Tadeusz Dębicki, Z dziennika marynarza: na pokładzie „Lwowa” z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem; wyd. nakładem Wydawnictwa Gebethner i Wolff Warszawa – Kraków – Lublin – Łódź – Poznań – Wilno – Zakopane 1925

Opis pierwszej podróży uczniów Szkoły Morskiej do Brazylii na pokładzie żaglowca Lwów ; do dziennika dołączono słowniczek oraz wykaz osób biorących udział w 261-dniowej wyprawie morskiej (oficerowie, uczniowie, marynarze) ; publikacja zawiera zdjęcia, a także przedruk kart pocztowych z widokami XX-wiecznego Rio de Janeiro; 91 stron

datowanie:

1925 rok

obiekty powiązane:

STS Lwów / Statek szkolny „Lwów” – polski żaglowiec szkolny, pierwsza „kolebka nawigatorów”; zwodowany w 1869 roku w w stoczni G. R. Cloover & Co. w Birkenhead (Anglia) jako statek towarowo-pasażerski; pierwotnie 3-masztowa fregata o nazwie „Chinsura”; latem 1920 roku zakupiony dla nowo powstającej Szkoły Morskiej w Tczewie [komendantem żaglowca był Tadeusz Ziółkowski, oficerem nawigacyjnym Mamert Stankiewicz, starszym oficerem Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz, radiotelegrafistą Alojzy Kwiatkowski, żaglomistrzem Jan „Waju” Leszczyński]; statek o nośności 1293 BRT, długości kadłuba 79 m, szerokości 11,4 m, zanurzeniu do 7 m, powierzchni żagli ok. 1500 m2 mógł w czasie służby szkoleniowej pomieścić 35 marynarzy i 140 uczniów

przedsiębiorstwa / instytucje powiązane:

Gebethner i Wolff – przedsiębiorstwo wydawnicze i księgarskie założone w 1857 przez Gustawa Adolfa Gebethnera i Augusta Roberta Wolffa

osoby powiązane – załoga Statku Szkolnego „Lwów”:

Tadeusz Ziółkowski – komendant statku szkolnego „Lwów”
Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz – starszy oficer
Tadeusz Szczygielski – drugi oficer
Józef Borkowski – trzeci oficer
Stefan Ancuta – czwarty oficer
Franciszek Czarnecki – inżynier
dr Zygmunt Wilkans – lekarz okrętowy
Alojzy Kwiatkowski – radiotelegrafista
Czesław Antkowiak – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Andrzej Cięciała – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Stefan Ciundziewicki – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Zygmunt Kinast – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Stanisław Kosko – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Jerzy Prokulski – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Zenon Słomkowski – słuchacz III kursu nawigacyjnego
Zygmunt Cedro – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Tadeusz Cieślak – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Jan Ćwikliński – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Tadeusz Dębicki – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Wacław Fedorowicz – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Bogdan Gawęcki – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Jan Gottszalk – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Bolesław Hagmajer – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Stanisław Kapica – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Witold Karpowicz – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Kazimierz Nowak – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Zygmunt Prumbs – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Wacław Zagrodzki – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Antoni Zieliński – słuchacz II kursu nawigacyjnego
Roman Budka – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Adolf Gałacki – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Józef Grzybowski – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Alfred Jakowicz – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Kazimierz Lipski – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Stanisław Majewski – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Tadeusz Meissner – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Marian Rutkowski – słuchacz I kursu nawigacyjnego
Roman Borowiec – mechanik II kursu
Walerian Grzybowski – mechanik II kursu
Henryk Karls – mechanik I kursu
Stanisław Wojciechowski – mechanik I kursu
Zygmunt Góra – kandydat
Czesław Piekarski – kandydat
Jan Kaleta – pierwszy bosman
Jan Hallmann – drugi bosman
Jan Leszczyński – żaglomistrz
Feliks Owsik – cieśla okrętowy
Józef Grzelak – starszy sternik
Stefan Rutz – marynarz
Stanisław Szczubełek – marynarz
Władysław Jakimowicz – magazynier
Feliks Sobieraj – motorzysta
Jan Perkowski – palacz
Marcin Byczyk – steward
Wincenty Słowikowski – kucharz
Franciszek Hohn – młodszy marynarz
Stefan Hallmann – pomocnik stewarda
Albert Rohde – junga
Franciszek Miszewski – junga

osoby powiązane:

Antoni Garnuszewski (1886-1964) – inżynier komunikacji, absolwent Szkoły Morskiej w Odessie (Wydział Nawigacyjny), Politechniki w Petersburgu (Wydział Budowy Okrętów) oraz Inżynieryjnej Szkoły Morskiej w Kronsztadzie (egzamin oficerski), uczestnik rejsu szkoleniowego STS Lwów, autor pierwszych polskich podręczników z zakresu budownictwa okrętowego („Budowa okrętu” i „Teoria okrętu”), od sierpnia 1929 roku naczelnik wydziału administracji morskiej, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, od kwietnia 1945 roku naczelnik wydziału żeglugi nowo powstałego Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku, zawodowo związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, dyrektor i organizator tczewskiej Szkoły Morskiej
Mamert Aleksander Stankiewicz herbu Mogiła (1889-1939) – patriota, wychowawca pierwszych pokoleń oficerów, legendarny Znaczy Kapitan, komandor podporucznik Marynarki Wojennej II RP, kapitan żeglugi wielkiej Polskiej Marynarki Handlowej, dowódca statków „Lwów” (statek szkoleniowy), „Polonia” oraz „Piłsudski”, w latach 1903-1909 podopieczny Morskiego Korpusu Kadetów w Petersburgu, w roku 1917 uznany za najlepszego nawigatora Floty Bałtyckiej (po przeprowadzeniu przez pole minowe pancernika Sława oraz krążownika pancernego Ruryk – okrętu flagowego dowódcy floty), pierwszy kierownik i wykładowca Wydziału Nawigacyjnego tczewskiej Szkoły Morskiej, członek Związku Towarzystw Kupieckich Zachodniej Polski i Związku Obrony Kresów Zachodnich, w latach 1932-1933 kapitan portu w Gdyni, zginął śmiercią marynarza 26 listopada 1939 roku, odznaczony pośmiertnie Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy, pochowany z asystą wojskową na cmentarzu West View Cemetery przy West View Road w Hartlepool niedaleko Middlesbrough, na wschodnim wybrzeżu Anglii
Tadeusz Dębicki – absolwent Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (Wydział Nawigacyjny / rocznik 1924), autor publikacji wspomnieniowej „Z dziennika marynarza: na pokładzie „Lwowa” z Gdańska do Rio de Janeiro i z powrotem”, wydanej nakładem przedsiębiorstwa wydawniczego Gebethner i Wolff
Tadeusz Ziółkowski (1886-1940) – „pierwszy żeglarz Rzeczypospolitej”, „nauczyciel ludzi morza”, komandor pilotów portu gdańskiego, komendant żaglowca szkolnego „Lwów” [w maju 1923 roku „Lwów” pod dowództwem T. Ziółkowskiego wypłynął w swój pierwszy dalekomorski rejs do Brazylii, 13 sierpnia 1923 r. żaglowiec STS Lwów przekroczył równik], kapitan żeglugi wielkiej uhonorowany Krzyżem Oficerskich Orderu Odrodzenia Polski (1924) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1934) [Władysław Milewski, późniejszy dyrektor Polskiego Rejestru Statków, o kapitanie Tadeuszu Ziółkowskim: Dowódca statku szkolnego, kapitan Ziółkowski, wychowywał się w twardej szkole, zaczynał swą karierę życiową od chłopca okrętowego na niemieckich żaglowcach frachtowych. W stosunku do uczniów był równie twardy i wymagający. W pierwszych latach naszego morskiego życia był dla nas symbolem prawdziwego wilka morskiego z powieści Londona. Używał swoistej terminologii morskiej i komend w dosłownym tłumaczeniu z niemieckiego. Komenda „Na maszty szkrabaj się!” – jak trzask z bata padała co dzień rano na apelu. Zamiast porannej gimnastyki było bowiem przechodzenie przez maszty. (…) Czasem kapitan nie był z nas zadowolony. Wtedy po rannym apelu padała najpierw komenda: „Buty i skarpety luz!” a później: „Na maszty szkrabaj się”. (…) Jeżeliby kapitan Ziółkowski zobaczył kogoś opartego o nadburcie przy wchodzeniu statku do portu, to marny byłby jego los (…) Tak samo kapitan nie znosił chodzenia przez uczniów zwykłym krokiem przy wykonywaniu jakiejkolwiek komendy. Na wezwanie przełożonego należało stawić się biegiem i wszystkie polecenia uczniowie musieli wykonywać biegiem. Bywało naprawdę głodno i chłodno, ale dziś z perspektywy czasu wszystko inaczej się wspomina. Tak jak w czasie pływania często narzekaliśmy na kapitana, tak po skończeniu Szkoły wszyscy wychowankowie wspominali Go z równą sympatią i serdecznością. Wielu darzyło Go niemal synowską miłością. Ziółkowski był dla nas wszystkim.(…) Był twardy dla nas, ale był również twardy dla siebie, za to ceniliśmy Go, szanowali i kochali / źródło: W. Milewski, ,,Na morze po chleb i przygodę”]
Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz (1890-1972) „Kapitan Kapitanów”, „Macaj” – ostatni komendant STS Lwów, pierwszy komendant Daru Pomorza, wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie, organizator i dyrektor (1945-1947) Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, założyciel i dyrektor (1947–1953) Państwowej Szkoły Morskiej w Szczecinie, od listopada 1953 roku zawodowo związany ze oddziałem Polskiego Rejestru Statków w Szczecinie, ławnik w Szczecińskiej Izbie Morskiej, kapitan żeglugi wielkiej uhonorowany między innymi Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1935), Złotym Krzyżem Zasługi (dwukrotnie: 1931, 1947), Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929), Medalem Komisji Edukacji Narodowej [Kapitanowie o siwych włosach z czcią imię Twoje wspominają i wieczorami płyną w mesach opowiadania o Macaju – tak o kapitanie Maciejewiczu pisał po latach jego wychowanek, kapitan żeglugi wielkiej i pisarz marynistyczny Karol Olgierd Borchardt]

hasła przedmiotowe:

Tczew, Szkoła Morska w Tczewie, Szkoła Morska 1920-1930, Tczew – historia – 1920-1930, edukacja, szkolnictwo, oświata, Gdańsk, Wisłoujście, Rio de Janeiro, kpt. Tadeusz Dębicki, Gebethner i Wolff, żegluga, Statek szkolny Lwów, dziennik podróży, relacje osobiste, podróże morskie, wyprawa morska, chrzest morski ; Tadeusz Ziółkowski, Antoni Garnuszewski (1886-1964), Mamert Stankiewicz (1889-1939), Konstanty Matyjewicz-Maciejewicz, Tadeusz Szczygielski, Józef Borkowski, Stefan Ancuta, Franciszek Czarnecki, dr Zygmunt Wilkans, Alojzy Kwiatkowski, Czesław Antkowiak, Andrzej Cięciała, Stefan Ciundziewicki, Zygmunt Kinast, Stanisław Kosko, Jerzy Prokulski, Zenon Słomkowski, Zygmunt Cedro, Tadeusz Cieślak, Jan Ćwikliński, Tadeusz Dębicki, Wacław Fedorowicz, Bogdan Gawęcki, Jan Gottszalk, Bolesław Hagmajer, Stanisław Kapica, Witold Karpowicz, Kazimierz Nowak, Zygmunt Prumbs, Wacław Zagrodzki, Antoni Zieliński, Roman Budka, Adolf Gałacki, Józef Grzybowski, Alfred Jakowicz, Kazimierz Lipski, Stanisław Majewski, Tadeusz Meissner, Marian Rutkowski, Roman Borowiec, Walerian Grzybowski, Henryk Karls, Stanisław Wojciechowski, Zygmunt Góra, Czesław Piekarski, Jan Kaleta, Jan Hallmann, Jan Leszczyński, Feliks Owsik, Józef Grzelak, Stefan Rutz, Stanisław Szczubełek, Władysław Jakimowicz, Feliks Sobieraj, Jan Perkowski, Marcin Byczyk, Wincenty Słowikowski, Franciszek Hohn, Stefan Hallmann, Albert Rohde, Franciszek Miszewski