Kociewie. Starogard Gdański, Pinczyn, Klonówka, Twardy Dół, Skarszewy, Pelplin, Gniew, Osiek, Ocypel, Szczodrowo, Tczew, Szteklin
miejscowości oznaczone na mapie:
- Szczodrowo
- Skarszewy
- Stara Kiszewa
- Kaliska
- Czarna Woda
- Osieczna
- Ocypel
- Lubichowo
- Borzechowo
- Zblewo
- Starogard Gdański
- Godziszewo
- Klonówka
- Pelplin
- Skórcz
- Szteklin
- Osiek
- Smętowo Graniczne
- Piaseczno
- Gniew
- Rudno
- Subkowy
- Tczew
obiekty widoczne:
- Wisła
- Tczew: most drogowy (historyczny most drogowy zbudowany został w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy projektu Carla Lentze; w 1947 roku zniszczeniu uległy prowizorycznie odbudowane przęsła tczewskiego mostu drogowego (niesiona przez powódź kra lodowa uszkodziła kilka drewnianych podpór mostowych w wyniku czego siedem dźwigarów wpadło do rzeki); 15 stycznia 1948 roku przywrócony został ruch drogowy na tak zwanym „starym moście”, pomiędzy mostem drogowym a mostem kolejowym powstała specjalna kładka, umożliwiająca autom kontynuowanie drogi po przęsłach kolejowych; 31 stycznia 1959 roku władze miejskie oficjalnie dopuściły most drogowy do użytku, ogłaszając, że jest on w całości przejezdny (zbędna kładka łącząca oba mosty została w tym samym roku usunięta); drogowcy, mimo wydanego przez władze miejskie komunikatu o przejezdności mostu, przystąpili do generalnego remontu nawierzchni (aby umożliwić samochodom wjazd na remontowany most w miejscu zachodniego przyczółka powstała tymczasowa kładka); remont zakończył się ostatecznie w roku 1961; 21 marca 2000 roku trzy środkowe przęsła oryginalnej konstrukcji oraz cztery wieże w stylu neogotyckim zostały wpisane do rejestru zabytków, pozostałe elementy konstrukcyjne mostu drogowego dołączone zostały do rejestru w kilkanaście lat później, tj. 7 października 2016 roku (tym samym cały tczewski most został oficjalnie uznany za zabytek); w październiku 2011 roku, z uwagi na postępującą degradację przęseł, ruch na tczewskim moście drogowym został wstrzymany; od 2012 roku trwa proces odbudowy tczewskiego mostu drogowego w wariancie historycznym; kompleksowe prace o wartości 35,5 mln złotych podjęto na początku roku 2019; 15 kwietnia 2019 roku, podczas kolejnego etapu odbudowy mostu drogowego, dokonano wyjątkowego odkrycia: pod dawnym portalem zachodnim odnaleziono kapsułę czasu wmurowaną w przyczółek tczewskiego mostu 27 lipca 1851 roku oraz tablicę pamiątkową opatrzoną niemieckojęzyczną inskrypcją: „Jego wysokość, król pruski Fryderyk Wilhelm IV, położył kamień węgielny pod mostem wiślanym w Tczewie, 27 lipca 1851 r.”) / za: Bartosz Listewnik, „Historia mostów tczewskich. Zmiany konstrukcji na przestrzeni dziejów”
- Tczew: most kolejowy (historyczny most kolejowy wybudowany został w roku 1891 na trasie magistrali kolejowej łączącej Warszawę z Gdańskiem; odbudowa zniszczonego w wyniku działań wojennych mostu kolejowego rozpoczęła się w marcu 1946 roku; 8 marca 1947, dokładnie w dwa lata po wysadzeniu mostów wiślanych przez armię niemiecką, obiekt został tymczasowo odbudowany, o pracach przy odbudowie tczewskiego mostu pisano między innymi na łamach „Życia Radomskiego” z 22 października 1947 roku: Most pod Tczewem prawie gotowy. Roboty przy odbudowie największego mostu w Polsce na Wiśle pod Tczewem posuwają się szybko naprzód. Niektóre prace prowadzone są na dwie zmiany. Most posiada 10 przęseł i ma 1060 metrów długości. Odbudowa trwa już prawie dwa lata. (…) 4 przęsła konstrukcji żelaznej sprowadzone zostały z Anglii, 5 przęseł naprawiono na miejscu. Już wkrótce most pod Tczewem zostanie oddany do użytku, co pozwoli na uruchomienie pociągów bezpośrednich na linii: Gdynia – Gdańsk – Tczew – Malbork – Warszawa; do odbudowy tczewskiego mostu kolejowego użyto brytyjskich elementów ESTB wyprodukowanych w 1945 roku; odbudowany w roku 1958 most stanowi kompilację wielu form konstrukcyjnych; w latach 2009-2010 most kolejowy przeszedł generalny remont w ramach modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdynia)
- Tczew: przęsła mostowe
- Tczew: wieże w stylu neogotyckim – wieże mostu kratowniczego / drogowego (wieżyczki wznoszono kolejno w latach: 1856 – na środkowym filarze, 1857 – na pierwszym i drugim filarze, 1858 – na czwartym i piątym filarze; we wnętrzu każdej z wież znajduje się kilka niewielkich pomieszczeń: przedsionek, prostokątna wnęka z wejściem na schody, sala wpisana w cylindryczną część wieży, drewniane podesty kolejnych kondygnacji)
- Kościół pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Szczodrowie [najstarsza zachowana wzmianka dotycząca szczodrowskiego kościoła pochodzi z końca wieku XVI; ks. Sebastian Liwierski, wizytujący parafię w roku 1583, napisał: Kościół drewniany pod wezwaniem Szymona i Tadeusza Judy potrzebuje pokrycia dachem. Poświęcony cmentarz dobrze ogrodzony, ma cztery łany.; przed 1687 rokiem do północnej części świątyni dobudowano drewnianą zakrystię]
- Zamek krzyżacki w Gniewie [czas powstania obiektu: koniec XIII wieku, rozbudowa: XIV i XV wiek; od połowy XV do 1772 roku siedziba polskich starostów; w XIV wieku gniewska twierdza uznawana była, na równi z zamkami w Człuchowie (obecnie w ruinie) i Gdańsku (obecnie nieistniejący), za największy zamek krzyżacki na lewym brzegu Wisły; pierwotnie jedna z czterech wież zamkowych była dużo wyższa niż obecnie i umożliwiała kontakt wzrokowy z warowniami w Kwidzynie (ok. 13 km w prostej linii) i Grudziądzu (ok 40 km w prostej linii)]
- Diabelski Kamień w Pinczynie [największy na Kociewiu głaz narzutowy (eratyk) o 14 m obwodu, 3,5 m długości, 3,2 szerokości i 2,2 m wysokości]
- Kościół parafialny pw. św. Katarzyny w Klonówce / proboszcz: ks. Ireneusz Smagliński [obiekt sakralny wzniesiony przez Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (zakon krzyżacki) w 2 poł. XIV w., częściowo przebudowany w poł. XVIII i końcu XIX w., remontowany w latach 1905 – 1910; architektura – charakterystyczne elementy budowli: czworoboczna, czterokondygnacyjna wieża, kwadratowa wieżyczka schodowa przylegająca do ściany południowej wieży, ostrołukowe okna z częściowo zachowanymi profilowanymi ościeżami, ostrołukowy portal z wejściem głównym, pierwotne sklepienia krzyżowe zamienione w połowie XVIII wieku na sklepienia kolebkowe z lunetami; w 1972 roku rozebrano neogotycką drewnianą kruchtę datowaną na II połowę XIX stulecia [kruchta znajdująca się przy frontowej elewacji wieży]; w 1999 roku hełm wieży pokryto blachą miedzianą, w 2012 roku wstawiono dębowe, stylizowane na gotyk drzwi wejściowe [wejście główne, wejście boczne]; Kościół pw. św. Katarzyny w Klonówce stanowi charakterystyczny dla Pomorza Gdańskiego przykład niewielkiej gotyckiej budowli sakralnej, z późniejszymi nawarstwieniami stylowymi / za: http://parafia.klonowka.pl/historia_kosciola/
- Katedra w Pelplinie / Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Pelplinie [pierwotnie świątynia klasztoru cystersów, od roku 1824 siedziba miejscowego biskupa; jedna z największych świątyń gotyku ceglanego w Polsce (za datę ostatecznego zakończenia prac budowlanych w obrębie trójnawowej bazyliki przyjmuje się rok 1557); wnętrze pelplińskiej świątyni zdobi najwyższy w Polsce drewniany ołtarz o wysokości 21 metrów (drugi co do wielkości w Europie, po gotyckiej Katedrze NMP w Sewilli – Hiszpania); bazylika katedralna w Pelplinie jest ponadto wyposażona w największe w kraju organy składające się z 4,5 tysiąca piszczałek]
- Ośrodek Wypoczynkowy Twardy Dół nad jeziorem Niedackim (molo)
- Dwór modrzewiowy w Szteklinie (właścicielem obiektu od 2010 roku jest Albin Ossowski – polski aktor, przedsiębiorca, działacz polonijny, urodzony w Starogardzie Gdańskim)
- plaża z kąpieliskiem w miejscowości Ocypel (nad jeziorem Ocypel Wielki)
- plaża z kąpieliskiem w miejscowości Osiek (nad jeziorem Kałębie; w tle widoczny Ośrodek Rehabilitacyjno-Rekreacyjny Dobry Brat)
- rynek w Skarszewach (rynek z XVII-wiecznym ratuszem oraz zabytkowymi kamieniczkami)
- rynek w Starogardzie Gdańskim (w tle widoczna wieża Kościoła św. Katarzyny)
- Kościół pw. św. Katarzyny w Starogardzie Gdańskim [obiekt sakralny wybudowany w 1802 roku na fundamentach średniowiecznego kościoła [w latach poprzednich w miejscu tym znajdował się XV-wieczny kościół gotycki, od 1577 roku użytkowany przez luteran, obiekt został zniszczony w 1659 roku; kolejny wybudowany w tym miejscu kościół spłonął doszczętnie podczas pożaru miasta w 1792 roku]; świątynia usytuowana jest w północno-wschodnim narożniku starogardzkiego rynku, budowla ma trzy nawy oraz charakterystyczną, strzelistą wieżę datowaną na 1873 rok]
osoby powiązane:
- ks. Ireneusz Smagliński – proboszcz Parafii pw. świętej Katarzyny w Klonówce, kapelan honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej, dyrektor Katolickiej Rozgłośni Diecezji Pelplińskiej „Radio Głos”, rzecznik Biskupa Pelplińskiego
- Albin Ossowski – polski aktor, przedsiębiorca, działacz polonijny, urodzony w Starogardzie Gdańskim
- ks. Dariusz Nenca – proboszcz Parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Starogardzie Gdańskim
- ks. Mateusz Draszanowski – proboszcz Parafii pw. Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Szczodrowie
- Konrad Liśkiewicz (1911–1971) – autor projektu obecnych przęseł łukowych / przęseł kratowniczych ze stali St 52 o parabolicznym niezbieżnym pasie górnym i rozpiętości 128,60 m [mowa o przęsłach użytych do odbudowy mostu kolejowego w Tczewie]; zgodnie z informacją zawartą w publikacji „Zabytkowy most tczewski. Konteksty” przęsła projektu K. Liśkiewicza uznawane są za pierwsze konstrukcje stalowe o tak dużej rozpiętości zaprojektowane i wykonane w Polsce
osoby powiązane (budowniczowie XIX-wiecznych mostów tczewskich):
- Friedrich August Stüler – XIX-wieczny architekt pruski, przewodniczący Komisji Budowy Zamków, inspektor i radca do spraw budownictwa, autor projektu tczewskich wież i portali wjazdowych
- Rudolph Eduard Schinz – szwajcarski inżynier mechanik, konstruktor mostu, autor szczegółowego opracowania konstrukcji przęseł obu mostów na Wiśle
- Carl Lentze – odpowiedzialny za koncepcję i całkowity projekt budowlany mostu kolejowo-drogowego (późniejszego mostu drogowego)
- Johann Schwedler – autor projektu tczewskiego mostu kolejowego
- Christopher Mehrtens – budowniczy tczewskiego mostu kolejowego
datowanie:
2002 rok
opis fizyczny:
pocztówka barwna (fotograficzna / karta pocztowa z dwunastoma widokami; w centralnej części mapa Kociewia); fot. i projekt graficzny Bogusław Nieznalski – A.D. 2003; wyd. Oficyna Wydawnicza „Pomorze” Gdańsk (Kolekcja Widokówek Kociewia)
uwagi:
brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]
sygnatura:
Poczt499
zbiór S. Zaczyński