Szkoła Morska w Tczewie (wycinki prasowe). Tczewianki” (piosenka o Szkole Morskiej) – fragment kroniki J. Dylkiewicza
obiekty powiązane:
- Szkoła Morska / obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ulicy Szkoły Morskiej 1 / w latach 1945-1969 Państwowe Liceum Pedagogiczne / daw. szkoła żeńska [Mädchenschule] (budowę powszechnej szkoły żeńskiej rozpoczęto w Tczewie w roku 1911; w roku 1914 w wyposażonym w centralne ogrzewanie budynku szkolnym dowództwo pruskiej armii zorganizowało lazaret dla rannych żołnierzy; w kolejnych latach – od roku 1916 – w budynku mieściły się koszary niemieckiej straży granicznej – koszary Grenzschutzu, w latach 1920-1930 swoją siedzibę miała w tym miejscu pierwsza w Polsce Szkoła Morska, założona przez kmdra Antoniego Garnuszewskiego; wiosną 1930 roku Szkołę Morską przeniesiono do Gdyni, od tego roku w budynku zaczęła działać Szkoła Powszechna nr 5 przekształcona następnie, w roku 1945, w Liceum Pedagogiczne; historia tczewskiego Liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie sięga roku 1948, to właśnie we wrześniu 1948 roku, przy ulicy Parkowej w Tczewie, rozpoczęła działalność 11-letnia Szkoła Ogólnokształcąca (rozwojowa) Stopnia Podstawowego i Licealnego; siedzibą szkoły został nowoczesny gmach wybudowany w roku 1934 przez niemieckie stowarzyszenie Deutscher Schulverein [chodzi o obecną siedzibę Zespołu Szkół Technicznych przy ulicy Parkowej 1]; w 1955 roku placówka przyjęła nazwę: Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Tczewie; w 10. rocznicę powstania szkoły, z inicjatywy ówczesnego dyrektora Bronisława Kalkowskiego oraz nauczycielki fizyki prof. Wiktorii Dunajskiej, nadano placówce imię polskiej noblistki Marii Skłodowskiej-Curie, „przy udziale Komitetu Rodzicielskiego, a zwłaszcza państwa H. i St. Chylickich, Maruczyńskich i Kawczyńskich szkoła otrzymała również sztandar.”; w 1966 roku, po zakończeniu działalności tczewskiego Liceum Pedagogicznego, mieszczącego się w budynku przy obecnej ulicy Szkoły Morskiej 1, podjęto decyzję o przeniesieniu tam Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie [w drugiej połowie lat 60-tych władze oświatowe postanowiły zakończyć działalność liceów pedagogicznych, które jak uznano, spełniły już swoje główne zadanie, a więc przygotowanie kadry pedagogicznej dla powojennej oświaty]; moment pożegnania z placówką przy ulicy Parkowej w sposób następujący opisano na kartach kroniki szkolnej: Nauczycielom tak jak i nam, jest trudno rozstać się z murami naszej szkoły. Często narzekaliśmy na nauczycieli i szkołę, a teraz kiedy nastąpiło rozstanie, jest nam smutno i ogarnął nas żal; 1 września 1966 roku w sali gimnastycznej dawnego Liceum Pedagogicznego powitał zebranych nowy dyrektor LO im. Marii Skłodowskiej-Curie p. Adam Jabłoński; w 1970 roku na terenie szkoły zorganizowano obchody 50-lecia szkolnictwa morskiego, z tej okazji do Tczewa przybyli między innymi wykładowcy i absolwenci szkoły z kpt. żw. Konstantym Maciejewiczem, kpt. żw. Antonim Ledóchowskim, kpt. żw. Karolem Olgierdem Borchardtem, a także ówczesnymi ministrami Oświaty, Wychowania oraz Żeglugi; w 1979 roku otwarto w tczewskiej placówce Izbę Tradycji Szkoły Morskiej; w 1993 roku I LO obchodziło dwa jubileusze: jubileusz 35-lecia nadania szkole imienia Marii Skłodowskiej-Curie oraz jubileusz 45-lecia istnienia placówki, wydana została wówczas publikacja okolicznościowa zatytułowana Jednodniówka Jubileuszowa pod redakcją Elżbiety Szałańskiej i Edwarda Grabowskiego; w czerwcu 2002 roku odbył się w Tczewie długo oczekiwany Zjazd Trzech Liceów, na który z różnych stron świata przybyli absolwenci LO im. Adama Mickiewicza, Liceum Pedagogicznego i LO im. M. Skłodowskiej-Curie; z tej okazji wydana została publikacja jubileuszowa zatytułowana Zjazd Absolwentów Liceów / za: http://www.sklodowska.szkola.tczew.pl/index.php/historia-szkoly; „Ocalić od zapomnienia… ciąg dalszy” : publikacja okolicznościowa z okazji 60-lecia Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Tczewie / praca zbiorowa pod red. Bożeny Deja-Gałeckiej
osoby powiązane:
- Antoni Garnuszewski (1886-1964) – inżynier komunikacji, absolwent Szkoły Morskiej w Odessie (Wydział Nawigacyjny), Politechniki w Petersburgu (Wydział Budowy Okrętów) oraz Inżynieryjnej Szkoły Morskiej w Kronsztadzie (egzamin oficerski), uczestnik rejsu szkoleniowego STS Lwów, autor pierwszych polskich podręczników z zakresu budownictwa okrętowego („Budowa okrętu” i „Teoria okrętu”), od sierpnia 1929 roku naczelnik wydziału administracji morskiej, zastępca dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, od kwietnia 1945 roku naczelnik wydziału żeglugi nowo powstałego Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku, zawodowo związany z Państwową Szkołą Morską w Gdyni, dyrektor i organizator tczewskiej Szkoły Morskiej
- Józef Rzóska – intendent, w latach 1945-1966 zastępca dyrektora Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni
- Zygmunt Thomas – zastępca przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Tczewie, członek Plenum KP PZPR, członek Społecznego Komitetu Obchodów 700-lecia Miasta Tczewa
- Kazimierz Rzeczycki – w roku 1955 (maj – lipiec) p.o. przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Tczewie
- Józef Dylkiewicz / Józef Nałęcz-Dylkiewicz (1906-1989) – kronikarz (autor bogato ilustrowanej kroniki miasta Tczewa), piewca ziemi tczewskiej, nauczyciel, poeta, publicysta, żołnierz AK okręgu wileńskiego (pseudonim Euzebiusz), działacz kulturalno-oświatowy, absolwent trzyletniego studium teatralnego, sekretarz lokalnego oddziału Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, przewodniczący Komisji Oświaty i Kultury, jeden z założycieli Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej (od 1978 roku członek honorowy Towarzystwa Miłośników Ziemi Tczewskiej), od 1985 roku członek Stowarzyszenia „Wisła-Odra”, autor między innymi „Kantaty o Tczewie”
- Tadeusz Abt – kompozytor, dyrygent, muzyk uhonorowany między innymi odznaką „Zasłużony Ziemi Gdańskiej” (1978), Odznaką Honorową Polskiego Związku Chórów i Orkiestr, Złotym Krzyżem Zasługi (1984), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta, 1994) oraz Medalem Pro Domo Trsoviensi (nagroda przyznana za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury muzycznej wśród mieszkańców Tczewa oraz wielki wkład w wychowanie młodego pokolenia artystycznego), Tczewianin Roku 1999, dyrygent chóru Gloria Dei, organista związany z chórem parafialnym kościoła ewangelicko-augsburskiego w Sopocie
- Ryszard Karczykowski – rodowity tczewianin, profesor sztuk muzycznych, solista Teatru Muzycznego w Szczecinie (1965-69), Landestheater w Dessau (1969-74), Oper Leipzig (1974-76), Semperoper Dresden (1977), Covent Garden w Londynie (od 1977), opery we Frankfurcie nad Menem (od 1977), Staatsoper i Volksoper w Wiedniu (od 1979), a także Deutsche Oper w Berlinie (od 1980), w latach 2003-2006 dyrektor artystyczny teatru operowego w Krakowie, w latach 2006-2008 dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, śpiewak operowy uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2011), Krzyżem Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2018), doktor honoris causa London Institute for Applied Research, tenor znany między innymi z ról Lenskiego w „Eugeniuszu Onieginie” Piotra Czajkowskiego, Belmonte w „Uprowadzeniu z seraju” Wolfganga Amadeusza Mozarta, Cavaradossiego w „Tosce” Giacomo Pucciniego, Alfreda i Eisensteina w „Zemście nietoperza” Straussa, Tamino w „Czarodziejskim flecie” W. A. Mozarta, a także Alfredo w „Traviacie” Giuseppe Verdiego
wydarzenia powiązane:
- uroczyste otwarcie Szkoły Morskiej w Tczewie z udziałem przedstawicieli władz miejskich oraz angielskiej misji morskiej (1920 rok)
- 700-lecie Miasta Tczewa 1260-1960 (w ramach obchodów jubileuszowych Tczew odwiedzili kmdr Antoni Garnuszewski – dyrektor i organizator tczewskiej Szkoły Morskiej oraz kmdr Józef Rzóska – zastępca dyrektora Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni)
hasła przedmiotowe:
Tczew, marynistyka, Szkoła Morska w Tczewie, Szkoła Morska 1920-1930, edukacja, szkolnictwo, oświata, Antoni Garnuszewski (1886-1964), Tczewianki – piosenka o Szkole Morskiej, Tadeusz Abt, Ryszard Karczykowski, Józef Dylkiewicz, Wojewódzki Ośrodek Kultury w Gdańsku, otwarcie Szkoły Morskiej w Tczewie 1920, otwarcie Szkoły Morskiej w Tczewie 1920 – reprodukcja fotografii, Państwowa Szkoła Morska w Gdyni, 700-lecie Miasta Tczewa 1260-1960, Józef Rzóska, Kazimierz Rzeczycki, Zygmunt Thomas, Tczew 1960 – wizyta kmdra Antoniego Garnuszewskiego, Tczew 1960 – wizyta kmdra Józefa Rzóski
sygnatura:
Pict0058
zbiory Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie