Tczew. Fragment ulicy Wojska Polskiego. Park Kopernika. Fragment ulicy Sobieskiego. Kościół pw. Św. Józefa. Poczta

Tczew. Fragment ulicy Wojska Polskiego. Park Kopernika. Fragment ulicy Sobieskiego. Kościół pw. Św. Józefa. Poczta

obiekty widoczne:

• gmach pocztowy / Urząd Pocztowy nr 1 przy ul. Jarosława Dąbrowskiego 7 (neogotycki budynek pocztowy, wyposażony w nowoczesną centralę telefoniczną, wzniesiono w roku 1905 według projektu architekta Karola Hempla)
• budynek przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 7A / dawna siedziba PZU Tczew / współcześnie: PKO Bank Polski S.A. – Oddział nr 1 w Tczewie [historia Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń sięga lat 20-tych XX wieku, to właśnie wówczas powołana została Polska Dyrekcja Ubezpieczeń Wzajemnych – pierwsza ogólnopolska instytucja ubezpieczeniowa przekształcona kolejno w Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, następnie zaś w roku 1952 w Państwowy Zakład Ubezpieczeń]
• tczewska siedziba TP S.A. / Biuro Obsługi Klientów przy ul. Obrońców Westerplatte 1
• siedziba główna Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 6: czytelnia popularnonaukowa, czytelnia internetowa, sekretariat, dyrekcja (czas powstania obiektu: 1847 rok; rozbudowa: 1878 rok; pierwotnie budynek dawnego sądu grodzkiego; w okresie II wojny światowej Amtsgericht – niemiecki Sąd Rejonowy)
• samochody osobowe
• flagi państwowe
• głaz pamiątkowy ku czci Mikołaja Kopernika – astronoma, autora rozprawy „O obrotach sfer niebieskich
• fragment tczewskiego Parku im. Mikołaja Kopernika / dawny cmentarz ewangelicki (w czasach pruskich w rejonie parkowych arkad znajdował się pomnik Cesarza Wilhelma I – Wilhelma I Hohenzollerna urodzonego jako Wilhelm Friedrich Ludwig von Preußen; 30 stycznia 1920 roku marynarze polscy ściągnęli z cokołu figurę Wilhelma na znak sprzeciwu wobec 148-letniej niewoli pruskiej; o tczewskim parku pisano między innymi na łamach „Dziennika Bałtyckiego” w artykule zatytułowanym Nowy park powstał w Tczewie: Mieszkańcy Tczewa z dużym zadowoleniem obserwują starania władz miejskich o przyjemny i estetyczny wygląd miasta. W samym jego centrum, na rozległym terenie, powstaje piękny nowy park z licznymi alejami, trawnikami i kwietnikami. Prace zaczęto dopiero w połowie lutego, a w tej chwili teren jest niemal zupełnie gotowy i przedstawia okazały widok. Trzeba przyznać, że dawno już w Tczewie nie przeprowadzano prac w tak błyskawicznym tempie. (…) Dużą ozdobą tego zielonego terenu jest otoczona kwietnikiem fontanna oraz zegar słoneczny, który budzi duże zainteresowanie mieszkańców. Rozbudowane aleje parku bardzo usprawniły ruch, ludzie spieszący do pracy mogą skracać sobie drogę, bez potrzeby okrążania Placu Grunwaldzkiego. Ułatwiono też dojście do nowej przychodni lekarskiej. Park cieszy się dużym powodzeniem i bez przesady można powiedzieć, że zaczyna być dumą Tczewa; zgodnie z informacjami zawartymi w prasie tczewski park / skwer przy obecnym Placu Marszałka Piłsudskiego oddano do użytku w 1974 roku)
• budynek przy ulicy Wojska Polskiego 18 (czas powstania obiektu: 1891 rok; daw. Dom Harcerza / właściciel: Z.H.P.- H.K.O.W. im. Szarych Szeregów – 1980 rok, obecnie obiekt mieszkalny)
• budynek przy ulicy Wojska Polskiego 19-19A (czas powstania obiektu: około 1920 roku)
• wiatrak tczewski / wpisany do krajowego rejestru zabytków; obiekt zlokalizowany przy ulicy Wojska Polskiego na zapleczu działki numer 18 (na początku XX wieku w zabudowaniach sąsiadujących z wiatrakiem działał m.in. punkt sprzedaży produktów mącznych, a także punkt sprzedaży siana, słomy oraz sieczki będący własnością młynarza Waltera Schulza; tczewski wiatrak typu holenderskiego założony został na rzucie ośmioboku, jest obiektem podpiwniczonym, wzniesionym na ceglanej podmurówce; stanowi pamiątkę po dawnych obiektach młynarskich; jako jedyny przetrwał do czasów współczesnych [dawniej na terenie miasta, jak również na terenach podmiejskich działały dwa inne wiatraki, jeden zlokalizowany był w rejonie obecnego osiedla Suchostrzygi (w okolicy świątyni pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła), drugi zaś znajdował się przy dawnej Szosie Starogardzkiej / obecnie ulica 30 Stycznia]; tczewski wiatrak powstał w drugiej połowie XIX wieku / około 1891 roku, posiada unikatowe pięcioramienne skrzydło, od roku 1983 znajduje się w rękach prywatnych; w latach 60., 70. oraz na początku lat 80.-tych wiatrak zwyczajowo nazywano wiatrakiem harcerskim, swoje harcówki miały tu bowiem lokalne drużyny i szczepy harcerskie, zaś obok w parterowym pawilonie znajdowała się siedziba tczewskiej Komendy Hufca ZHP)
• Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Józefa przy skrzyżowaniu ulic Gdańskiej i Sobieskiego [budowę obiektu ukończono w 1936 roku; autorem projektu świątyni był inżynier Stefan Cybichowski]
• okazałe kamienice przy ulicy Sobieskiego wybudowane przez pierwszą w dziejach miasta spółdzielnię mieszkaniową – chodzi o powołaną z inicjatywy burmistrza Tczewa Ludwika Dembskiego Urzędniczą Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową; pierwsze obiekty mieszkalne wzniesiono przy ulicy Sobieskiego w latach 1899-1901 
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 4 (czas powstania obiektu: lata 90. XIX)
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 5 (czas powstania obiektu: 1899 rok, okazała kamienica zbudowana przez Urzędniczą Spółdzielnię Mieszkaniową)
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 6 (czas powstania obiektu: 1899 rok, okazała kamienica zbudowana przez Urzędniczą Spółdzielnię Mieszkaniową)
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 7 (czas powstania obiektu: 1899 rok, okazała kamienica zbudowana przez Urzędniczą Spółdzielnię Mieszkaniową)
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 8 (czas powstania obiektu:1899 rok, okazała kamienica zbudowana przez Urzędniczą Spółdzielnię Mieszkaniową)
• kamienica przy ulicy Sobieskiego 9 (czas powstania obiektu: 1899 rok, projekt wykonany dla B. Borrmana)
• fragment kamienicy przy ul. Gdańskiej 51 (czas powstania obiektu: około 1870-1880/90; 1896 rok – wbudowanie okna wystawowego – wł. A. Hilbradt)

organizacje / instytucje powiązane:

• Towarzystwo Budowy Kościoła Świętego Józefa powołane do życia 24 lipca 1916 roku z inicjatywy Księdza Bernarda Bączkowskiego – pierwszego proboszcza Parafii Nowomiejskiej w Tczewie (Towarzystwo pod kierownictwem księdza proboszcza zbierało fundusze na przebudowę oraz wyposażenie tymczasowego kościoła nowomiejskiego; po przejęciu budynków Domu Świętego Józefa (2 czerwca 1920 roku) zajęto się modernizacją dużej sali oraz obiektów przeznaczonych na plebanię; 1 stycznia 1921 roku parafia św. Józefa stała się samodzielną parafią; w dniach 31 maja – 2 czerwca 1924 roku odbył się w Tczewie „Pierwszy Zjazd Katolicki na diecezję Chełmińską” podczas którego ówczesny Prymas Polski ks. kardynał Dalbor oraz przyszły prymas (wówczas Apostolski Administrator Górnego Śląska) J. E. ks. kardynał Hlond odprawili mszę w nowo wybudowanym kościele św. Józefa w Tczewie)
• Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa – powołana została do życia 26 sierpnia 1898 roku z inicjatywy ówczesnego burmistrza Tczewa Ludwika Dembskiego; w październiku 1898 r., z ramienia tczewskiej spółdzielni, zakupiono 3 tys. m² gruntu przy ul. Sobieskiego [daw. Gosslerstrasse, Ringstrasse], celem wybudowania czterech domów z 27 mieszkaniami; 23 kwietnia 1900 r. mieszkania te formalnie przekazano lokatorom; w dziesięć lat później Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa zajęła się budową domów przy ul. Paderewskiego (12, 13, 14) i ul. Stromej (1-5); do roku 1918 wzniesiono w Tczewie łącznie 16 obiektów mieszkalnych z 97 lokalami; kolejne domy, m.in. przy ul. Sobieskiego 34, 35, Wybickiego 22 i Paderewskiego 15 wybudowano w latach 30. XX wieku; z kolei pierwszą inwestycją tczewskiej spółdzielni, po zakończeniu II wojny światowej, był budynek z 32. lokalami mieszkalnymi przy ul. Sobieskiego 19 oddany do użytku dopiero w 1960 roku. Przez kolejne lata, począwszy od roku 1945 aż do roku 1960 działalność spółdzielni ograniczała się wyłącznie do remontu zdewastowanych i zniszczonych w wyniku działań wojennych budynków. 29 listopada 1945 r. Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa przemianowana została na „Spółdzielnię Mieszkaniową Pracowników Państwowych i Samorządowych”, w roku 1964 po raz kolejny zmieniono nazwę instytucji, tym razem na „Powiatową Spółdzielnię Mieszkaniową w Tczewie”, by w 1976 r. ostatecznie przyjąć obowiązującą po dziś dzień nazwę: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie.

osoby powiązane:

• Stefan Cybichowski – inżynier, autor projektu tczewskiej świątyni nowomiejskiej (chodzi o Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Józefa przy skrzyżowaniu obecnych ulic Gdańskiej i Sobieskiego)
• ksiądz Bernard Bączkowski – pierwszy proboszcz Parafii Nowomiejskiej w Tczewie; 23 marca 1927 roku ks. Bernard Bączkowski otrzymał dekret Władzy Biskupiej mianujący go proboszczem parafii w Chełmnie; 25 kwietnia odbyła się pożegnalna msza i ostatecznie ks. Bernard opuścił parafię św. Józefa w Tczewie 1 maja 1927 roku; jego miejsce zajął ks. Władysław Młyński
• ksiądz Władysław Młyński – kanonik honorowy Kapituły Chełmińskiej, budowniczy kościoła nowomiejskiego, długoletni proboszcz parafii pw. Świętego Józefa w Tczewie [14 maja 1927 roku – objęcie Parafii przez Ks. Władysława Młyńskiego; 23 września 1930 roku – wizytacja Ks. Biskupa Okoniewskiego, ustanowienie Ks. Kuratusa Władysława Młyńskiego Proboszczem „ad honores”]
• ksiądz Antoni Dunajski – Honorowy Obywatel Miasta Tczewa, członek Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Akademickiego, kapelan honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; od 1 stycznia 1992 roku proboszcz parafii pw. Św. Józefa w Tczewie, naukowo związany z zespołem polskich norwidologów, w szczególności z Instytutem Badań nad Twórczością Cypriana Kamila Norwida KUL, asystent kościelny „Pielgrzyma”, wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie; przewodniczący Rady Programowej Katolickiej Rozgłośni diecezjalnej „Radio Głos”, cenzor ksiąg religijnych, delegat ds. nowych ruchów kościelnych / za: https://www.diecezja-pelplin.pl/kaplani/spis-kaplanow/245-ks-antoni-dunajski
• Karol Hempel – architekt / projektant [autor projektu tczewskiego gmachu pocztowego]
• Walter Schulz – młynarz, właściciel działki przy ul. Wojska Polskiego 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
• Ludwik Dembski – burmistrz miasta Tczewa
• A. Hilbradt – właściciel kamienicy przy ulicy Gdańskiej 51

datowanie:

2000-2011

opis fizyczny:

pocztówka barwna (fotograficzna / z pięcioma widokami); wyd. MW Sztutowo

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt430

zbiór S. Zaczyński

A. Hilbradt amtsgericht Antoni Dunajski Bernard Bączkowski brak korespondencji na rewersie dawny cmentarz ewangelicki flagi państwowe głaz pamiątkowy gmach pocztowy Karol Hempel karta bez obiegu pocztowego karta pocztowa z pięcioma widokami kościół św. Józefa krajowy rejestr zabytków Ludwik Dembski Miejska Biblioteka Publiczna im. A. Skulteta Mikołaj Kopernik MW Sztutowo - wydawnictwo park im. Mikołaja Kopernika PKO Bank Polski S.A. - Oddział nr 1 w Tczewie pocztówka barwna pocztówka fotograficzna Powiatowa Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie PZU Tczew sąd grodzki samochody osobowe Spółdzielnia Mieszkaniowa Pracowników Państwowych i Samorządowych Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie Stefan Cybichowski Towarzystwo Budowy Kościoła Św. Józefa TP S.A. - Biuro Obsługi Klientów ulica Gdańska 51 ulica Jarosława Dąbrowskiego 6 ulica Jarosława Dąbrowskiego 7 ulica Jarosława Dąbrowskiego 7A ulica Obrońców Westerplatte 1 ulica Sobieskiego 4 ulica Sobieskiego 5 ulica Sobieskiego 6 ulica Sobieskiego 7 ulica Sobieskiego 8 ulica Sobieskiego 9 ulica wojska polskiego 18 ulica Wojska Polskiego 18 - zaplecze działki ulica wojska polskiego 19-19A urząd pocztowy nr 1 Urzędnicza Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Walter Schulz wiatrak wiatrak harcerski Władysław Młyński