Kociewie. Skarszewy. Borówno. Tczew. Gniew. Królów Las. Osiek. Skórcz. Lubichowo. Borzechowo. Barłożno. Ocypel. Pinczyn. Kaliska. Kokoszkowy. Starogard Gdański
obiekty widoczne:
- Jezioro Wielkie Borówno (kąpielisko sezonowe z plażą)
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Skarszewach [pierwsza, wykonana z drewna świątynia skarszewska, mieszcząca maksymalnie 300 wiernych, usytuowana była w miejscu, w którym obecnie wznosi się kościół pw. św. Michała Archanioła; wraz z budową zamku rozpoczęto w Skarszewach budowę murowanego kościoła, połączonego z warownią podziemnym korytarzem, o którym w roku 1938 pisał ówczesny proboszcz parafii dr Franciszek Maksymilian Dunajski: … tu w Skarszewach prowadził osobny ganek podziemny od kościoła (strona wieży) aż do dawnego zamku. I resztki tego ganku jeszcze istnieją, co przypadkowo znaleziono przy regulacji ulicy, do rzeki i młyna Dalmana prowadzącej; murowany Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Skarszewach wzniesiono na początku XIII w. z inicjatywy joannitów; pierwotnym materiałem budowlanym był kamień polny; od połowy wieku XIV korpus obudowano cegłą, w tym samym okresie przystąpiono do rozbudowy świątyni; obiekt został doszczętnie zniszczony w wyniku pożaru do którego doszło w 1712 roku; w niespełna dwa lata później kościół odbudowano, konsekracji dokonał ówczesny sufragan chełmiński Fabian Pląskowski; Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła jest budowlą trójnawową o wymiarach: długość 38,8 m, środkowa szerokość 17,9 m i wysokość 10,75 m; środkową nawę oddzielają od naw bocznych podwójne, ośmioboczne kolumny; kolor oraz układ cegieł w górnych partiach budowli wskazują, że zostały one domurowane w okresie późniejszym (prawdopodobnie po pożarze świątyni w 1712 roku); ołtarz główny ufundował ksiądz Adam Stanisław Grabowski, pełniący funkcję proboszcza parafii w latach 1733-1734 / za: https://parafiaskarszewy.pl/kosciol-sw.html
- Zamek krzyżacki w Gniewie [czas powstania obiektu: koniec XIII wieku, rozbudowa: XIV i XV wiek; od połowy XV do 1772 roku siedziba polskich starostów; w XIV wieku gniewska twierdza uznawana była, na równi z zamkami w Człuchowie (obecnie w ruinie) i Gdańsku (obecnie nieistniejący), za największy zamek krzyżacki na lewym brzegu Wisły; pierwotnie jedna z czterech wież zamkowych była dużo wyższa niż obecnie i umożliwiała kontakt wzrokowy z warowniami w Kwidzynie (ok. 13 km w prostej linii) i Grudziądzu (ok 40 km w prostej linii)]
- kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza w Tczewie (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 – obecnie sklep jubilerski „Cezary” / wcześniej: zakład fryzjerski, „Jubiter” – zakład jubilerski, naprawa zegarków, sklep odzieżowy „Galanteria” – w oficynie przy ul. 1 Maja / obecnie Kard. S. Wyszyńskiego, biura Tczewskiego Domu Kultury (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 / dawny Bar Wisełka (niegdyś Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie; czas powstania: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami obiektu byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 / daw. Dom Książki. Oddział w Tczewie – filia Domu Książki w Gdańsku Wrzeszczu (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski; w 1931 roku jedno z pomieszczeń parterowych wydzierżawiono Polskiej Spółce Obuwia „Bata” / warsztat naprawy obuwia)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 / daw. Wiejski Dom Towarowy (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6 opatrzona szyldem TAR-MAL Wyroby z drewna / daw. Plac Wolności 6 (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie; w okresie międzywojennym mieścił się tu „Największy i najtańszy dom towarowy Bazar /I piętro: Bławaty, Sukna, Jedwabie, Towary drobne, Fartuchy, Pończochy, Koronki, Hafty, Tiule, Bielizna damska i męska, Obrusy, Ręczniki, Ceraty, Walizy, Teczki, Torebki, Portfele, Parasolki, Laski, Plecaki, Szkło, Porcelana, Artykuły drewniane, cynkowe, blaszane, aluminiowe, poniklowane, Naczynia kamienne, Szczotki, Mydła domowe i toaletowe ; II piętro: Konfekcja damska i męska, Kapelusze damskie i męskie, Kołdry watowane, Firany, Chodniki, Dywany, Gobeliny, Obuwie, Meble koszykowe i trzcinowe, Kosze, Dekoracje, Taborety, Łóżka żelazne i polowe, Wózki dziecięce, Sprzęty domowe i kuchenne, Zabawki, Galanteria/ ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 7 opatrzona szyldem „Levis” – sklep odzieżowy / daw. Plac Wolności 7 / w latach 70. i 80. XX wieku „Sklep muzyczny” / „Sklep elektryczno-muzyczny” / „Artykuły Elektro-muzyczne” (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej; w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Rynek 6] mieszkali bądź prowadzili działalność: Laura Riede – wdowa, dr Stanisław Kaznowski – adwokat, Marta Fast – krawcowa / za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
- Tczew: budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 (czas powstania obiektu: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8 z figurami czterech pór roku – w kadrze widoczny fragment budynku (czas powstania: 1898 rok; obiekt wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej, wcześniej w miejscu tym znajdowała się kamienica będąca własnością Carla Gotfrieda Sengera, która w roku 1870 na mocy testamentu rentiera, przeszła na własność gminy ewangelickiej)
- Tczew: kamienica narożna przy ulicy Mickiewicza 7 – róg ulicy A. Mickiewicza i Kard. Stefana Wyszyńskiego / w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania budynku w pierwotnym kształcie: 4. ćwierćwiecze XIX wieku; w latach 1878-1890 obiekt będący własnością Josepha Carrsohna; w latach 1890-1906 obiekt będący własnością kupca Juliusa Levita; w latach 1906-1908 wł. Herman i Henriette Ormanschick, od 1908 wł. (?) Emil Jagielski; charakterystyczne elementy konstrukcji: boniowana / zdobiona elewacja w obrębie parteru, fryzy, gzymsy, żeliwna balustrada balkonu; w okresie międzywojennym w budynku mieścił się skład bławatów i konfekcji Władysława Orcholskiego / por. ogłoszenie zamieszczone w Księdze adresowej Tczewa i Pelplina 1924 roku: „W. Orcholski. Rynek – Tczew – Tel. 235. Skład bławatów, konfekcji męskiej i damskiej, bielizny i galanterji. Artykuły męskie. Kapelusze. Krawaty. Koszule wierzchnie. Bielizna. Pończochy”; w 1986 roku kamienicę zburzono niemal do poziomu gruntu [ocalał jedynie północny i zachodni parter narożników], obiekt, mimo wcześniejszych planów wzniesienia w tym miejscu budynku ze stali i szkła, ostatecznie odbudowano zachowując oryginalną formę z końca XIX stulecia; w latach 90. XX wieku w kamienicy mieścił się sklep odzieżowo-obuwniczy SEZAM; w planach było również otwarcie w tym miejscu wielobranżowego sklepu specjalistycznego dla dzieci]
- Tczew: kamienica narożna przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3 / daw. kamienica mieszkalno-handlowa nr 37 przy ul. 1 Maja – obiekt widoczny w tle (czas powstania: 1900 rok, w latach 1897-1924 właścicielem obiektu był Ludwig Helmetag – pastor; w latach 1924-1939 obiekt przeszedł na własność Banku Ludowego Sp. z o.o.)
- Tczew: budynek przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 8 (czas powstania: około połowy XIX wieku; obiekt usytuowany w miejscu ośmiobocznej baszty przy Bramie Młyńskiej; w latach 1896-1939 własność kupca Franza Hannemanna)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 24 / Plac Wolności 24 [współcześnie Apteka „Dbam o Zdrowie”] (czas powstania obiektu: II połowa XIX wieku; Apteka „Pod Orłem” / Adler Apotheke – najstarsza tczewska apteka; kolejni właściciele począwszy od roku 1851: Moritz Kabus, Emil Luedecke, Hermann Niemeyer, Oskar Robert Mensing, Hermann Feldner, Richard Hoosmann, Walter Hoosmann)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 23 / Plac Wolności 23 (kamienica secesyjna wzniesiona około 1900 roku; por. projekt fasady przedniej z 1893 roku – Studium Historyczno-Urbanistyczne Zespół staromiejski kwartał H, s. 37; w roku 1905 w miejscu dotychczasowej kamienicy numer 23 wybudowano nowy obiekt o piętro wyższy od poprzedniego budynku mieszkalnego; kamienica należąca do Heinricha Kelcha i spadkobierców – właścicieli tczewskiej Fabryki Wyrobów Metalowych)
- Tczew: kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 22 / Plac Wolności 22 – biuro podróży „Orbis”, wcześniej sklep warzywniczy (przebudowa: 1894 rok – nadbudowanie drugiego piętra, elewacja frontowa w stylu klasycystycznym, zmiany w układzie parteru i pierwszego piętra; w latach 1894-1906 własność kupca Gustawa Brauna)
- Kościół pw. św. Mikołaja w miejscowości Królów Las [świątynia murowana, jednonawowa z 1806 roku]
- Diabelski Kamień w Pinczynie [największy na Kociewiu głaz narzutowy (eratyk) o 14 m obwodu, 3,5 m długości, 3,2 szerokości i 2,2 m wysokości]
- Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Barbary w Kokoszkowach [jeden z najstarszych kościołów na Kociewiu; XIII-wieczny obiekt kamienno-ceglany z charakterystyczną, dobudowaną w okresie późniejszym, drewnianą wieżą; do zabytkowych elementów wyposażenia świątyni należą między innymi: kropielnica kamienna z początku XIV wieku, barokowy ołtarz św. Barbary z początku XVIII wieku, rokokowy ołtarz Matki Bożej Różańcowej z drugiej połowy XVIII wieku, rokokowy ołtarz Świętej Rodziny z drugiej połowy XVIII wieku]
- dawny „Rynek Maślany” (Plac Wolności) w Skórczu
- fontanna w Skórczu (autor projektu: Piotr Tyborski – mieszkaniec Skórcza, znany artysta rzeźbiarz, absolwent Zespołu Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem)
- kamienice przy ul. Starogardzkiej w Lubichowie (nr 7, 9, 11, 13)
- plaża z kąpieliskiem w miejscowości Ocypel (nad jeziorem Ocypel Wielki)
- kąpielisko sezonowe w gminie Kaliska (prawdopodobnie Jezioro Kazubskie)
- Kościół parafialny pw. św. Marcina w Barłożnie [jednonawowy, gotycki kościół pw. św. Marcina w Barłożnie wybudowany został w drugiej połowie wieku XIV, w okresie aktywności budowlanej Zakonu Teutońskiego na obszarze ziemi kociewskiej; barokowo-rokokowe wyposażenie świątyni należy do jednego najcenniejszych w tej części Kociewia]
- plaża z kąpieliskiem w miejscowości Osiek nad jeziorem Kałębie
- Baszta Gdańska (Szewska) w Starogardzie Gdańskim [czworoboczna, ceglana, najlepiej zachowana baszta starogardzka wzniesiona około 1325 roku; z najnowszych badań Thomasa Rajkowskiego z Mechernich w Niemczech wynika, że właśnie w Baszcie Gdańskiej, dnia 11 listopada 1939 roku, rozstrzelana została patronka jednej z tczewskich ulic – podharcmistrz Hanna Hass]
- Baszta Książęca (Narożna) w Starogardzie Gdańskim
datowanie:
2002 rok
opis fizyczny:
- pocztówka barwna (fotograficzna / karta pocztowa z piętnastoma widokami); fot. i projekt graficzny Bogusław Nieznalski – A.D. 2003; wyd. Oficyna Wydawnicza „Pomorze” Gdańsk (Kolekcja Widokówek Kociewia)
- na rewersie nadrukowany tekst o następującej treści: „Ziemia Kociewska to Bory Tucholskie, piękne i czyste jeziora, rzeki, grzybne lasy, ciekawe zabytki.”
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt501
zbiór S. Zaczyński