miejscowość:
- Tczew
obiekty / miejsca widoczne:
- Urząd Miejski przy Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 [obiekt wzniesiony w roku 1908 w okolicy zniszczonego przez pożar Hotelu Gdańskiego; w budynku swoją siedzibę miały kolejno: starostwo tczewskie, wyodrębnione w roku 1887 ze starostwa starogardzkiego oraz Urząd Miejski (od roku 1990)]
osoby widoczne:
- uczniowie Zespołu Szkół Kolejowych w Tczewie
osoby powiązane:
- Roman Landowski [autor scenariusza „Sercem Ich witał każdy próg”] – pisarz, regionalista, publicysta, członek Związku Literatów Polskich, rodowity Pomorzanin urodzony w Świeciu nad Wisłą, z wykształcenia bibliotekarz, animator kultury, reżyser teatrów amatorskich [w latach 1964-1976 R. Landowski prowadził założony przez siebie teatr poezji i publicystyki Scena Literacka „Propozycje”], w latach 1986-2007 redaktor naczelny „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, w latach 1981-1985 dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie, Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, miłośnik i piewca Kociewia uhonorowany między innymi Srebrnym oraz Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką Zasłużony Działacz Kultury, medalem Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, medalem Pro Domo Trsoviensi, a także lokalnym wyróżnieniem Tczewianin Roku 2000
- Józef M. Ziółkowski [pomysłodawca wydarzenia] – dziennikarz, muzealnik, autor publikacji o tematyce regionalnej (m.in. „U Andzi i Maćka na Kociewiu”, „Szkice kociewskie”, „Świątynie Kociewia Tczewskiego”, „W delcie Wisły”, 'Myśliwskim tropem… 65 lat Koła Łowieckiego Szarak w Tczewie”, „Drogi do sukcesu”, Kulisy międzywojennego Tczewa”, itd.), współzałożyciel i członek Kolegium Redakcyjnego „Kociewskiego Magazynu Regionalnego”, od 2007 roku główny specjalista ds. muzealnictwa w tczewskiej Fabryce Sztuk , pomysłodawca, autor, a zarazem komisarz kilkudziesięciu wystaw o tematyce historycznej oraz biograficznej (m.in. „Tczew od osady do współczesności” (2008), „Pradzieje Tczewa” (2010), „Tczew 1807 – wielka wojna w małym mieście” (2011), ,„Z Forsterami i Cookiem na kraniec świata” (2012), „20 lat wolności Tczew 1920-1939″ (2016) / nagrody i wyróżnienia: Medal Pro Domo Trsoviensi, Kociewskie Pióro, Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
Obchody 30 stycznia 2002 (zapowiedź wydarzenia – fragmenty) / „Dzień Tczewa już po raz dziesiąty”, Panorama Miasta – Bezpłatny Biuletyn Informacyjny Samorządu Miasta Tczewa, nr 1/138, styczeń 2002 r.
W 1992 roku Rada Miejska ustanowiła 30 stycznia Dniem Tczewa. Tego dnia bowiem oddziały Armii Pomorskiej generała Józefa Hallera weszły do Tczewa, by dopełnić historycznego aktu przyłączenia miasta do Macierzy. Działo się to 30 stycznia 1920 roku.
Rok 1918 przyniósł Polsce tak długo oczekiwana niepodległość. Na mocy Traktatu Wersalskiego z 28 czerwca 1919 roku Polska odzyskała Pomorze z wąskim pasem wybrzeża morskiego. Od połowy stycznia do 10 lutego 1920 roku trwało przejmowanie ziemi pomorskiej przez wojska Frontu Pomorskiego pod dowództwem generała Józefa Hallera. Dokonywał się wielki akt dziejowy.
Ludność polska Tczewa witała żołnierzy (…) z wielką serdecznością. O tym radosnym wydarzeniu pisał „Pielgrzym”: W piątek, 30 stycznia, spełniło się to, co od dawna było marzeniem naszym: nad miastem załopotał po 150-letniej ciężkiej niewoli nasz Orzeł Biały. Dzień 30 stycznia 1920 roku pozostanie nam w pamięci po wszystkie wieki” (…)
Obecnie trwają przygotowania nietypowej inscenizacji (pomysłu radnego Józefa Ziółkowskiego), jaka planowana jest w Tczewie na 30 stycznia 2002 roku. Tego dnia obchodzone są uroczystości związane z wejściem wojsk generała Józefa Hallera do Tczewa. Tegoż dnia będzie można choć przez chwilę poczuć nastrój lat 20. Przygotowany został już na tę okoliczność scenariusz inscenizacji historycznej „Sercem Ich witał każdy próg”, który napisał Roman Landowski. Ulicą 30 Stycznia przed budynek Urzędu Miejskiego przejdą oddziały Błękitnej Armii w otoczeniu żołnierzy obecnej jednostki wojskowej, rzemieślników, mieszkańców miasta. Pod muzycznym przewodnictwem Harcerskiej Orkiestry Dętej przekroczą ustawioną specjalnie bramę powitalną przed budynkiem ratusza. Zgodnie z realiami 30 stycznia 1920 roku Błękitną Armię powita starosta (w tej roli Zenon Odya, prezydent Tczewa), burmistrz oraz ksiądz. W tym momencie w mieście będzie można usłyszeć bicie dzwonów kościelnych i dźwięk syren. Po uroczystości nastąpi kolejny przemarsz, tym razem do Tczewskiego Centrum Kultury przy ulicy Kołłątaja 9, gdzie odbędzie się uroczysta sesja Rady Miejskiej Tczewa. (…)
Obchody 30 stycznia 2002 [relacja] / Józef M. Ziółkowski, „Kwiatami i chlebem: tczewianie świętowali”, Dziennik Bałtycki, dodatek „Nasze Miasto” luty 2002
Po raz dziesiąty obchodzono Dzień Tczewa. Upamiętnia on datę 30 stycznia 1920 roku, kiedy to oddziały generała Józefa Hallera weszły do Tczewa, aby przyłączyć go do Macierzy. Mieszkańcy miasta serdecznie witali wówczas Wojsko Polskie. 4 lutego 1920 roku Tczew odwiedził gen. Józef Haller.
Aby przypomnieć historyczne dni, przygotowano inscenizację. Tczewianie zobaczyli żołnierzy gen. Hallera, w których wcielili się uczniowie Zespołu Szkół Kolejowych. Podziwiali kompanię honorową 16. Tczewskiego Batalionu Strzelców, szwoleżerów na koniach z 9 Brygady Kawalerii Pancernej z Braniewa, żołnierzy z pochodniami. Śpiewał chór miejski „Echo”.
Z okien magistratu rozległo się „Boże coś Polskę”, grane na trąbkach przez Leszka Rutkowskiego i Arkadiusza Rębiasza. – Hymn do Boga, owe „Boże coś Polskę”, w ostatnim okresie zaboru śpiewany był często i coraz głośniej – powiedział Ludwik Kiedrowski, narrator patriotycznej inscenizacji. – Począwszy od rozruchów i demonstracji towarzyszących powstaniu styczniowemu 1863 roku.
Marta Manikowska i Adam Naguszewski, uczniowie Zespołu Szkół Kolejowych, recytowali wiersz o błękitnych ułanach. Dwie uczennice Zespołu Szkół Kolejowych powitały żołnierzy kwiatami, chlebem i solą. – Nasz prastary gród Sambora doczekał się zrzucenia jarzma pruskiego zaborcy i połączenia się z macierzą – powiedział Zenon Odya, prezydent Tczewa.
Ks. prałat Stanisław Cieniewicz mówił o drodze do wolności i daninie krwi. Dzisiaj mamy wolność – powiedział ks. Cieniewicz – Nie jest ona dana na zawsze. Wolność to łaska ale i obowiązek.
Scenariusz inscenizacji historycznej „Sercem Ich witał każdy próg” napisał Roman Landowski.
(…) Wieczorem podczas uroczystej sesji [Rady Miejskiej] wręczono honorowe wyróżnienia samorządu tczewskiego. Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tczewa Rada Miejska przyznała prof. Józefowi Szajnie i Franciszkowi Fabichowi. Medale Pro Domo Trsoviensi otrzymali Mieczysław Polewicz i Mieczysław Izydorek. W tym roku prezydent Tczewa nie przyznał nagrody „Tczewianin Roku”. Wyróżnienie otrzymał Czesław Glinkowski.
datowanie:
30 stycznia 2002
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
Tczew, zagadnienia społeczno-polityczne, obchody, obchody miejskie, uroczystości, historia, inscenizacje, rekonstrukcja historyczna, widowisko historyczne, inscenizacja historyczna, wydarzenia plenerowe, żywa lekcja historii
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Stare Miasto, Plac Piłsudskiego, Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego, Urząd Miejski w Tczewie, Urząd Miejski – Plac Piłsudskiego 1 – Tczew, Urząd Miejski – Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 – Tczew, Sercem Ich witał każdy próg, Sercem Ich witał każdy próg – inscenizacja historyczna – Tczew, inscenizacja historyczna 30 stycznia 2002, inscenizacja historyczna 30.01.2002, żołnierze, uczniowie, młodzież, Zespół Szkół Kolejowych w Tczewie, Zespół Szkół Kolejowych im. Alfonsa Runowskiego w Tczewie, Front Pomorski, Wojsko Polskie, Tczew 1920, powrót Pomorza do Polski, powrót Pomorza do Polski 1920, powrót Tczewa do Polski, powrót Tczewa do Polski 1920, 82. rocznica powrotu Tczewa do Polski, Dzień Tczewa, Dzień Tczewa 30 stycznia 2002, Tczew 30 stycznia 2002, Tczew 30.01.2002, lata dwutysięczne
autor zdjęcia
Stanisław Zaczyński – fotograf, archiwista, kolekcjoner wiekowych rycin, negatywów, dokumentów historycznych, fotografii oraz pocztówek, wzbogacających oraz systematyzujących wiedzę na temat burzliwych dziejów Grodu Sambora, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar
uwagi:
fotografia barwna
sygnatura:
VII4-18795/RZS
numer albumu:
150
ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie