Tczew. Plac Generała Józefa Hallera – pierzeja północna oraz pierzeja wschodnia / karta pocztowa z dwoma widokami

Tczew. Plac Generała Józefa Hallera – pierzeja północna oraz pierzeja wschodnia / karta pocztowa z dwoma widokami

obiekty widoczne:

Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 – obecnie sklep jubilerski „Cezary” / wcześniej: zakład fryzjerski, „Jubiter” – zakład jubilerski, naprawa zegarków, sklep odzieżowy „Galanteria” – w oficynie przy ul. 1 Maja / obecnie Kard. S. Wyszyńskiego, biura Tczewskiego Domu Kultury (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 opatrzona szyldem „Bar Wisełka” (niegdyś Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie; czas powstania: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami obiektu byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 / daw. Dom Książki. Oddział w Tczewie – filia Domu Książki w Gdańsku Wrzeszczu (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski; w 1931 roku jedno z pomieszczeń parterowych wydzierżawiono Polskiej Spółce Obuwia „Bata” / warsztat naprawy obuwia)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 / daw. Wiejski Dom Towarowy (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6 (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie; w okresie międzywojennym mieścił się tu „Największy i najtańszy dom towarowy Bazar /I piętro: Bławaty, Sukna, Jedwabie, Towary drobne, Fartuchy, Pończochy, Koronki, Hafty, Tiule, Bielizna damska i męska, Obrusy, Ręczniki, Ceraty, Walizy, Teczki, Torebki, Portfele, Parasolki, Laski, Plecaki, Szkło, Porcelana, Artykuły drewniane, cynkowe, blaszane, aluminiowe, poniklowane, Naczynia kamienne, Szczotki, Mydła domowe i toaletowe ; II piętro: Konfekcja damska i męska, Kapelusze damskie i męskie, Kołdry watowane, Firany, Chodniki, Dywany, Gobeliny, Obuwie, Meble koszykowe i trzcinowe, Kosze, Dekoracje, Taborety, Łóżka żelazne i polowe, Wózki dziecięce, Sprzęty domowe i kuchenne, Zabawki, Galanteria/ ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 7 / w latach 70. i 80. XX wieku „Sklep muzyczny” / „Sklep elektryczno-muzyczny” / „Artykuły Elektro-muzyczne” (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej; w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Rynek 6] mieszkali bądź prowadzili działalność: Laura Riede – wdowa, dr Stanisław Kaznowski – adwokat, Marta Fast – krawcowa / za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 (czas powstania: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8 z figurami czterech pór roku (czas powstania: 1898 rok; obiekt wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej, wcześniej w miejscu tym znajdowała się kamienica będąca własnością Carla Gotfrieda Sengera, która w roku 1870 na mocy testamentu rentiera, przeszła na własność gminy ewangelickiej)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 9 (w okresie międzywojennym m.in. „Sklep Bławat”; czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1933-1934; obiekt wybudowano w miejscu kamienicy mieszkalnej wzniesionej około 1830 roku, a rozebranej w roku 1933 z uwagi na zły stan techniczny; w latach 1931-1939 własność Władysława Krupskiego; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 9 [daw. Rynek 9] mieszkali bądź prowadzili działalność: Antoni Keister – kupiec, Jan Keister – robotnik, Władysław Krupski – kupiec / Skład bławatów i galanterii, W. Szynalewski – kupiec / Skład bławatów i galanterii; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 10 / daw. Plac Wolności 10 (czas powstania obiektu: 1850-1875; w latach 1987-1939 własność kupca Paula Wussowa)
kamienica narożna przy ulicy Mickiewicza 7 – róg ulicy A. Mickiewicza i Kard. Stefana Wyszyńskiego / w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania budynku w pierwotnym kształcie: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 obiekt będący własnością Josepha Carrsohna; w latach 1890-1906 obiekt będący własnością kupca Juliusa Levita; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy konstrukcji: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu; w okresie międzywojennym w budynku mieścił się skład bławatów i konfekcji Władysława Orcholskiego / por. ogłoszenie zamieszczone w Księdze adresowej Tczewa i Pelplina 1924 roku: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy”; w 1986 roku kamienicę zburzono niemal do poziomu gruntu [ocalał jedynie północny i zachodni parter narożników], obiekt, mimo wcześniejszych planów wzniesienia w tym miejscu budynku ze stali i szkła, ostatecznie odbudowano zachowując oryginalną formę z końca XIX stulecia; w latach 90. XX wieku w kamienicy mieścił się sklep odzieżowo-obuwniczy SEZAM; w planach było również otwarcie w tym miejscu wielobranżowego sklepu specjalistycznego dla dzieci]
kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 / daw. kamienica mieszkalno-handlowa nr 37 przy ul. 1 Maja – obiekt widoczny w tle (czas powstania: 1900 rok, w latach 1897-1924 właścicielem obiektu był Ludwig Helmetag – pastor; w latach 1924-1939 obiekt przeszedł na własność Banku Ludowego Sp. z o.o.)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 11 (czas powstania: 1924 rok – nowy obiekt wybudowany w miejscu kamienicy w której mieściło się dawniej kino E. Gandrasa, w latach 1925-1939 własność maszynisty Tomasza Szewczyka)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 12 / daw. pasmanteria (czas powstania obiektu: około XVIII wieku, około 1924 roku dobudowanie ozdobnych arkad oraz zadaszenia nad balkonem; począwszy od roku 1901 własność kupca Leopolda Teshmera)
płyta rynku
samochody osobowe
fragment ulicy Podgórnej
fragment ulicy Kościelnej

osoby widoczne:

przechodnie / mieszkańcy Tczewa

osoby powiązane:

C. Meck – piekarz, właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Gustaw Hennemann – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Joseph Senger -właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Stefan Keiling – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Gertruda Gierdalska – właścicielka kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
Marian Wyszyński – kupiec, w okresie międzywojennym właściciel sklepu z cygarami, papierosami i tytoniem / Plac Generała Józefa Hallera 1 [daw. Rynek 1]
Jan Scherle/ Szerle – ziemianin z Mestwina, kupiec, w latach 1930-1941 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2
Stanisław Klarowski – do roku 1930 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2 (daw. Rynek 2)
H. Jacobi – kupiec, właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
H. Kalmann – kupiec, w latach 1912-1917 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
Edmund Witosławski – kupiec, w latach 1932-1939 właściciel domu towarowego mieszczącego się w kamienicach rynkowych numer 3 i 4 (wcześniej: „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]), przewodniczący Rady Miejskiej (1927 rok), prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie (za: Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R.P. na rok 1938)
Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
Hermann Biermann – cukiernik, w latach 1910-1931 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
Theophil Niclas z Sopotu – rentier, pierwszy właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
Carl Gotfried Senger – rentier
Paul Wussow / Paweł Wussow – kupiec, w latach 1987-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 10 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
Władysław Krupski – kupiec, właściciel Składu bławatów i galanterii, właściciel kamienicy przy Placu Hallera 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
W. Szynalewski – kupiec, właściciel Składu bławatów i galanterii, właściciel kamienicy przy Placu Hallera 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
Tomasz Szewczyk – maszynista, w latach 1925-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 11 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
E. Gandras – właściciel kina działającego w dawnej kamienicy rynkowej numer 11
Leopold Teshmer – kupiec, od roku 1901 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem

instytucje / placówki powiązane:

Bank Ludowy (protoplasta Banku Spółdzielczego w Tczewie) – pomysłodawcą i inicjatorem powołania tczewskiej instytucji finansowej był ks. Alfons Mańkowski, w skład zarządu weszli późniejsi przedstawiciele władz miejskich: Maksymilian Arczyński – pierwszy polski starosta tczewski, Władysław Orcholski – pierwszy polski burmistrz Tczewa, Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35; po przyłączeniu Tczewa do Polski Bank Ludowy systematycznie rozwijał swoją działalność, zyskując zaufanie mieszkańców miasta i okolic; pod koniec lat 30. XX wieku bank obracał kapitałem przekraczającym 5 milionów złotych; 13 maja 1973 roku podjęto uchwałę o zmianie nazwy Spółdzielczego Banku Ludowego na Bank Spółdzielczy w Tczewie; w latach 1924-1939 bank miał swoją siedzibę w kamienicy narożnej przy ulicy Dworcowej 37 / obecnie Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3

datowanie:

lata 90. XX wieku

opis fizyczny:

pocztówka barwna (fotograficzna / z dwoma widokami); druk. GRAFPAPIER Tczew, ul. Kościuszki 21; zakład fotograficzny / wydawca: FOTO – SKLEP – USŁUGI „UNO”, ul. J. Dąbrowskiego 16, Tczew; fot. Krzysztof Giełdon

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt437

zbiór S. Zaczyński

alojzy kirkowksi Bank Ludowy Bank Spółdzielczy bar wisełka Bracia Witosławscy brak korespondencji na rewersie C. Meck Carl Gotfried Senger E. Gandras Edmund Witosławski FOTO-SKLEP-USŁUGI UNO Tczew - zakład fotograficzny Gertruda Gierdalska Grafpapier Tczew - zakład drukarski Gustaw Hennemann H. Jacobi H. Kalmann Hermann Biermann Jan Szerle Joseph Eisenstaedt Joseph Senger Joseph Sternberg kamienica narożna kamienica z figurami czterech pór roku kamienice ry kamienice staromiejskie karta bez obiegu pocztowego karta pocztowa z dwoma widokami Krzysztof Giełdon - fotograf lata 90. XX wieku Leopold Teshmer Marian Wyszyński mieszkańcy Tczewa Paul Wussow Paweł Wussow pierzeja północna pierzeja wschodnia plac generała Józefa Hallera plac hallera 1 plac hallera 11 plac hallera 12 plac hallera 2 plac hallera 3 plac hallera 4 plac hallera 5 plac hallera 6 plac hallera 7 plac hallera 8 plac hallera 9 płyta rynku pocztówka barwna pocztówka fotograficzna przechodnie rynek Sally Jontofsohn samochody osobowe Stanisław Klarowski stare miasto Stefan Keiling Theophil Niclas Tomasz Szewczyk ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 ulica mickiewicza 7 ulica Okrzei 18 w. szynalewski władysław krupski Władysław Maciejewski