niem. Ostpreussen Flüchtlinge in Lunau
miejscowość:
Tczew
obiekty / miejsca widoczne:
Szkoła Podstawowa nr 8 im. św. Wojciecha w Tczewie, ulica Armii Krajowej 70 [zał. 1818 rok; obecna dyrektor Bożena Dudzińska]
SP nr 8 – ważniejsze wydarzenia:
30 stycznia 1920 roku: funkcję kierownika Szkoły Podstawowej nr 8 powierzono Wojciechowi Glińskiemu (zawodowo związanemu z placówką od 11 października 1903 roku)
1922 rok: przeprowadzony spis powszechny wykazał, że dawną wieś włościańską Suchostrzygi (współcześnie osiedle) zamieszkiwało łącznie 845 osób, w tym 763 Polaków i 82 Niemców
23 kwietnia 1926 roku: suchostrzyckiej placówce nadano imię św. Wojciecha – męczennika, świętego Kościoła Katolickiego, patrona Polski, Czech i Węgier
listopad 1927 roku: na skutek epidemii duru brzusznego zmarło 7 mieszkańców wsi Suchostrzygi, objawy tyfusu stwierdzono u 65% uczniów
1 lutego 1932 roku: Szkoła Podstawowa nr 8 (do 1932 roku trzyklasowa) przekształcona została w szkołę siedmioklasową
listopad 1932 roku: uruchomiono świetlicę oraz bibliotekę szkolną
20 sierpnia 1933 roku: kierownikiem szkoły został p. Prabucki (lotnik, uczestnik I wojny światowej)
26 czerwca 1935 roku: nad Suchostrzygami przeszła nawałnica, w wyniku gradobicia w suchostrzyckiej szkole wybitych zostało 116 szyb (największe bryły lodu miały średnicę około 20 cm)
15 września 1936 roku: oddano do użytku boisko szkolne (w kronice SP nr 8 czytamy: „Aby zniwelować boisko należało 600 m3 ziemi z wyżej położonych miejsc przewieźć do niżej położonych. Do tego używano kolejkę polną. Prace wykonywali nauczyciele i dzieci.”)
wrzesień 1937 roku: szkoła w Suchostrzygach została zaliczona do tak zwanego trzeciego stopnia organizacyjnego; w roku szkolnym 1937/1938 naukę pobierało w niej 252 uczniów (w klasach I-VII); po likwidacji mieszkania nauczycielskiego uzyskano dodatkową izbę lekcyjną, kancelarię oraz pomieszczenie służące do przechowywania pomocy naukowych
wrzesień 1938 roku: w roku szkolnym 1938/1939 do Szkoły Podstawowej nr 8 uczęszczało 324 uczniów (w tym 24 z Rokitek)
rok szkolny 1945/1946: „Po sześcioletniej straszliwej zawierusze wojennej i okrutnych prześladowaniach Polaków przez okupanta , znowu rozbrzmiał w tutejszej szkole gwar dziecięcych głosów w języku polskim.(..) W samych Suchostrzygach około 50 rodzin przyjęło obywatelstwo niemieckie (volksdeutsch). Około 30 rodzin volksdeutschów opuściło Suchostrzygi, wyjeżdżając do Niemiec. Pozostali złożyli wnioski o rehabilitację, złożyli przysięgę wierności Polsce i wyrazili pragnienie uzyskania z powrotem miana Polaków, jednak i z tych szereg rodzin wyjechało do Niemiec. Ale byli w Suchostrzygach i nieugięci Polacy, którzy woleli poświęcić zdrowie, a nawet życie, znosić męczarnie w więzieniach i obozach niemieckich, niż wyrzec się swej narodowości. Spośród wielu innych zginął i kierownik tutejszej szkoły śp. Prabucki. (…) niektóre dzieci suchostrzyckie nie zważając na niebezpieczeństwo – donosiły żywność uwięzionemu nauczycielowi tutejszej szkoły Rożanowskiemu Franciszkowi. Mimo najsurowszych zarządzeń, by zniszczono wszystkie książki polskie, jednak część podręczników polskich w Suchostrzygach została przechowana. Budynek szkolny wraz z całym urządzeniem zburzony został w ostatnich dniach działań wojennych. Wszelkie akta, pomoce naukowe i umeblowanie zostało zniszczone doszczętnie. Kronika niniejsza przypadkowo znaleziona została w Tczewie, prawdopodobnie zabrana była przez władze niemieckie w celach śledczych. Wobec tego, że budynek szkolny został zburzony (…) przydzielono tutejszej szkole budynek pomajątkowy byłego właściciela Paczkowskiego – Polaka, obecnie volksdeutscha.”
/ Czesław Matiasiński, wpis do kroniki SP 8
wrzesień 1945 roku: w budynku dawnej karczmy (skrzyżowanie obecnej ulicy Traugutta i Armii Krajowej) utworzono dodatkowe pomieszczenia lekcyjne, salę gimnastyczną, oddział przedszkolny oraz mieszkanie nauczycielskie; w ramach przeprowadzonej reformy rolnej szkole przydzielono 2,60 ha gruntu oraz dwa ogrody (przed wojną SP nr 8 dysponowała 1 ha gruntu)
rok szkolny 1946/1947: nauka odbywała się równolegle w budynku pomajątkowym (skrzyżowanie ulic Żwirki i Armii Krajowej) oraz w budynku po byłej karczmie (skrzyżowanie ulicy Traugutta i Armii Krajowej)
kwiecień 1948 roku: rozpoczęto odbudowę szkoły (nadzór nad pracami budowlanymi sprawowali: inż. Sobieralski oraz architekt powiatowy p. Zwoliński), gruz usuwała miejscowa ludność oraz uczniowie
wrzesień 1948 roku: do rejonu SP nr 8 przyłączono ulice: Rejtana, Żwirki, Wigury oraz Harcerską (od nr 60)
rok szkolny 1959/1960: nauka odbywała się w siedmiu salach lekcyjnych, dwie izby mieściły się w wynajętym baraku (aż do rozbudowy szkoły)
październik 1961 roku: rozpoczęła się, zainicjowana przez mieszkańców Suchostrzyg, budowa skrzydła bocznego Szkoły Podstawowej nr 8; dobudowaną część oddano do użytku 18 grudnia 1964 roku
inne obiekty widoczne:
parterowy budynek mieszkalny [nieistniejący współcześnie], daw. ulica Henryka Rutkowskiego, ob. ulica Armii Krajowej 74
osoby widoczne:
uchodźcy wojenni / mieszkańcy Prus Wschodnich
data:
1914-1918
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
Tczew, historia, osiedle, osiedla Tczew, wieś włościańska, wojna, szkolnictwo, edukacja, oświata, architektura
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Dirschau, Lunau, Lunau bei Dirschau, Prusy Wschodnie, Provinz Ostpreussen, I wojna światowa, wojna 1914-1918, Wielka Wojna, uchodźcy, uchodźcy wojenni, uchodźcy I wojna światowa, mieszkańcy Prus Wschodnich, Ostpreussen Flüchtlinge in Lunau, ulica Rutkowskiego, ulica Henryka Rutkowskiego, ulica Armii Krajowej, ulica Armii Krajowej 70, ulica Armii Krajowej 74, szkoła w Lunau, szkoła w Suchostrzygach, szkoła ludowa w Suchostrzygach, szkoła podmiejska w Suchostrzygach, SP nr 8, Szkoła Podstawowa nr 8 w Tczewie, Szkoła Podstawowa nr 8 im. św. Wojciecha w Tczewie, SP nr 8 – ulica Armii Krajowej 70 – Tczew, Szkoła Podstawowa nr 8 – ulica Armii Krajowej 70 – Tczew, wóz, wozy, koń, konie, fotografia, fotografia czarno-biała, Ireneusz Dunajski, kolekcja Ireneusz Dunajski, lata 1914-1918, XX wiek
uwagi:
fotografia czarno-biała pochodząca z prywatnego albumu dowódcy Batalionu Lotniczego [za: Jakub Zaporowski, Antykwariat Naukowy im. A. Krawczyńskiego, Gdańsk]
sygnatura:
ZD72
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie (kolekcja: Ireneusz Dunajski)
Podobne:
Tczew. Uczniowie klas 6 i 7 – członkowie sekcji modelarskiej. Szkoła Nowomiejska – Szkoła Powszechna nr 3 (współcześnie szkoła podstawowa – filia Sportowej Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Tczewie, ulica Południowa 6)
Tczew. Miejska Biblioteka Publiczna im. Aleksandra Skulteta – piwnice. Modernizacja – rewitalizacja siedziby głównej MBP przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 6
Tczew. Osiedle Garnuszewskiego. Przychodnia przy ulicy Niepodległości 3 (współcześnie Centrum Medyczne POLIMED Sp. z o.o.). Lata 80. XX wieku
Tczew. Złożenie kwiatów przed pomnikiem tczewian poległych w czasie II wojny światowej / „Stary” Cmentarz Katolicki
Tczew. Uczennice żeńskiej szkoły nowomiejskiej na tle budynku przy ulicy Południowej 6 (współcześnie szkoła podstawowa – filia Sportowej Szkoły Podstawowej nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Tczewie)
