Tczew. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (Stare Miasto). Kościół pw. Św. Józefa Nowe Miasto). Kościół podominikański / obecnie Kościół pw. św. St. Kostki (Stare Miasto). Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (osiedle Suchostrzygi, osiedle Bajkowe)

Tczew. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (Stare Miasto). Kościół pw. św. Józefa Nowe Miasto). Kościół podominikański / obecnie Kościół pw. św. St. Kostki (Stare Miasto). Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (osiedle Suchostrzygi, osiedle Bajkowe)

obiekty widoczne:

• Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
• budynek przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 – obiekt widoczny w tle (czas powstania: około połowy XIX wieku; obiekt usytuowany w miejscu ośmiobocznej baszty przy Bramie Młyńskiej; w latach 1896-1939 własność kupca Franza Hannemanna)
• kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 12 – w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania: około 1880 roku)
• kamienica przy ul. Kard. S. Wyszyńskiego 17/19 – w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania: około 1900 roku, budynek wzniesiony w miejscu dawnego budynku mieszkalnego)
• kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
• dawny budynek klasztorny zakonu żebraczego dominikanów – część zespołu klasztornego (po kasacji klasztoru w 1818 roku przekazany na cele szkolne) – obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści
• budynek narożny przy ulicy Dominikańskiej 4 – w kadrze widoczny fragment budynku (czas powstania obiektu: około 1890 roku, budynek wzniesiony na działce będącej własnością kościoła parafialnego)
• Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Józefa przy skrzyżowaniu ulic Gdańskiej i Sobieskiego [budowę obiektu ukończono w 1936 roku; autorem projektu świątyni był inżynier Stefan Cybichowski]
• reprezentacyjna kamienica narożna u zbiegu ulic Gdańskiej i Mostowej / ulica Gdańska 52 – kamienica widoczna w tle (czas powstania obiektu: 1911 rok; późniejszy właściciel: Janina Rembowska; w czasach pruskich kawiarnia, palarnia kawy [Kaiser’s kaffee geschäft – Europas größter kaffeerösterei]; por. pocztówka numer 187: https://skarbnica.tczew.pl/5134/tczew-widok-na-ulice-gdanska-nowe-miasto-2/
• fragment kamienicy przy ul. Gdańskiej 51 (czas powstania obiektu: około 1870-1880/90; 1896 rok – wbudowanie okna wystawowego – wł. A. Hilbradt)
• Kościół Rzymskokatolicki pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (osiedle Suchostrzygi, osiedle Bajkowe) – przełomową datą związaną z planowaną budową kościoła parafialnego na tczewskim osiedlu Suchostrzygi był dzień 19 czerwca 1978 roku, to właśnie wówczas wydana została decyzja Urzędu Wojewódzkiego – Wydziału d/s Wyznań zezwalająca na wybudowanie kolejnego obiektu sakralnego na terenie Tczewa; dnia 8 lipca 1978 roku Kuria Biskupia Chełmińska wydała dekret, podpisany przez Wikariusza Generalnego bpa Zygfryda Kowalskiego, upoważniający proboszcza parafii pw. św. Józefa do załatwienia wstępnych formalności prawno-administracyjnych, związanych z rozpoczęciem budowy kościoła na tczewskich Suchostrzygach; dnia 20 października 1978 roku biskup chełmiński Bernard Czapliński wraz z księżmi infułatami drem Antonim Liedtke i Romanem Górskim przybyli do Tczewa, gdzie w obecności dziekana ks. dra W. Preisa, proboszcza Józefa Rocławskiego oraz przyszłego inwestora strony kościelnej ks. wikariusza Stanisława Cieniewicza, omówili kwestie związane z budową obiektu; dnia 25 października 1978 roku Urząd Miasta Tczewa wydał decyzję na mocy której wytyczono teren pod lokalizację suchostrzyckiej świątyni; w czasie odpustu parafialnego 11 czerwca 1984 roku biskup chełmiński Marian Przykucki poświęcił i wmurował kamień węgielny w narożną część ściany wieńcowej świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie; największy kościół w Diecezji Pelplińskiej, zbudowany w latach 1982-1998, został uroczyście konsekrowany dnia 15 września 1998 roku; konsekracji dokonali – Nuncjusz Apostolski w Polsce Ksiądz Arcybiskup Józef Kowalczyk i Pierwszy Biskup Pelpliński Prof. dr hab. Jan Bernard Szlaga w obecności Arcybiskupów i biskupów: Henryka Józefa Muszyńskiego – abpa gnieźnieńskiego, Mariana Przykuckiego – abpa szczecińskiego Edmunda Piszcza – abpa warmińskiego, Andrzeja Śliwińskiego – bpa elbląskiego i Piotra Krupy – bpa pomocniczego pelplińskiego
• samochody osobowe

obiekty powiązane:

• dzwon Maryja (waga 924 kilogramy) / Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – dzwon zakupiony 8 grudnia 1983 roku i opatrzony inskrypcją: Na pamiątkę 600-lecia obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej – Parafia Świętego Krzyża w Tczewie. 1983 rok / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
• dzwon Odkupiciel Człowieka (1781 kilogramów) / Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – dzwon opatrzony inskrypcją: Odkupiciel Człowieka – Ecclesia Sanctae Crusis Renovata – Deo Gratis. Tczew 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
• dzwon Jan Paweł II (588 kilogramów) / Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – dzwon opatrzony inskrypcją: Jan Paweł II. Totus Tuus. Tczew. Parafia Św. Krzyża / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
• dzwon Wacław (258 kilogramów) / Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – dzwon opatrzony inskrypcją: Wacław / Boże Błogosław / Parafia Świętego Krzyża w Tczewie / 1985 r. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 46]
• dzwon MARIA (900 kg – tonacja e) – dzwon zakupiony przez tczewską parafię nowomiejską, odsprzedany następnie parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (decyzję o sprzedaży dzwonu podjęto po ustaleniu, że wieża nowomiejska technicznie nie odpowiada ciężarowi trzech nowo zakupionych dzwonów: Maria, Józef i Jan Paweł); dnia 31 maja 1993 roku uroczystego poświęcenia dzwonu dokonał pierwszy biskup pelpliński prof. Jan Bernard Szlaga
• dzwon JÓZEF (700 kg – tonacja g) – dzwon zakupiony przez tczewską parafię nowomiejską, odsprzedany następnie parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (decyzję o sprzedaży dzwonu podjęto po ustaleniu, że wieża nowomiejska technicznie nie odpowiada ciężarowi trzech nowo zakupionych dzwonów: Maria, Józef i Jan Paweł); dnia 31 maja 1993 roku uroczystego poświęcenia dzwonu dokonał pierwszy biskup pelpliński prof. Jan Bernard Szlaga
• dzwon JAN PAWEŁ (500 kg – tonacja f) – dzwon zakupiony przez tczewską parafię nowomiejską, odsprzedany następnie parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (decyzję o sprzedaży dzwonu podjęto po ustaleniu, że wieża nowomiejska technicznie nie odpowiada ciężarowi trzech nowo zakupionych dzwonów: Maria, Józef i Jan Paweł); dnia 31 maja 1993 roku uroczystego poświęcenia dzwonu dokonał pierwszy biskup pelpliński prof. Jan Bernard Szlaga
• kamień węgielny wmurowany w narożną część ściany wieńcowej świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie – w jednym bloku umieszczone zostały trzy kamienie pochodzące z bazylik rzymskich: Św. Jana na Lateranie, Matki Boskiej Większej oraz z kościoła Domine Quo Vadis / kościoła Najświętszej Marii Panny w Palmis, wymienione kamienie, jako jeden kamień węgielny dla Tczewa poświęcił Papież Polak Jan Paweł II w Rzymie, dnia 6 października 1983 roku

organizacje / instytucje powiązane:

• Towarzystwo Budowy Kościoła Świętego Józefa powołane do życia 24 lipca 1916 roku z inicjatywy Księdza Bernarda Bączkowskiego – pierwszego proboszcza Parafii Nowomiejskiej w Tczewie (Towarzystwo pod kierownictwem księdza proboszcza zbierało fundusze na przebudowę oraz wyposażenie tymczasowego kościoła nowomiejskiego; po przejęciu budynków Domu Świętego Józefa (2 czerwca 1920 roku) zajęto się modernizacją dużej sali oraz obiektów przeznaczonych na plebanię; 1 stycznia 1921 roku parafia św. Józefa stała się samodzielną parafią; w dniach 31 maja – 2 czerwca 1924 roku odbył się w Tczewie „Pierwszy Zjazd Katolicki na diecezję Chełmińską” podczas którego ówczesny Prymas Polski ks. kardynał Dalbor oraz przyszły prymas (wówczas Apostolski Administrator Górnego Śląska) J. E. ks. kardynał Hlond odprawili mszę w nowo wybudowanym kościele św. Józefa w Tczewie)

osoby powiązane:

• Franz Hannemann – kupiec, w latach 1896-1939 właściciel budynku przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
• A. Hilbradt – właściciel kamienicy przy ulicy Gdańskiej 51
• ksiądz prałat Wacław Preis – doktor misjologii, od maja 1950 roku do grudnia 1987 roku proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, dziekan dekanatu tczewskiego [na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przeprowadził renowację obu gotyckich kościołów staromiejskich; w latach siedemdziesiątych zajął się gruntowną odnową wnętrza tczewskiej Fary: w tym okresie odsłonięto pierwotną kolorystykę ołtarzy, ambony oraz konfesjonałów, zamontowano okna witrażowe w prezbiterium; za wymienione działania minister kultury i sztuki postanowił przyznać tczewskiemu proboszczowi złotą odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami”]
• ksiądz Piotr Wysga – prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; obecnie proboszcz senior w Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie [6 czerwca 1965 roku Piotr Wysga przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego, jako motto na drogę kapłańską przyjął słowa: „Wiem, komu zawierzyłem”; obowiązki wikariusza tczewskiej fary ks. Wysga pełnił przez ponad 20 lat; jako administrator kościoła farnego coraz częściej przejmował obowiązki chorującego księdza proboszcza Wacława Preisa; 1 stycznia 1988 roku sam został ustanowiony proboszczem tczewskiej parafii staromiejskiej]
• Stefan Cybichowski – inżynier, autor projektu tczewskiej świątyni nowomiejskiej (chodzi o Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Józefa przy skrzyżowaniu obecnych ulic Gdańskiej i Sobieskiego)
• ksiądz Bernard Bączkowski – pierwszy proboszcz Parafii Nowomiejskiej w Tczewie; 23 marca 1927 roku ks. Bernard Bączkowski otrzymał dekret Władzy Biskupiej mianujący go proboszczem parafii w Chełmnie; 25 kwietnia odbyła się pożegnalna msza i ostatecznie ks. Bernard opuścił parafię św. Józefa w Tczewie 1 maja 1927 roku; jego miejsce zajął ks. Władysław Młyński
• ksiądz Władysław Młyński – kanonik honorowy Kapituły Chełmińskiej, budowniczy kościoła nowomiejskiego, długoletni proboszcz parafii pw. Świętego Józefa w Tczewie [14 maja 1927 roku – objęcie Parafii przez Ks. Władysława Młyńskiego; 23 września 1930 roku – wizytacja Ks. Biskupa Okoniewskiego, ustanowienie Ks. Kuratusa Władysława Młyńskiego Proboszczem „ad honores”]
• ksiądz Antoni Dunajski – Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, członek Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Akademickiego, kapelan honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; od 1 stycznia 1992 roku proboszcz parafii pw. Św. Józefa w Tczewie, naukowo związany z zespołem polskich norwidologów, w szczególności z Instytutem Badań nad Twórczością Cypriana Kamila Norwida KUL, asystent kościelny „Pielgrzyma”, wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie; przewodniczący Rady Programowej Katolickiej Rozgłośni diecezjalnej „Radio Głos”, cenzor ksiąg religijnych, delegat ds. nowych ruchów kościelnych / za: https://www.diecezja-pelplin.pl/kaplani/spis-kaplanow/245-ks-antoni-dunajski
• ksiądz Stanisław Cieniewicz – Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, kapelan honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej, duchowny związany ze środowiskiem tczewskiej „Solidarności”, kapłan odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski; w 1980 mianowany proboszczem parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Tczewie, dziekan dekanatu tczewskiego (do kwietnia 2013 roku)
• Bernard Czapliński – w latach 1948-1973 biskup pomocniczy chełmiński, w latach 1973-1980 biskup diecezjalny chełmiński, w czasie II wojny światowej aresztowany przez Gestapo, osadzony początkowo w Forcie VII w Toruniu, następnie kolejno w Nowym Porcie w Gdańsku, Grenzdorf, Sachsenhausen oraz w Dachau (to właśnie w KL Dachau, wspólnie z księdzem Stefanem Wincentym Frelichowskim, zajął się organizacją obozowego Caritasu); w czasach posługi biskupiej erygował łącznie 33 parafie (w tym parafię pw. NMP Matki Kościoła na tczewskich Suchostrzygach)
• Antoni Liedtke (1904-1994) – doktor honoris causa, infułat rzeczywisty diecezji chełmińskiej, kanonik kapituły katedralnej chełmińskiej, profesor i rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu (od 1931 roku), członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Polskiego Towarzystwa Teologicznego, Stowarzyszenia Historyków Sztuki, a także toruńskiego Towarzystwa Bibliofilów; odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1939) oraz złotą odznaką „Za Opiekę nad Zabytkami” (1974)
• Józef Rocławski – w latach 1972-1992 proboszcz Parafii Św. Józefa w Tczewie
• prof. dr. hab. inż. arch. Leopold Taraszkiewicz / Politechnika Gdańska – architekt, autor projektu tczewskiej świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła oraz wielu innych projektów pomorskich świątyń (m.in. Kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni (wspólnie z prof. J. Borowskim), Kościoła pw. św. Józefa w Gdyni-Leszczynkach, a także Kościoła Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego (1972-1976) w Gdańsku-Przymorzu)
• mgr inż. Tadeusz Lisiewicz – pierwszy konstruktor suchostrzyckiej świątyni
• mgr inż. Szczepan Wohlfeil – drugi konstruktor suchostrzyckiej świątyni, od 1984 roku kierownik nadzoru budowlanego
• budowniczowie tczewskiej świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła (mgr inż. Adam Bęben – projektant sanitarny i ciepłowniczy; Jan Gil (+ 1984) – kierownik budowy; Bronimir Bogacki – kierownik budowy / kierownik nadzoru budowlanego, następca Jana Gila; Jan Szwindowski – majster; Stanisław Antczak – majster (od 1984 roku), następca Jana Szwindowskiego; Bogusław Rezmer – geodeta; Zygmunt Kamiński – zaopatrzeniowiec; Józef Wolszleger – mistrz murarski; Kazimierz Krajnik – kierownik budowy (od 1988 do chwili obecnej)

datowanie:

lata 90. XX wieku; datowanie uszczegółowione: 1996 rok (data / rok zapisany odręcznie na rewersie karty korespondencyjnej)

opis fizyczny:

• pocztówka barwna (fotograficzna / z czterema widokami); druk. GRAFPAPIER Tczew, ul. Kościuszki 21; zakład fotograficzny / wydawca: FOTO – SKLEP – USŁUGI „UNO”, ul. J. Dąbrowskiego 16, Tczew; fot. Krzysztof Giełdon
• na rewersie odręcznie zapisany rok 1996

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt436

zbiór S. Zaczyński

1996 rok A. Hilbradt Adam Bęben Antoni Dunajski antoni Liedtke Bernard Bączkowski Bernard Czapliński Bogusław Rezmer brak korespondencji na rewersie Bronimir Bogacki dominikanie dzwon Jan Paweł dzwon Jan Paweł II dzwon Józef dzwon maria dzwon Maryja dzwon Odkupiciel Człowieka dzwon Wacław fara FOTO-SKLEP-USŁUGI UNO Tczew - zakład fotograficzny Franz Hannemann Grafpapier Tczew - zakład drukarski Jan Gil Jan Szwindowski Józef Rocławski Józef Wolszleger kamień węgielny kamienica narożna kaplica drewniana karta bez obiegu pocztowego karta pocztowa z czterema widokami Kazimierz Krajnik klasztor kościół kościół podwyższenia krzyża świętego Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła kościół św. Józefa kościół św. Stanisława Kostki kościoły Krzysztof Giełdon - fotograf ksiądz prałat Wacław Preis lata 90. XX wieku Leopold Taraszkiewicz Nowe Miasto obiekty sakralne osiedle bajkowe osiedle suchostrzygi Państwowa Szkoła Muzyczna państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści piotr wysga pocztówka barwna pocztówka fotograficzna samochody osobowe Stanisław Antczak stare miasto Stefan Cybichowski Szczepan Wohlfeil tadeusz lisiewicz Towarzystwo Budowy Kościoła Św. Józefa ulica Dominikańska 4 ulica Gdańska 51 ulica Gdańska 52 ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 12 ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 17/19 ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 Władysław Młyński Zygmunt Kamiński