Tczew. Nowy wielki dzwon będący własnością Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego (chodzi o dzwon „Chrystus Król” – największy dzwon pochodzący z okresu przedwojennego)

Tczew. Nowy wielki dzwon będący własnością Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego (chodzi o dzwon „Chrystus Król” – największy dzwon pochodzący z okresu przedwojennego)

obiekty widoczne:

• Chrystus Król – dzwon farny [dzwon wykonany w odlewni Braci Felczyńskich w Kałuszu (obecnie Ukraina); waga dzwonu bez okuć – 2991 kg, waga dzwonu z okuciami niezbędnymi do jego zawieszenia- 3663 kg; na dzwonie wizerunki: 1) Matki Boskiej Częstochowskiej z fragmentem modlitwy: „Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy, Królowo Korony Polskiej, módl się za nami”; 2) Jezusa Ukrzyżowanego i grupy pasyjnej – Maryi, Jana i Marii Magdaleny – pod krzyżem napis: „Przez Krzyż Twój, od nieprzyjaciół naszych, wybaw nas Panie”; 3) Orła Białego wraz z modlitewnym wezwaniem: „Ojczyznę, wolność, zachowaj nam Panie!”; 4) Chrystusa Króla wraz z fragmentem modlitwy: „O Królu Pokoju, Chryste – Jezu, Króluj nam!”; dzwon farny okalała następująca inskrypcja: „Wojna światowa dwa dzwony zniszczyła, szczodra ofiarność Bogu je zwróciła. Bogu cześć oddają, nabożnych wołają, grzesznych przestrzegają, umarłych żegnają” RP. 1930 / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 45]

obiekty powiązane (pozostałe dzwony poświęcone 18 maja 1930 roku):

• Jan Chrzciciel – dzwon farny [dzwon wykonany w odlewni Braci Felczyńskich w Kałuszu (obecnie Ukraina); waga dzwonu z okuciami niezbędnymi do jego zawieszenia – 1820 kg; waga dzwonu bez okuć – 1475 kg; na dzwonie wizerunki: 1) Jana Chrzciciela oraz św. Wojciecha wraz z fragmentem biblijnym: „Jam głos wołającego na puszczy / Gotujcie drogę Pańską”; 2) św. Stefana króla i św. Aleksandra wraz z inskrypcją: „Gdy Nuncjusz Polski Achilles Ratti, jako Pius XI, był Papieżem, ks. Bp Stanisław W. Okoniewski biskupem Chełmińskim, proboszczem Fary św. Krzyża ks. Aleksander Kupczyński, a Burmistrzem miasta Stefan Wojczyński – te trzy dzwony ulano w Kałuszu, w odlewni Braci Felczyńskich” RP 1930 / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 45]
• Bernard – dzwon farny o wadze 945 kg z okuciami niezbędnymi do jego zawieszenia oraz 806 kg bez okuć [dzwon wykonany w odlewni Braci Felczyńskich w Kałuszu (obecnie Ukraina); na dzwonie umieszczono wizerunki świętych: Bernarda, Barbary, Stanisława Kostki i Teresy od Dzieciątka Jezus; poniżej wizerunków świętych wezwanie modlitewne: „Bernardzie, wznoś głos Twój do Tronu Bożego. Za fundatora Roberta Banieckiego – dla dzieci Bernarda i Haliny wzniósł ten niezwykły pomnik, jedyny. Chwałę więc jego głoś. O łaskę Bożą proś.” RP 1930. / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 45]

uwagi:

• Dzwony „Bernard”, „Jan Chrzciciel”, „Chrystus Król” dzwoniąc, wygrywały początek łacińskiej melodii antyfony „Salve Regina” / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 45]
• dnia 3 maja 1930 roku dzwony kościelne (po uprzednim skorygowaniu tonacji) zaprezentowane zostały na Targach Poznańskich; w kilka tygodni po poświęceniu wciągnięto je na wieżę tczewskiej fary, gdzie przetrwały do II wojny światowej

wydarzenia powiązane:

Dzwony „Chrystus Król”, „Jan Chrzciciel” i „Bernard” zostały nabyte w Poznaniu za przeszło 60 tys. złotych. Poświęcone zostały 18 maja 1930 r. przez bp. sufragana Konstantego Dominika, na Mszy Św. niedzielnej o godz. 16.00.

obiekty / miejsca powiązane:

• Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem)
• Plac Św. Grzegorza / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem (daw. Plac Komuny Paryskiej; w czasach protestantów również Plac Św. Jerzego)

osoby powiązane:

• Felczyńscy – firma rodzinna ludwisarzy, założona w 1808 r. w  Kałuszu (obecnie Ukraina); współcześnie firma prowadzi odlewnie w  Przemyślu i  Taciszowie / za: Tadeusz Magdziarz, Dariusz Słomiński, Dzwony w Kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie; Kociewski Magazyn Regionalny nr 101; Kwiecień–Czerwiec 2018, s. 45]
• papież Pius XI (wł. Ambrogio Damiano Achille Ratti) – arcybiskup Mediolanu w latach 1921–1922, pierwszy Suweren Państwa Watykańskiego
• Stanisław Wojciech Okoniewski – duchowny rzymskokatolicki, w latach 1926-1944 biskup chełmiński
• Aleksander Kupczyński – ksiądz katolicki, czołowych działacz Narodowej Demokracji na Pomorzu Nadwiślańskim; od 1926 roku proboszcz parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, inicjator wielu działań mających na celu odnowienie tczewskiej świątyni, współorganizator Chrześcijańskich Związków Zawodowych w Gdyni, Tczewie i Starogardzie Gdańskim, członek Towarzystwa Naukowego w Toruniu
• Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35
• Robert Baniecki – kupiec, w latach 1920-1943 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 13; fundator dzwonu „Bernard” [por. inskrypcja: „Bernardzie, wznoś głos Twój do Tronu Bożego. Za fundatora Roberta Banieckiego – dla dzieci Bernarda i Haliny wzniósł ten niezwykły pomnik, jedyny. Chwałę więc jego głoś. O łaskę Bożą proś.” RP 1930.]
• Konstanty Dominik – biskup pomocniczy diecezji chełmińskiej, społecznik i patriota; internowany przez Niemców 31 stycznia 1940 roku, umieszczony początkowo na jednym z oddziałów szpitalnych, następnie przeniesiony do klasztoru sióstr elżbietanek; pełniąc w klasztorze funkcję kapelana zmarł w opinii świętości 7 marca 1942 roku, pochowany na cmentarzu w Oruni; od 1965 roku toczy się w Rzymie proces kanoniczny o beatyfikację biskupa Konstantyna Dominika

datowanie:

1930 rok; datowanie uszczegółowione: 18 maja 1930 roku – msza święta niedzielna (godzina 16:00)

opis fizyczny:

pocztówka czarno-biała (fotograficzna)

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt326

zbiór S. Zaczyński

ambrogio damiano achille ratti bernard - dzwon farny brak korespondencji na rewersie chrystus król - dzwon farny dzwony kościelne fara felczyńscy - ludwisarze jan chrzciciel - dzwon farny karta bez obiegu pocztowego konstanty Dominik - biskup sufragan ks. Aleksander Kupczyński okres międzywojenny papież Pius XI Plac Świętego Grzegorza pocztówka czarno-biała pocztówka fotograficzna Robert Baniecki stanisław wojciech okoniewski stare miasto Stefan Wojczyński Targi Poznańskie uroczystość poświęcenia dzwonów