miejscowość:
Tczew
obiekty / miejsca widoczne:
- fragment parku miejskiego [w latach 1898-1899, z inicjatywy W. Muscatego, prezesa Towarzystwa Upiększania Miasta, a prywatnie przedsiębiorcy i wielkiego miłośnika zieleni, wydzierżawiono kilkuhektarowy teren dający początek miejscu, które współcześnie uznawane jest za jedno z największych i najatrakcyjniejszych założeń parkowych na terenie Pomorza; w roku 1910, z fundacji radcy sanitarnego doktora Hermanna Schefflera, wykupiono kolejnych 10 hektarów gruntu, powiększając tym samym powierzchnię parku do 16,5 hektara]
- imienna płyta pamiątkowa
„1939-1945 Hanna Hass – Konrad Delewski – Stanisław Fiesel – Józef Grabowski – Bronisław Grzymowiec – Witold Kmiecik – Zygfryd Linde – Maksymilian Zagórski – Stefan Adamczak – Feliks Szczepański – Edmund Fromholc – Jan Gliniecki – Leon Jasnoch – Teodor Mikołajski – Hubert Stangenberg – ćwik Henryk Chmielewski – Edmund Eggert – Jan Elszkowski – Franciszek – Jakusz Gostomski – Władysław Sławomir Jurgo – Kazimierz Kwiatek – Paweł Lewicki – Wojciech Piotrowski – Zygfryd Taubenblat – Paweł Szulc – wywiadowca Zygmunt Doering – Tadeusz Einbacher – Kazimierz Elszkowski – Jan Jasnoch – Henryk Potocki – Jan Szpeina oraz dziesiątki cichych bohaterów harcerzy naszego miasta i powiatu których nazwisk nie ustalono złożyło życie swe na ołtarzu Ojczyzny. Harcerzom zamordowanym i poległym w latach okupacji hitlerowskiej – Społeczeństwo Miasta i Hufiec Harcerstwa Tczew. 1960 rok” - pomnik / polny głaz narzutowy z imienną płytą pamiątkową odsłonięty 22 lipca 1960 roku z okazji 700-lecia Miasta Tczewa; pomnik ufundowany przez społeczność tczewską oraz przedstawicieli Hufca ZHP
O pomniku
RELACJA SKRÓCONA – spisał Zdzisław Frydryszewski [pisownia oryginalna]:
Z myślą uczczenia pamięci zamordowanych i poległych HARCERZY parano się od 1946 r.
Brak pełnych danych, środków finansowych wreszcie ówczesny klimat polityczny – wszystko te zamierzenia KH ZHP hamowało. Do tematu powrócono w IV kw. 1959 r. w związku z 600-leciem miasta [chodzi o 700-lecie miasta / popr. M. Jabłońska] (…) Uchwałą KH powołano Komitet Organizacyjny w składzie: ANDRZEJ ZIELIŃSKI, WITOLD BIELECKI, ALBIN STANGENBERG, BRUNON TERCZAKOWSKI oraz ROMAN PRUCIŃSKI i IGNACY FORTUNA. Zbierano materiały, gromadzono środki, toczono rozmowy z władzami. 20.XI.1959 na K-ta HUFCA wybrano A. STANGENBERGA. 28.01.60 r. powołano Pow. Radę Przyjaciół ZHP. Do Rady wchodzą: Przew. BRONISŁAW GOŻDZIELEWSKI, I V-ce R. PRUCIŃSKI, II V-ce kpt. TREMKOWSKI, sekr. JÓZEF SZWABE, skarb. IGNACY FORTUNA. Rada opracowała plan działania „POMNIK”, w tym lokalizację w PARKU, środki, głaz etc. Władze zaproponowały dwie lokalizacje 1) Skwer przy wiadukcie PKP (ul. 1 Maja) i 2) plac przed WIEŻĄ CIŚNIEŃ. Rada i KH obstawały przy „PARKU” i w końcu idea ta zwyciężyła. W m-cu maju 60 r. głaz z Czyżykowa przetransportowano do parku i osadzono. Działo się to przy pomocy PPRM (inż. SIEGMüLLER) i „Polmo” (inż. ZBIGNIEW KOZŁOWSKI). Zlot HUFCA zwołano na 19.06.1960 r. i w tym dniu dokonano odsłonięcia tablicy i wręczenia HUFCOWI – 700-lecia SZTANDARU
hm. ALBIN STANGENBERG
ur. 31 maja 1916 r. w Pelplinie
osoby widoczne:
- Jan Trzciński / trzeci od prawej
- Albin Stangenberg (1916-1993) / trzeci od lewej – absolwent Humanistycznego Gimnazjum Męskiego w Tczewie, uczestnik wojny obronnej 1939, w latach 1959-1964 komendant Hufca ZHP Tczew, namiestnik zuchowy, do 1949 roku instruktor ZHP w Gniewie i Tczewie, współzałożyciel Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego „Jaszczurkowcy”, w latach 1975-1993 komendant Szczepu im. Szarych Szeregów przy FPS „POLMO” Tczew, w latach 1985-1993 przewodniczący SKI „Jaszczurkowcy”, ekonomista, działacz społeczny, członek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, starszy brat Huberta Stangenberga, wieloletni pracownik Fabryki Przekładni Samochodowych „POLMO” w Tczewie, radny Miejskiej Rady Narodowej / nagrody i wyróżnienia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1971), Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (1987), Instruktor-Senior ZHP – tytuł honorowy (1988)
osoby powiązane:
- Hanna Hass
- Konrad Delewski
- Stanisław Fiesel
- Józef Grabowski
- Bronisław Grzymowiec
- Witold Kmiecik
- Zygfryd Linde
- Maksymilian Zagórski
- Stefan Adamczak
- Feliks Szczepański
- Edmund Fromholc
- Jan Gliniecki
- Leon Jasnoch
- Teodor Mikołajski
- Hubert Stangenberg
- ćwik Henryk Chmielewski
- Edmund Eggert
- Jan Elszkowski
- Franciszek Jakusz Gostomski
- Władysław Sławomir Jurgo
- Kazimierz Kwiatek
- Paweł Lewicki
- Wojciech Piotrowski
- Zygfryd Taubenblat
- Paweł Szulc
- wywiadowca Zygmunt Doering
- Tadeusz Einbacher
- Kazimierz Elszkowski
- Jan Jasnoch
- Henryk Potocki
- Jan Szpeina
wydarzenia powiązane:
jubileusz 50-lecia działalności Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego „Jaszczurkowcy” [obchodom towarzyszyła wystawa okolicznościowa „70 lat ZHP”; życzenia składał jubilatom m.in. hm Sylwester Glapiak – przewodniczący Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego „Korzenie” w Gdańsku]
data:
1 października 1983 roku
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
historia, II wojna światowa, wojna 1939-1945, miejsca pamięci, tablice pamiątkowe, zagadnienia społeczne, organizacje społeczne i młodzieżowe, harcerstwo, jubileusz
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Stare Miasto, Park Miejski, Albin Stangenberg, Jan Trzciński, zbrodnie nazistowskie, zbrodnie niemieckie, ludobójstwo, obelisk, obelisk – Park Miejski – Tczew, pomnik, pomnik – Park Miejski – Tczew, harcerze, Hufiec ZHP Tczew, Hanna Hass, Konrad Delewski, Stanisław Fiesel, Józef Grabowski, Bronisław Grzymowiec, Witold Kmiecik, Zygfryd Linde, Maksymilian Zagórski, Stefan Adamczak, Feliks Szczepański, Edmund Fromholc, Jan Gliniecki, Leon Jasnoch, Teodor Mikołajski, Hubert Stangenberg, ćwik Henryk Chmielewski, Edmund Eggert, Jan Elszkowski, Franciszek, Jakusz Gostomski, Władysław Sławomir Jurgo, Kazimierz Kwiatek, Paweł Lewicki, Wojciech Piotrowski, Zygfryd Taubenblat, Paweł Szulc, wywiadowca Zygmunt Doering, Tadeusz Einbacher, Kazimierz Elszkowski, Jan Jasnoch, Henryk Potocki, Jan Szpeina, SKI Jaszczurkowcy, Starszoharcerski Krąg Instruktorski Jaszczurkowcy, 50-lecie SKI Jaszczurkowcy, 50-lecie Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego Jaszczurkowcy, 50-lecie SKI Jaszczurkowcy 1983, 50-lecie SKI Jaszczurkowcy 01.10.1983, 50-lecie Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego Jaszczurkowcy 1983, Tczew 1 października 1983, Tczew 01.10.1983, Tczew 1983, lata 80. XX wieku
uwagi:
- fotografia czarno-biała
- wymiary: 18,3 x 23,8 cm
autor zdjęcia:
Stanisław Zaczyński (1938-2023, ur. Rokitki k. Tczewa) – fotograf, archiwista, kolekcjoner, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar, Kawaler Medalu Pro Domo Trsoviensi
sygnatura:
VII3b-1015/RZS
numer teczki:
4
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie
Podobne:
Tczew. Jubileusz 50-lecia działalności Starszoharcerskiego Kręgu Instruktorskiego „Jaszczurkowcy”. Lata 80. XX wieku
Tczew. Park Miejski. Pomnik upamiętniający poległych i pomordowanych harcerzy tczewskiego hufca ZHP. Lata 80. XX wieku
Tczew. Muzeum Wisły (współcześnie Fabryka Sztuk). Odsłonięcie tablicy upamiętniającej miejsce obozu przejściowego 1939-1942. Lata 80. XX wieku
Tczew. Osiedle Za Parkiem. W kadrze widoczny budynek narożny przy ulicy Bałdowskiej 47 (daw. Sienkiewicza 1). Lata 80. XX wieku
Tczew. Kamień pamiątkowy ku czci harcerzy pomordowanych w latach 1939-1945 (polny głaz narzutowy z imienną płytą pamiątkową uroczyście odsłonięty 22 lipca 1960 roku)
