Tczew. Promocja książki Czesława Glinkowskiego „Przywróćmy pamięć…” – zaproszenie

wydarzenie:

Promocja książki Czesława Glinkowskiego „Przywróćmy pamięć…” [adres wydawniczy: Studio Twórczego Działania Carpe Diem, Tczew 2008]; publikacja wydana ze środków finansowych Urzędu Miejskiego w Tczewie

Czesław Glinkowski – słowo wstępne z przygotowanej do druku publikacji „Przywróćmy pamięć…” / Kociewski Magazyn Regionalny, nr 3(58), 2007 rok

Książka, którą oddaję do rąk czytelników nie ma charakteru pracy naukowej i nawet amatorsko-badawczej. Jedyny cel, jaki jej przyświeca to popularyzacja miejsc pamięci w Tczewie.Zachętą do jej napisania były moje wieloletnie zainteresowania historią i współczesnym Tczewem. Dużo czasu
spędziłem na lekturze opracowań naukowych, publikacji i artykułów prasowych. Część z nich stało się dla mnie inspiracją np. bardzo szczegółowa dokumentacja miejsc upamiętnionych, znajdująca się w Urzędzie Miejskim oraz dwa tomy kroniki „ Miejsca pamięci”, opracowanej pod kierownictwem Zygmunta Kułakowskiego w Towarzystwie Miłośników Ziemi Tczewskiej. Wiele innych publikacji było ważnych i napotkacie Państwo ich ślady w mojej książce. Decyzja napisania tej książki zapadła w marszu, ponieważ początek dały prace nad „ Tczewskimi szlakami turystycznymi „, których powstanie wymagało przemierzenia marszem miasta wzdłuż i wszerz. Rozglądając się dookoła nabywałem pewności, że przewodnik po mieście nie wystarczy. Trzeba również przywrócić pamięć o ludziach, którzy odeszli i o ważnych historycznie dla tczewian miejscach.

W listopadzie 2006 roku zaproponowałem Towarzystwu Miłośników Ziemi Tczewskiej zorganizowanie konkursu fotograficznego pt. „Jesień pamięci”. Przesłane na konkurs zdjęcia stały się dla mnie kolejną inspiracją do pracy nad książką. Przemierzając Tczew wzdłuż i wszerz konfrontowałem treści wcześniej przeczytanych lektur z materialną rzeczywistością, czyli tczewską topografią pamięci. Pod tym pojęciem będę pisał o szczegółach związanych z miejscami, gdzie utrwalono dla pamięci pokoleń miejsca pochówku na cmentarzach, lub upamiętniono pomnikami i tablicami grupy ludzi i ważne wydarzenia. Nośnikami tej pamięci są zmaterializowane wyrazy historycznej pamięci naszej miejskiej społeczności, siedem cmentarzy, w tym żołnierzy austriackich i radzieckich. W tczewską topografię pamięci wpisują się także zapomniane cmentarze na terenie Starego Miasta, cmentarz ewangelicki (dziś Park Kopernika) cmentarz żydowski przy ul. Wojska Polskiego i pod Bałdowem. Wymienić tu należy „Pomnik Obywatelski ku czci pomordowanych w czasie II wojny światowej, Pomnik Patriotów „. Strażnikami pamięci są treści zapisane na obeliskach, głazach, płytach pamiątkowych oraz tablicach na budynkach i w kościołach. Choć kamienie i tablice są względnie trwałe, to treści zapisane na nich są w świadomości społecznej znikome. Postanowiłem tak przedstawić historyczną pamięć, aby nie rozstawać się z tymi, który odeszli a tylko zmienić postać naszego z nimi obcowania. Mają temu służyć spacery zadumy i pamięci po naszych cmentarzach i przywołanie nazwisk tczewian, którzy brali udział w wydarzeniach upamiętnionych przez tablice i pomniki. Uważam, że imiennie wyrażona wierność bohaterom, którzy swoją postawą a bardzo często śmiercią wnieśli swój udział w obronę godności Polaka, zbliży odwiedzających do konkretnych tczewian uczestników tragicznej historii Polski i naszego miasta. Postanowiłem na cmentarzach i innych miejscach pamięci przypomnieć biografie znanych mieszkańców, aby przywrócić pamięć o ludziach i wydarzeniach upamiętnionych w różnej formie na terenie miasta.

Wybór i pisanie o tych, co odeszli nie było łatwe i nie jest wolne od subiektywizmu. Pisząc o zmarłych wyrażam swój stosunek do ich dokonań za życia, oznacza to, że piszę w tym miejscu o sobie. Naprawdę biorę na siebie dużą odpowiedzialność. Osoby, o których piszę, w czasie swojego życia byli znanymi w mieście obywatelami. Wyróżniali się w konkretnych miejscach pracy. Po śmierci stopniowo ich nazwiska się zacierały, a nawet ulegały wymazaniu z pamięci. Ludzie o przeróżnych biografiach i zawodowym mistrzostwie budowali z sukcesami Tczew, zapisując piękne karty w historii zawodów i działalności społecznej. Mimo świadomości mojej odpowiedzialności postanowiłem przywrócić o nich pamięć. Także w nazwach szkół i ulic może być echo danych wydarzeń lub uczuć wyrażonych przez mieszkańców wobec tczewian, jak chociażby ulice poświęcone księdzu Pasierbowi, Hannie Hass czy Władysławowi Jurgo. Wiele z tych nośników pamięci w dużej mierze zostało opracowanych, inne muszą jeszcze poczekać, bo jestem gotów zaliczyć do nośników pamięci Most Wiślany, podpisany pod zdjęciem jednego z uczestników konkursu — „Niemy bohater”. Jest historia wiślanego mostu „ niema ” ale jakże bogatą historią nadwiślańskiego Tczewa. Idąc dalej tą drogą pamięci można wpisać mury obronne, farę i wiele innych wiekowych obiektów, ponieważ one na trwałe przypominają nam o naszej historii i ludziach.

Przypisywanie roli nośnika pamięci upamiętnionym wydarzeniom, zdarzeniom i osobom nie jest w Polsce nowością. Jednak w Tczewie nie mieliśmy kompendium wiedzy o tych nośnikach. Przy pisaniu tej książki przyświecało mi przekonanie, że nośniki pamięci odgrywały, odgrywają i będą odgrywać istotną rolę w kształtowaniu tożsamości społeczności miejskiej, umocnią naszą zwartość oraz poczucie wartości. Jeśli książka zwróci uwagę naszych mieszkańców na potrzebę przywrócenia pamięci o ludziach i zdarzeniach, które miały u nas miejsce, to spełni się moje marzenie, że pomniki i tablice pamiątkowe mogą być względnie trwałe ale pielęgnowana pamięć przetrwa wieki.

organizator:

• Czesław Glinkowski – autor publikacji „Przywróćmy pamięć…”
• Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej

miejsce spotkania:

Centrum Wystawienniczo-Regionalne Dolnej Wisły, ulica 30 Stycznia 4 [współcześnie Fabryka Sztuk z Muzeum Wisły, ulica 30 Stycznia 4]

data / termin spotkania:

15 marca 2008 roku (godzina 11:00)

osoby powiązane:

• Czesław Glinkowski – prezydent miasta Tczewa (czas trwania prezydentury: 15.02.1977 roku – 13.09.1990), członek Rady Programowej Kociewskiego Magazynu Regionalnego – kwartalnika wydawanego nakładem Kociewskiego Kantoru Edytorskiego, w latach 1965-1970 dyrektor Zespołu Szkół Ekonomicznych w Tczewie, członek-założyciel Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej, w latach 1970-1973 prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej, Kawaler Pro Domo Trsoviensi, a jednocześnie członek kapituły tejże nagrody, autor następujących publikacji: „Tczewskie Szlaki Turystyczne (2001), „Życie Tczewem pisane” (2002), „Tczew na przełomie XX i XXI w.” (2005), „Przywróćmy Pamięć…” (2008), „Życie Tczewem pisane” (2001), „Związki Ziemi Tczewskiej z Wisłą (2012); laureat Samburii – nagrody starosty tczewskiego [nagroda przyznawana nie częściej niż raz w roku, wręczana w listopadzie, na pamiątkę I sesji Rady Powiatu Tczewskiego I kadencji], laureat „Kociewskiego Pióra” – zaszczytnego wyróżnienia przyznawanego przez Kapitułę Nagrody Literackiej i Wydawniczej “ Kociewskie Pióro”, działającej pod przewodnictwem prof. dr hab. Tadeusza Linknera.
• Urszula Wierycho – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie (25.09.1996 – 30.04.2015)
• prof. Kazimierz Denek – Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, pedagog, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Polskiej Akademii Nauk, w latach 1986-1989 wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (od 1966), członek Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (od 1949 roku, od 1997 roku członek honorowy PTTK), członek Rady Programowej miesięcznika „Poznaj swój kraj” (od 1979 roku), za działalność naukową, dydaktyczno-wychowawczą oraz krajoznawczo-turystyczną odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Polonia Restituta, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem za Długoletnią Służbę, itd.
• ksiądz Antoni Dunajski – Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, członek Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Akademickiego, kapelan honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; od 1 stycznia 1992 roku proboszcz parafii pw. Św. Józefa w Tczewie, naukowo związany z zespołem polskich norwidologów, w szczególności z Instytutem Badań nad Twórczością Cypriana Kamila Norwida KUL, asystent kościelny „Pielgrzyma”, wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie; przewodniczący Rady Programowej Katolickiej Rozgłośni diecezjalnej „Radio Głos”, cenzor ksiąg religijnych, delegat ds. nowych ruchów kościelnych / za: https://www.diecezja-pelplin.pl/kaplani/spis-kaplanow/245-ks-antoni-dunajski

instytucje powiązane:

• Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej [rok założenia: 1970] – organizacja pożytku publicznego, stawiająca sobie za cel między innymi upowszechnianie wiedzy o regionie kociewskim, ochronę dziedzictwa kulturowego tak zwanej małej Ojczyzny, przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego, rozwój demokratyzacji życia społecznego, kształtowanie właściwych wzorców obywatelskich, rozwój samorządności terytorialnej, rozwój gospodarczy regionu, itd.

działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej – najważniejsze inicjatywy / wydarzenia – zestawienie z lat 1970-2004 (za: Roman Landowski, 35 lat dla Tczewa i regionu, 2004):

• 24 marca 1970 roku – powołanie Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej [TMZT powołuje Zgromadzenie Założycielskie złożone z 73 uczestników konferencji popularnonaukowej; TMZT przyjmuje statut i wybiera Radę oraz Komisję Rewizyjną; funkcję prezesa Rada powierza Czesławowi Glinkowskiemu]
• 9 maja 1970 roku – otwarcie Izby Regionalnej w Piasecznie, z czasem przemianowanej na Społeczny Ośrodek Regionalny im. Juliusza Kraziewicza, a następnie na etatowe Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego
• 15 czerwca 1970 roku – ogłoszenie pierwszej edycji konkursu fotograficznego „Szukamy piękna ziemi tczewskiej”
• 15-17 września 1972 roku – współorganizowanie Ogólnopolskiego Przeglądu Orkiestr Dętych połączonego z 25-leciem Harcerskiej Orkiestry Dętej w Tczewie
• 18 marca 1973 roku – powstanie pierwszego koła terenowego TMZT [przy Powiatowej Spółdzielni Mieszkaniowej]
• 14 grudnia 1973 roku – Walne Zgromadzenie Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej / zgromadzenie sprawozdawczo-wyborcze; rozpoczęcie II kadencji TMTZ; objęcie stanowiska prezesa TMZT przez Zygmunta Kułakowskiego
• 12 stycznia 1978 roku – nadanie godności Członka Honorowego Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej Józefowi Dylkiewiczowi
• 14 marca 1980 roku – zorganizowanie sesji popularnonaukowej z okazji 10. rocznicy powołania Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej [sesja zorganizowana pod kierownictwem naukowym profesora Edwina Rozenkranza]
• 13 grudnia 1981 roku – zawieszenie działalności Towarzystwa na skutek ogłoszenia w kraju stanu wojennego
• 16 kwietnia 1983 roku – rozpoczęcie IV kadencji TMZT [stan na kwiecień 1983: 254 członków zwyczajnych, 19 członków zbiorowych]; nadanie godności Członka Honorowego Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej: Czesławowi Glinkowskiemu, Mieczysławowi Haftce, doktorowi Józefowi Milewskiemu, profesorowi Edwinowi Rozenkranzowi oraz docentowi Przemysławowi Smolarkowi
• 1985 rok – formalne utworzenie przez Prezydenta Miasta Tczewa Kociewskiego Kantoru Edytorskiego w strukturze Tczewskiego Domu Kultury (1 września 1985), pierwsze posiedzenie Rady Programowej KKE, powierzenie funkcji przewodniczącego Rady doktorowi Józefowi Milewskiemu (13 września 1985)
• 1986 rok – nadanie „Kociewskiemu Magazynowi Regionalnemu” międzynarodowego identyfikatora PL ISSN 0860-1917; wydanie przez Kociewski Kantor Edytorski pierwszych publikacji zwartych; opublikowanie pierwszego numeru „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, do roku 1993 stanowiącego organ TMZT
• 14 marca 1987 roku – zgromadzenie sprawozdawczo-wyborcze rozpoczynające V kadencję TMZT; objęcie przez Romualda Wentowskiego stanowiska prezesa Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej
• 1988 rok – zorganizowanie dwóch wystaw dokumentalnych „Tczew – zapis kronikarski I” i „Tczew – zapis kronikarski II” [wystawy przygotowane wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną w Tczewie]
• listopad 1989 roku – wystosowanie przez redakcję „Kociewskiego Magazynu Regionalnego” oraz Radę TMZT listu otwartego skierowanego do Miejskiej Rady Narodowej [list / pismo w sprawie przywrócenia dawnych nazw ulic]
• 1990 rok – udział w wyborach samorządowych do tczewskiej Rady Miejskiej w ramach Listy Stowarzyszeń Regionalnych [mandaty uzyskuje pięciu przedstawicieli TMZT]; rozpoczęcie VI kadencji pod przewodnictwem Józefa Golickiego [po rezygnacji Józefa Golickiego z funkcji prezesa TMZT, stanowisko powierzone zostaje w roku 1999 Brygidzie Małafiejskiej]
• 24 listopada 2000 roku – oficjalne otwarcie II Kongresu Kociewskiego współorganizowanego przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej
• 20 luty 2003 roku – Walne Zebranie Członków TMZT rozpoczynające IX kadencję Towarzystwa oraz okres prezesury Antoniny Witosińskiej; przyznanie godności Członka Honorowego TMZT czterem członkom założycielom z 1970 roku: Amelii Landowskiej, Romanowi Landowskiemu, Zycie Myszce oraz Romualdowi Wentowskiemu
• 27 listopada 2003 roku – impreza „Na zawsze w naszej pamięci” [impreza upamiętniająca zasłużonych członków Towarzystwa: Józefa Dylkiewicza, Jadwigę Jędruch, Władysława Jędrucha, Romana Klima, Zygmunta Kułakowskiego]
• 28 maja 2004 roku – uzyskanie przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej statusu organizacji pożytku publicznego

typ dokumentu:

zaproszenie

forma dokumentu:

• koperta – karta o wymiarach 16,2 cm x 11, 4 cm
• karta złożona o wymiarach 14,8 cm x 10, 5 cm

hasła przedmiotowe:

dział ogólny, opracowania regionalne, cmentarze – historia, pomniki – historia, Tczew – biografie, Tczew – cmentarze, Tczew – organizacje, nekropolie, miejsca pamięci, pomniki, wydarzenia kulturalne

uwagi:

• do zaproszenia dołączono refleksje prof. zw. dra hab. Kazimierza Denka oraz ks. dra Antoniego Dunajskiego – proboszcza parafii nowomiejskiej
• na odwrocie umieszczono logo 750-lecia Miasta Tczewa (1260-2010)
• na odwrocie umieszczono dane Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej (rok założenia organizacji, numer KRS, telefon kontaktowy, stronę internetową, adres e-mail)

sygnatura:

DZS19

numer skanu:

dzs_0019

zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie

15 marca 2008 750-lecie miasta Tczewa 750-lecie miasta Tczewa - logo Antoni Dunajski centrum wystawienniczo-regionalne dolnej wisły cmentarze - historia czesław glinkowski dział ogólny Fabryka Sztuk Fabryka Sztuk z Muzeum Wisły karta złożona kazimierz denek koperta miejsca pamięci Miejska Biblioteka Publiczna im. A. Skulteta nekropolie opracowania regionalne pomniki pomniki - historia promocja książki przywróćmy pamięć... Studio Twórczego działania carpe diem Tczew tczew tczew - biografie tczew - cmentarze tczew - organizacje Tczew 1260-2010 Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej ulica 30-go Stycznia 4 urszula wierycho Urząd Miasta Tczewa urząd miejski w tczewie wydarzenia kulturalne zaproszenie