Tczew. Most drogowy. Most kolejowy. Panorama miasta. Kościół podominikański / Kościół pw. św. Stanisława Kostki. Wisła
obiekty widoczne:
- Wisła
- most drogowy (historyczny most drogowy zbudowany został w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy projektu Carla Lentze; w 1947 roku zniszczeniu uległy prowizorycznie odbudowane przęsła tczewskiego mostu drogowego (niesiona przez powódź kra lodowa uszkodziła kilka drewnianych podpór mostowych w wyniku czego siedem dźwigarów wpadło do rzeki); 15 stycznia 1948 roku przywrócony został ruch drogowy na tak zwanym „starym moście”, pomiędzy mostem drogowym a mostem kolejowym powstała specjalna kładka, umożliwiająca autom kontynuowanie drogi po przęsłach kolejowych; 31 stycznia 1959 roku władze miejskie oficjalnie dopuściły most drogowy do użytku, ogłaszając, że jest on w całości przejezdny (zbędna kładka łącząca oba mosty została w tym samym roku usunięta); drogowcy, mimo wydanego przez władze miejskie komunikatu o przejezdności mostu, przystąpili do generalnego remontu nawierzchni (aby umożliwić samochodom wjazd na remontowany most w miejscu zachodniego przyczółka powstała tymczasowa kładka); remont zakończył się ostatecznie w roku 1961; 21 marca 2000 roku trzy środkowe przęsła oryginalnej konstrukcji oraz cztery wieże w stylu neogotyckim zostały wpisane do rejestru zabytków, pozostałe elementy konstrukcyjne mostu drogowego dołączone zostały do rejestru w kilkanaście lat później, tj. 7 października 2016 roku (tym samym cały tczewski most został oficjalnie uznany za zabytek); w październiku 2011 roku, z uwagi na postępującą degradację przęseł, ruch na tczewskim moście drogowym został wstrzymany; od 2012 roku trwa proces odbudowy tczewskiego mostu drogowego w wariancie historycznym; kompleksowe prace o wartości 35,5 mln złotych podjęto na początku roku 2019; 15 kwietnia 2019 roku, podczas kolejnego etapu odbudowy mostu drogowego, dokonano wyjątkowego odkrycia: pod dawnym portalem zachodnim odnaleziono kapsułę czasu wmurowaną w przyczółek tczewskiego mostu 27 lipca 1851 roku oraz tablicę pamiątkową opatrzoną niemieckojęzyczną inskrypcją: „Jego wysokość, król pruski Fryderyk Wilhelm IV, położył kamień węgielny pod mostem wiślanym w Tczewie, 27 lipca 1851 r.”) / za: Bartosz Listewnik, „Historia mostów tczewskich. Zmiany konstrukcji na przestrzeni dziejów”
- most kolejowy (historyczny most kolejowy wybudowany został w roku 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem; odbudowa zniszczonego w wyniku działań wojennych mostu kolejowego rozpoczęła się w marcu 1946 roku; 8 marca 1947, dokładnie w dwa lata po wysadzeniu mostów wiślanych przez armię niemiecką, obiekt został tymczasowo odbudowany, o pracach przy odbudowie tczewskiego mostu pisano między innymi na łamach „Życia Radomskiego” z 22 października 1947 roku: Most pod Tczewem prawie gotowy. Roboty przy odbudowie największego mostu w Polsce na Wiśle pod Tczewem posuwają się szybko naprzód. Niektóre prace prowadzone są na dwie zmiany. Most posiada 10 przęseł i ma 1060 metrów długości. Odbudowa trwa już prawie dwa lata. (…) 4 przęsła konstrukcji żelaznej sprowadzone zostały z Anglii, 5 przęseł naprawiono na miejscu. Już wkrótce most pod Tczewem zostanie oddany do użytku, co pozwoli na uruchomienie pociągów bezpośrednich na linii: Gdynia – Gdańsk – Tczew – Malbork – Warszawa; do odbudowy tczewskiego mostu kolejowego użyto brytyjskich elementów ESTB wyprodukowanych w 1945 roku; odbudowany w roku 1958 most stanowi kompilację wielu form konstrukcyjnych; w latach 2009-2010 most kolejowy przeszedł generalny remont w ramach modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdynia)
- przęsła mostowe
- wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
- kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
- dawny budynek klasztorny zakonu żebraczego dominikanów – część zespołu klasztornego (po kasacji klasztoru w 1818 roku przekazany na cele szkolne) / obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści
- szkoła tzw. Czerwona/ obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych (czas powstania obiektu: 1891 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)
- kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6 – budynek widoczny w tle (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie; w okresie międzywojennym mieścił się tu „Największy i najtańszy dom towarowy Bazar /I piętro: Bławaty, Sukna, Jedwabie, Towary drobne, Fartuchy, Pończochy, Koronki, Hafty, Tiule, Bielizna damska i męska, Obrusy, Ręczniki, Ceraty, Walizy, Teczki, Torebki, Portfele, Parasolki, Laski, Plecaki, Szkło, Porcelana, Artykuły drewniane, cynkowe, blaszane, aluminiowe, poniklowane, Naczynia kamienne, Szczotki, Mydła domowe i toaletowe ; II piętro: Konfekcja damska i męska, Kapelusze damskie i męskie, Kołdry watowane, Firany, Chodniki, Dywany, Gobeliny, Obuwie, Meble koszykowe i trzcinowe, Kosze, Dekoracje, Taborety, Łóżka żelazne i polowe, Wózki dziecięce, Sprzęty domowe i kuchenne, Zabawki, Galanteria/ ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
- Spółdzielnia Inwalidów „Wisła” – hala
- kamienica przy ulicy Zamkowej 16 (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1907 rok (?); wzniesiono wówczas nowy budynek mieszkalny wraz z domem przeznaczonym do prowadzenia interesów; w parterowej części obiektu mieściły się pierwotnie pomieszczenia sklepowe)
- fragment ulicy S. Okrzei (w kadrze widoczna m.in. kamienica przy ulicy S. Okrzei 10 / czas powstania obiektu: poł. XIX wieku)
- kamienica przy ulicy Zamkowej 18 (czas powstania obiektu: około 1890 roku)
- kamienica przy ul. Zamkowej 19 (czas powstania obiektu: około 1910 roku)
- bulwar nadwiślański
- tczewski gryf (elementy charakterystyczne: otwarty dziób z wysuniętym językiem, rozwarte orle szpony, mocno osadzone lwie łapy, skrzydło gotowe do lotu, wygięty ku górze ogon zakończony obnażonym kolcem; w latach międzywojennych (1920-1938) symbolem miasta był złoty gryf na niebieskim tle, wraz z zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 marca 1939 roku zakończył się spór o barwy tczewskiego herbu, ustalono, że symbolem grodu Sambora będzie odtąd czerwony gryf ze złotym dziobem i pazurami umieszczony w polu srebrnym (białym), do sprawy powróciła jeszcze raz Rada Miejska Tczewa w 1990 roku precyzując informacje dotyczące kształtu oraz kolorystyki wszystkich elementów tczewskiego orło-lwa)
obiekty powiązane (niewidoczne w kadrze):
- szkoła tzw. Biała / obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych – budynek przysłonięty przez drzewa; obiekt sąsiadujący z Kościołem pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 1871 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)
osoby powiązane:
- Konrad Liśkiewicz (1911–1971) – autor projektu obecnych przęseł łukowych / przęseł kratowniczych ze stali St 52 o parabolicznym niezbieżnym pasie górnym i rozpiętości 128,60 m [mowa o przęsłach użytych do odbudowy mostu kolejowego]; zgodnie z informacją zawartą w publikacji „Zabytkowy most tczewski. Konteksty” przęsła projektu K. Liśkiewicza uznawane są za pierwsze konstrukcje stalowe o tak dużej rozpiętości zaprojektowane i wykonane w Polsce
- Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
- Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
osoby powiązane (budowniczowie XIX-wiecznych mostów tczewskich):
- Friedrich August Stüler – XIX-wieczny architekt pruski, przewodniczący Komisji Budowy Zamków, inspektor i radca do spraw budownictwa, autor projektu tczewskich wież i portali wjazdowych
- Rudolph Eduard Schinz – szwajcarski inżynier mechanik, konstruktor mostu, autor szczegółowego opracowania konstrukcji przęseł obu mostów na Wiśle
- Carl Lentze – odpowiedzialny za koncepcję i całkowity projekt budowlany mostu kolejowo-drogowego (późniejszego mostu drogowego)
- Johann Schwedler – autor projektu tczewskiego mostu kolejowego
- Christopher Mehrtens – budowniczy tczewskiego mostu kolejowego
datowanie:
2002 rok
opis fizyczny:
pocztówka barwna (fotograficzna / karta pocztowa z trzema widokami); fot. i projekt graficzny Bogusław Nieznalski – A.D. 2003; wyd. Oficyna Wydawnicza „Pomorze” Gdańsk (Kolekcja Widokówek Kociewia)
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt481
zbiór S. Zaczyński
Podobne:
Tczew. Most drogowy. Most kolejowy. Wisła. Kościół pw. św. Stanisława Kostki. Panorama miasta. Plac Generała Józefa Hallera
Tczew. Kościół podominikański / Kościół pw. św. Stanisława Kostki. Most drogowy. Most kolejowy. Panorama miasta. Plac Generała Józefa Hallera
Tczew. Wisła. Most drogowy. Most kolejowy. Panorama miasta
Tczew. Kościół podominikański / Kościół pw. św. Stanisława Kostki. Kamienice rynkowe. Fragment Placu Generała Józefa Hallera.
Tczew. 150 lat kolei w Tczewie – pocztówka jubileuszowa. Panorama miasta. Most kolejowy. Parowóz
