Początki tczewskiego Bractwa Kurkowego związane są najprawdopodobniej z okresem panowania Zakonu Krzyżackiego na Ziemiach Pomorza Gdańskiego. Tczew został zdobyty i wcielony do państwa zakonnego 6 lutego 1309 r. Dokładniejszą data powstania Bractwa jest okres panowania Wielkiego Mistrza Winrycha von Kniprode tj. 1351-1383 r. Wydał on w 1351 roku nakaz stawiania wysokich żerdzi z drewnianym kurem i strzelania do niego celem podnoszenia zdolności strzeleckich. Od Kura osadzonego na drągu, bractwa strzeleckie przyjęły nazwę „Kurkowych Bractw Strzeleckich”. Z okresu średniowiecza niestety nie zachowały się żadne dokumenty Tczewskiego Bractwa, ponieważ spłonęły podczas wielkiego pożaru miasta 4 października 1577 r. Dokumenty te znajdowały się wraz z innymi aktami miejskimi w Baszcie Kleszej, obecnie już nie istniejącej. Z powodu braku innych dowodów co do rzeczywistej daty założenia Bractwa przyjęto, że Statut z 1 lipca 1603 roku jest podstawowym dokumentem wyznaczającym historyczną obecność tej organizacji. Postanowienia 28 paragrafów tego Statutu zostały potwierdzone przywilejami Króla Jana III Sobieskiego z dnia 20.10.1679 r. oraz Augusta II Sasa z 6.04.1698 roku. Statut Bractwa wraz ze zmianą broni ulegał czasowym modyfikacjom / z: https://pl-pl.facebook.com/KurkoweBractwoStrzeleckiewTczewie/ [zakładka: Informacje]
miejscowość:
- Tczew
obiekty / miejsca widoczne:
- Wieża Ciśnień przy rozwidleniu ulic Bałdowskiej i 30 Stycznia [40-metrowy budynek wzniesiony w 1905 roku na potrzeby Miejskich Zakładów Zaopatrywania w Wodę; w listopadzie 2007 roku Urząd Miejski podjął decyzję o wydzierżawieniu obiektu tczewskiemu Bractwu Kurkowemu. Symbol bractwa, wizerunek srebrnego kura, widoczny jest na tak zwanym tympanonie, czyli trójkątnym polu znajdującym się nad drzwiami wejściowymi. Jeszcze do roku 2003, a więc przez ponad 50 lat (!), w arkadowym gzymsie wieży tkwił pocisk artyleryjski o średnicy 75 mm i promieniu rażenia 800 metrów, będący pozostałością po zaciętych walkach prowadzonych na terenie miasta w marcu 1945 roku. W sierpniu 2003 roku niewybuch został usunięty i unieszkodliwiony]
osoby widoczne:
- Roman Myschewski – honorowy prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie
- Jerzy Koziura – członek Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie
- Stanisław Buczkowski (1956-2012) – członek-założyciel Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie, artysta-samouk, malarz, członek, a w latach 2010-2012 przewodniczący Gremium Malarskiego im. Janusza Mokwy działającego przy Spółdzielni Mieszkaniowej w Tczewie
- Lech Trzciński – prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie
- Piotr Wysga – duchowny rzymskokatolicki, absolwent Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej, w latach 1988-2016 proboszcz Parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, od 2016 roku proboszcz senior (Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie), Honorowy Obywatel Miasta Tczewa
- Bogdan Borusewicz – polityk, historyk, działacz opozycji demokratycznej w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Poseł na Sejm I, II, III kadencji (1991–2001), senator VI, VII, VIII, IX i X kadencji (od 2005), w latach 2005–2015 marszałek Senatu VI, VII i VIII kadencji, od 2015 wicemarszałek Senatu IX i X kadencji, w latach 2013–2020 wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej / nagrody i wyróżnienia: Wielki Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (2006), Order „Za Zasługi I Stopnia” (2006), Złota Odznaka „Za zasługi w krzewieniu polskości na Litwie” (2010), wyróżnienie „Za Zasługi dla Województwa Pomorskiego” (2012), Medal „Cordi Poloniae” Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech (2012), Medal Senatu Republiki Chile (2007), Odznaka Honorowa za „Zasługi dla Samorządu Terytorialnego” (2015), itd.
Obchody 30 stycznia 2008 / „Będą nowe atrakcje dla tczewian i turystów: Wieża Ciśnień pod rządami Braci Kurkowych”, Panorama Miasta – Bezpłatny Biuletyn Informacyjny Samorządu Miasta Tczewa, nr 2/207, luty 2008 r.
Wieża Cieśnień ma szansę stać się jedną z atrakcji Tczewa, a to za sprawą Bractwa Kurkowego, które pod koniec ubiegłego roku zajęło się jej zagospodarowywaniem. Bracia Kurkowi planują udostępnić wieżę zwiedzającym, ugościć ich miodem i nalewkami i pokazać jak Tczew wygląda z góry. Atrakcją ma być także armata (lub inne działo), które miałoby stanąć w sąsiedztwie stuletniej budowli.
Tczewskie Bractwo Kurkowe otrzymało od miasta Wieżę Ciśnień w dzierżawę w listopadzie 2007 roku. Oficjalne otwarcie nowej siedziby bractwa nastąpiło w Dniu Tczewa 30 stycznia br., chociaż pierwsze ważne wydarzenie – intronizacja króla kurkowego odbyła się już 30 listopada. Nowym królem kurkowym został Leszek Trzciński.
W uroczystym otwarciu nowej siedziby uczestniczyli m.in. marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, przedstawiciele samorządów miasta i powiatu, kapelan tczewskich kurków – ks. Piotr Wysga, a także Józef Lisowski, rektor Akademii Morskiej w Gdyni.
– Do Bractwa Kurkowego w Tczewie należy 16 osób – mówi Leszek Trzciński. – Początki naszego bractwa sięgają 1351 r. a reaktywowano je w 1996 r. Jeszcze przed wojną był to potężny ruch. W Tczewie należało do niego około 160 osób.
(…) Strój członka Bractwa Kurkowego to niemały wydatek. Sam kontusz kosztuje ok. 1000 zł, do tego odpowiednie buty, szabla… razem około 1500-2000 zł.
– Naszym zamiarem jest ożywienie Wieży Ciśnień, uczynienie z niej nie tylko siedziby bractwa, ale też udostępnienie jej społeczeństwu – mówi Leszek Trzciński. – Chcielibyśmy kupić stoły, krzesła – takie tradycyjne z grubymi, drewnianymi blatami, i urządzić w wieży pijalnię miodów i wina. Chcielibyśmy też dwa – trzy razy w tygodniu udostępniać budowlę do zwiedzania, głównie młodzieży szkolnej. Byłaby to dla niej okazja do zdobycia wiedzy o naszym bractwie, jego historii, zwyczajach. (…) Marzy nam się także otwarcie tarasu widokowego na wieży. (…)
datowanie:
30 stycznia 2008
hasła przedmiotowe / hasła ogólne:
Tczew, zagadnienia społeczno-polityczne, obchody, obchody miejskie, uroczystości, historia, nagrody, wyróżnienia, duchowieństwo, kościół rzymskokatolicki, zagadnienia wyznaniowe, zabytki, polityka, bractwo kurkowe, bractwa kurkowe, bractwo kurkowe Tczew, organizacje, patriotyzm, strzelectwo sportowe
hasła przedmiotowe / hasła szczegółowe:
Tczew, Stare Miasto, ulica 30 Stycznia, ulica Bałdowska 1, Wieża Ciśnień, Wieża Ciśnień – ulica Bałdowska 1 – Tczew, Roman Myschewski, Jerzy Koziura, Stanisław Buczkowski, Stanisław Buczkowski (1956-2012), Lech Trzciński, Piotr Wysga, ks. Piotr Wysga, Bogdan Borusewicz, Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Tczewie, Bractwo Kurkowe Tczew, bractwo strzeleckie Tczew, organizacje Tczew, Senat RP, marszałek Senatu RP, król kurkowy, Tczew 1920, powrót Pomorza do Polski, powrót Pomorza do Polski 1920, powrót Tczewa do Polski, powrót Tczewa do Polski 1920, 88. rocznica powrotu Tczewa do Polski, Dzień Tczewa, Dzień Tczewa 30 stycznia 2008, Tczew 30 stycznia 2008, Tczew 30.01.2008, lata dwutysięczne
autor zdjęcia
Stanisław Zaczyński – fotograf, archiwista, kolekcjoner wiekowych rycin, negatywów, dokumentów historycznych, fotografii oraz pocztówek, wzbogacających oraz systematyzujących wiedzę na temat burzliwych dziejów Grodu Sambora, laureat „Kociewskiego Pióra” – lokalnego wyróżnienia przyznawanego przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne im. Małgorzaty Hillar, Kawaler Medalu Pro Domo Trsoviensi
uwagi:
fotografia barwna
sygnatura:
VII4-13318/RZS
numer albumu:
98
ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta w Tczewie