. Makarewicz / Jerzy Makarewicz – fotograf, fotoreporter związany z Centralną Agencją Fotograficzną (CAF) oraz z Krajową Agencją Wydawniczą (KAW)
datowanie:
przełom lat 70. i 80. XX wieku; datowanie uszczegółowione: 1984 rok [data / rok odręcznie zapisany na rewersie karty pocztowej]
opis fizyczny:
- pocztówka barwna (fotograficzna); wyd. nakładem Krajowej Agencji Wydawniczej (z adnotacją: Wszelkie prawa zastrzeżone); fot. J. Makarewicz – KAW ; projekt graficzny planu miasta: PPWK
- na rewersie odręcznie zapisany rok: 1984
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt418
zbiór S. Zaczyński