Tczew. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Fragment ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego – widok od strony Placu Generała Józefa Hallera
obiekty widoczne:
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
- kamienica przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 / daw. oficyna boczna nr 6 – obiekt widoczny w tle / prawa strona kadru – współcześnie „Sklep Rowerowy – Rekord” (czas powstania: I ćwierćwiecze XIX wieku; około 1823 roku działka opisana jako działka z domem mieszkalnym położona w Górnym Mieście, niedaleko kościoła parafialnego; w latach 1903-1910 własność Gustawa Heffena – właściciela cegielni; od roku 1910 właścicielem państwo pruskie)
- budynek przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 – obiekt widoczny w tle (czas powstania: około połowy XIX wieku; obiekt usytuowany w miejscu ośmiobocznej baszty przy Bramie Młyńskiej; w latach 1896-1939 własność kupca Franza Hannemanna)
- kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 / daw. kamienica mieszkalno-handlowa nr 37 przy ul. 1 Maja – w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania: 1900 rok, w latach 1897-1924 właścicielem obiektu Ludwig Helmetag – pastor; w latach 1924-1939 właścicielem Bank Ludowy Sp. z o.o.)
- samochody (w tym samochód ciężarowy marki „Star”)
obiekty powiązane:
- dzwon Maryja (waga 924 kilogramy) – dzwon zakupiony 8 grudnia 1983 roku i opatrzony inskrypcją: Na pamiątkę 600-lecia obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej – Parafia Świętego Krzyża w Tczewie. 1983 rok / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Odkupiciel Człowieka (1781 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Odkupiciel Człowieka – Ecclesia Sanctae Crusis Renovata – Deo Gratis. Tczew 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Jan Paweł II (588 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Jan Paweł II. Totus Tuus. Tczew. Parafia Św. Krzyża / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
- dzwon Wacław (258 kilogramów) – dzwon opatrzony inskrypcją: Wacław / Boże Błogosław / Parafia Świętego Krzyża w Tczewie / 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
Dzwony te zostały poświęcone 7 grudnia 1985 roku, w przeddzień Uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Uroczystego poświęcenia dzwonów dokonał biskup chełmiński Marian Przykucki; mottem uroczystości było hasło: „A smutek Wasz w radość się przemieni”.
instytucje / placówki powiązane:
- Bank Ludowy (protoplasta Banku Spółdzielczego w Tczewie) – pomysłodawcą i inicjatorem powołania tczewskiej instytucji finansowej był ks. Alfons Mańkowski, w skład zarządu weszli późniejsi przedstawiciele władz miejskich: Maksymilian Arczyński – pierwszy polski starosta tczewski, Władysław Orcholski – pierwszy polski burmistrz Tczewa, Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35; po przyłączeniu Tczewa do Polski Bank Ludowy systematycznie rozwijał swoją działalność, zyskując zaufanie mieszkańców miasta i okolic; pod koniec lat 30. XX wieku bank obracał kapitałem przekraczającym 5 milionów złotych; 13 maja 1973 roku podjęto uchwałę o zmianie nazwy Spółdzielczego Banku Ludowego na Bank Spółdzielczy w Tczewie; w latach 1924-1939 bank miał swoją siedzibę w kamienicy narożnej przy ulicy Dworcowej 37 / obecnie Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3
- Krajowa Agencja Wydawnicza [KAW] – warszawskie wydawnictwo działające w latach 1974-2004; do roku 1991 Krajowa Agencja Wydawnicza wchodziła w skład Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej Prasa-Książka-Ruch; w 1991 roku, w związku z przekształceniami koncernu wydawniczego RSW Prasa-Książka-Ruch, Krajowa Agencja Wydawnicza rozpoczęła samodzielną działalność jako Krajowa Agencja Wydawnicza Przedsiębiorstwo Państwowe; w roku 1995 rozpoczął się proces prywatyzacji KAW-u
osoby widoczne:
przechodnie / mieszkańcy Tczewa
osoby powiązane:
- Gustaw Heffen – właściciel cegielni, w latach 1903-1910 właściciel kamienicy przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 (daw. oficyna boczna nr 6)
- Franz Hannemann – kupiec, w latach 1896-1939 właściciel budynku przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
- ksiądz prałat Wacław Preis – doktor misjologii, od maja 1950 roku do grudnia 1987 roku proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, dziekan dekanatu tczewskiego [na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przeprowadził renowację obu gotyckich kościołów staromiejskich; w latach siedemdziesiątych zajął się gruntowną odnową wnętrza tczewskiej Fary: w tym okresie odsłonięto pierwotną kolorystykę ołtarzy, ambony oraz konfesjonałów, zamontowano okna witrażowe w prezbiterium; za wymienione działania minister kultury i sztuki postanowił przyznać tczewskiemu proboszczowi złotą odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami”]
- ksiądz Piotr Wysga – prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; obecnie proboszcz senior w Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie [6 czerwca 1965 roku Piotr Wysga przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego, jako motto na drogę kapłańską przyjął słowa: „Wiem, komu zawierzyłem”; obowiązki wikariusza tczewskiej fary ks. Wysga pełnił przez ponad 20 lat; jako administrator kościoła farnego coraz częściej przejmował obowiązki chorującego księdza proboszcza Wacława Preisa; 1 stycznia 1988 roku sam został ustanowiony proboszczem tczewskiej parafii staromiejskiej]
- Maksymilian Arczyński – pierwszy polski starosta tczewski
- Władysław Orcholski – pierwszy polski burmistrz Tczewa
- Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35
- ks. Alfons Mańkowski – pomysłodawca i inicjator powołania tczewskiego Banku Ludowego
datowanie:
przed 1982 rokiem
zapisany odręcznie na rewersie karty pocztowej rok 1983 nie jest w tym przypadku pomocny w końcowym datowaniu widoku; w kadrze uchwycone zostało bowiem drewniane zwieńczenia wieży kościoła staromiejskiego / kościoła farnego; oznacza to, że fotografia musiała zostać wykonana przed pożarem tczewskiej fary, tj. przed 29 sierpnia 1982 roku
opis fizyczny:
- pocztówka barwna (fotograficzna); wyd. nakładem Krajowej Agencji Wydawniczej (z adnotacją Wszelkie prawa zastrzeżone); fot. S.R. Sadowski – KAW
- na rewersie odręcznie zapisany rok: 1983
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt424
zbiór S. Zaczyński