Tczew. 150 lat kolei w Tczewie – pocztówka jubileuszowa. Panorama miasta. Most kolejowy. Parowóz

Tczew. 150 lat kolei w Tczewie – pocztówka jubileuszowa. Panorama miasta. Most kolejowy. Parowóz

Tczew. 150 lat kolei w Tczewie – pocztówka jubileuszowa. Panorama miasta. Most kolejowy. Parowóz

obiekty widoczne:

  • Wisła
  • most drogowy (historyczny most drogowy zbudowany został w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy projektu Carla Lentze; w 1947 roku zniszczeniu uległy prowizorycznie odbudowane przęsła tczewskiego mostu drogowego (niesiona przez powódź kra lodowa uszkodziła kilka drewnianych podpór mostowych w wyniku czego siedem dźwigarów wpadło do rzeki); 15 stycznia 1948 roku przywrócony został ruch drogowy na tak zwanym „starym moście”, pomiędzy mostem drogowym a mostem kolejowym powstała specjalna kładka, umożliwiająca autom kontynuowanie drogi po przęsłach kolejowych; 31 stycznia 1959 roku władze miejskie oficjalnie dopuściły most drogowy do użytku, ogłaszając, że jest on w całości przejezdny (zbędna kładka łącząca oba mosty została w tym samym roku usunięta); drogowcy, mimo wydanego przez władze miejskie komunikatu o przejezdności mostu, przystąpili do generalnego remontu nawierzchni (aby umożliwić samochodom wjazd na remontowany most w miejscu zachodniego przyczółka powstała tymczasowa kładka); remont zakończył się ostatecznie w roku 1961; 21 marca 2000 roku trzy środkowe przęsła oryginalnej konstrukcji oraz cztery wieże w stylu neogotyckim zostały wpisane do rejestru zabytków, pozostałe elementy konstrukcyjne mostu drogowego dołączone zostały do rejestru w kilkanaście lat później, tj. 7 października 2016 roku (tym samym cały tczewski most został oficjalnie uznany za zabytek); w październiku 2011 roku, z uwagi na postępującą degradację przęseł, ruch na tczewskim moście drogowym został wstrzymany; od 2012 roku trwa proces odbudowy tczewskiego mostu drogowego w wariancie historycznym; kompleksowe prace o wartości 35,5 mln złotych podjęto na początku roku 2019; 15 kwietnia 2019 roku, podczas kolejnego etapu odbudowy mostu drogowego, dokonano wyjątkowego odkrycia: pod dawnym portalem zachodnim odnaleziono kapsułę czasu wmurowaną w przyczółek tczewskiego mostu 27 lipca 1851 roku oraz tablicę pamiątkową opatrzoną niemieckojęzyczną inskrypcją: „Jego wysokość, król pruski Fryderyk Wilhelm IV, położył kamień węgielny pod mostem wiślanym w Tczewie, 27 lipca 1851 r.”) / za: Bartosz Listewnik, „Historia mostów tczewskich. Zmiany konstrukcji na przestrzeni dziejów”
  • dawny most kolejowy (historyczny most kolejowy wybudowany został w roku 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem; odbudowa zniszczonego w wyniku działań wojennych mostu kolejowego rozpoczęła się w marcu 1946 roku; 8 marca 1947, dokładnie w dwa lata po wysadzeniu mostów wiślanych przez armię niemiecką, obiekt został tymczasowo odbudowany, o pracach przy odbudowie tczewskiego mostu pisano między innymi na łamach „Życia Radomskiego” z 22 października 1947 roku: Most pod Tczewem prawie gotowy. Roboty przy odbudowie największego mostu w Polsce na Wiśle pod Tczewem posuwają się szybko naprzód. Niektóre prace prowadzone są na dwie zmiany. Most posiada 10 przęseł i ma 1060 metrów długości. Odbudowa trwa już prawie dwa lata. (…) 4 przęsła konstrukcji żelaznej sprowadzone zostały z Anglii, 5 przęseł naprawiono na miejscu. Już wkrótce most pod Tczewem zostanie oddany do użytku, co pozwoli na uruchomienie pociągów bezpośrednich na linii: Gdynia – Gdańsk – Tczew – Malbork – Warszawa; do odbudowy tczewskiego mostu kolejowego użyto brytyjskich elementów ESTB wyprodukowanych w 1945 roku; odbudowany w roku 1958 most stanowi kompilację wielu form konstrukcyjnych; w latach 2009-2010 most kolejowy przeszedł generalny remont w ramach modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdynia)
  • portal wjazdowy / portal mostu kolejowego z charakterystyczną, zbliżoną do bramy wjazdowej mostu drogowego sekwencją wartowniczą – zdjęcie historyczne / reprint
  • przęsła mostowe
  • wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
  • parowóz Oi 2-29 [producent parowozu: F. Schichau GmbH, Maschinen- und Lokomotivfabrik Elbing; postępująca elektryfikacja magistrali węglowej oraz wprowadzanie na szeroką skalę trakcji spalinowej przyczyniły się do stopniowej likwidacji serii Oi2; do maja 1974 roku parowozy seryjne Oi2 kursowały wyłącznie na liniach: Inowrocław – Barcin – Mogilno – Orchowo, Pszczółki – Skarszewy oraz Tczew – Starogard Gdański – Skórcz; model Oi2-29 ostatnią naprawę przeszedł w styczniu 1971 r., pięć lat później został skreślony z listy inwentarza lokomotywowni Zajączkowo Tczewskie; od dnia ostatniej naprawy do zakończenia pracy przejechał łącznie 280 tys. km, w roku 1977 r. został przekazany do zbiorów Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, skąd powrócił do Tczewa w roku 1986 r; oficjalne odsłonięcie parowozu – pomnika odbyło się 29 września 1986 r. / za: https://parowozy.net/parowozy/oi2; https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.php?t=522]
  • kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
  • Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
  • dawny budynek klasztorny zakonu żebraczego dominikanów – część zespołu klasztornego (po kasacji klasztoru w 1818 roku przekazany na cele szkolne) / obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści
  • szkoła tzw. Czerwona/ obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych (czas powstania obiektu: 1891 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)
  • Spółdzielnia Inwalidów „Wisła” – hala
  • Spółdzielnia Inwalidów „Wisła” – budynek administracyjny przy ulicy Zamkowej 13 (czas powstania obiektu: przełom XIX i XX wieku; kamienica należąca pierwotnie do G. Wilkego – właściciela tartaku parowego znajdującego się na terenach nadrzecznych od 1881 roku – niem. Dampf Schneidemühle Wilke)
  • kamienica przy ulicy Zamkowej 16 (czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1907 rok (?); wzniesiono wówczas nowy budynek mieszkalny wraz z domem przeznaczonym do prowadzenia interesów; w parterowej części obiektu mieściły się pierwotnie pomieszczenia sklepowe)
  • kamienica przy ulicy Zamkowej 18 (czas powstania obiektu: około 1890 roku)
  • kamienica przy ul. Zamkowej 19 (czas powstania obiektu: około 1910 roku)
  • kamienice bliźniacze przy ulicy Zamkowej 19A i 19B – w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania obiektów: 1913 rok)
  • nieistniejący współcześnie budynek znajdujący się w rejonie ulicy Zamkowej 17
  • bulwar nadwiślański

obiekty powiązane (niewidoczne w kadrze):

  • szkoła tzw. Biała / obecnie: Dom Organizacji Pozarządowych – budynek przysłonięty przez drzewa; obiekt sąsiadujący z Kościołem pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 1871 rok; w okresie międzywojennym mieściła się tu Szkoła Powszechna nr 1, później Zespół Szkół Technicznych i Kolejowych)

osoby powiązane:

  • G. Wilke – właściciel tartaku parowego znajdującego się na terenach nadrzecznych od 1881 roku – niem. Dampf Schneidemühle Wilke, właściciel ciągu kamienic przy ulicy M. Kopernika 7-9, właściciel kamienicy przy ulicy Zamkowej 13 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Konrad Liśkiewicz (1911–1971) – autor projektu obecnych przęseł łukowych / przęseł kratowniczych ze stali St 52 o parabolicznym niezbieżnym pasie górnym i rozpiętości 128,60 m [mowa o przęsłach użytych do odbudowy mostu kolejowego]; zgodnie z informacją zawartą w publikacji „Zabytkowy most tczewski. Konteksty” przęsła projektu K. Liśkiewicza uznawane są za pierwsze konstrukcje stalowe o tak dużej rozpiętości zaprojektowane i wykonane w Polsce
  • Friedrich August Stüler – XIX-wieczny architekt pruski, przewodniczący Komisji Budowy Zamków, inspektor i radca do spraw budownictwa, autor projektu tczewskich wież i portali wjazdowych,
  • Rudolph Eduard Schinz – szwajcarski inżynier mechanik, konstruktor mostu / autor szczegółowego opracowania konstrukcji przęseł obu mostów na Wiśle
  • Johann Schwedler – autor projektu tczewskiego mostu kolejowego
  • Christopher Mehrtens – budowniczy tczewskiego mostu kolejowego

datowanie:

2002 rokreprint – widok z końca wieku XIX [około 1895-1897]

opis fizyczny:

pocztówka barwna (reprint oraz trzy fotografie); fot. Stanisław Zaczyński

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt498

zbiór S. Zaczyński

Skip to content