Tczew. Bank Spółdzielczy. Ulica Niepodległości. Poczta. Biblioteka Miejska. Hotel Carina. Starostwo Powiatowe. Dawne Centrum Edukacji Dorosłych (obecnie siedziba Urzędu Miejskiego przy ul. 30 Stycznia 1). Centrum Kultury i Sztuki

Tczew. Bank Spółdzielczy. Ulica Niepodległości. Poczta. Biblioteka Miejska. Hotel Carina. Starostwo Powiatowe. Dawne Centrum Edukacji Dorosłych (obecnie siedziba Urzędu Miejskiego przy ul. 30 Stycznia 1). Centrum Kultury i Sztuki

obiekty widoczne:

• budynek przy ulicy Ignacego Paderewskiego 1 (czas powstania obiektu: 1914 rok; od stycznia 1953 roku siedziba tczewskiego Żłobka Muszelka – na podstawie kroniki przedszkola znajdującej się w zbiorach Sekcji Historii Miasta Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie; obecnie siedziba Banku Spółdzielczego)
• gmach pocztowy / Urząd Pocztowy nr 1 przy ul. Jarosława Dąbrowskiego 7 (neogotycki budynek pocztowy, wyposażony w nowoczesną centralę telefoniczną, wzniesiono w roku 1905 według projektu architekta Karola Hempla)
• tczewska siedziba TP S.A. / Biuro Obsługi Klientów przy ul. Obrońców Westerplatte 1
• Hotel „Malinowo” / współcześnie Hotel „Carina przy alei Solidarności 19 – jedyny wciąż działający obiekt należący do dawnego kombinatu „Malinowo” [budynek hotelowy, posiadający pierwotnie 100 miejsce noclegowych, oddany został do użytku w roku 1975]; pomysłodawcą nazwy „Carina” był ówczesny dyrektor Kombinatu Ogrodniczego „Malinowo” – p. Skorożyński / za: https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.php?p=58333#p58333
• siedziba główna Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Aleksandra Skulteta przy ulicy Jarosława Dąbrowskiego 6: czytelnia popularnonaukowa, czytelnia internetowa, sekretariat, dyrekcja (czas powstania obiektu: 1847 rok; rozbudowa: 1878 rok; pierwotnie budynek dawnego sądu grodzkiego; w okresie II wojny światowej Amtsgericht – niemiecki Sąd Rejonowy)
• budynek dawnego Kaiserin Auguste Victoria Schule / w latach 1995-2012 tczewskie Centrum Edukacji Dorosłych / obecnie siedziba Urzędu Miejskiego przy ulicy 30 Stycznia 1 (czas powstania obiektu: 1891 rok; jeszcze przed końcem XIX wieku na podwórzu szkolnym wybudowano wolno stojącą salę gimnastyczną, zaś w roku 1911 wykonano dobudówkę od strony obecnej ulicy Ogrodowej; w roku 1911 placówkę przekształcono w liceum żeńskie, następnie, po odzyskaniu niepodległości, przemianowano je na gimnazjum żeńskie; po reformie oświatowej 1934 roku, ośmioletnie dotychczas gimnazjum zastąpiono gimnazjum czteroletnim (kończącym się małą maturą) oraz dwuletnim liceum; od tego czasu szkoła przyjęła nazwę Państwowe Żeńskie Gimnazjum i Liceum Humanistyczne)
• dawne łazienki miejskie / Łazienki Schefflera – obiekt zlokalizowany przy ulicy Łaziennej 14 [łazienki miejskie powstały z prywatnych środków radcy sanitarnego Hermanna Schefflera, wieloletniego lekarza tczewskich kolejarzy; obiekt wznoszony w latach 1911-1912/13 wyposażony był m.in. w poczekalnię, łazienki lecznicze, łazienki pierwszej klasy, łazienki drugiej klasy; czasowo w budynku przy ulicy Łaziennej 14 swoją siedzibę miały kolejno: Łaźnia Miejska, P.C.K., przychodnia międzyzakładowa oraz starostwo powiatowe, obecnie mieszczą się tu kancelarie prawne / notariusz / biuro obrotu nieruchomościami)
• Centrum Kultury i Sztuki przy ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 10 / dawna Hala Miejska (obiekt wzniesiono w roku 1910 na obszarze dawnej strzelnicy i zasypanej fosy miejskiej oraz na terenie należącym do oberżysty Michała Lindemanna; w budynku mieściły się: kasyno z restauracją, salon bilardowy, kręgielnia, mniejsza sala restauracyjna / tzw. sala czerwona, duża sala restauracyjno-koncertowa [reprezentacyjna sala tczewskiej Hali Miejskiej mogąca pomieścić jednocześnie około 1500 osób; wymiary: wys. 11 metrów, powierzchnia 526 metrów kwadratowych; za: J. Golicki, „Album tczewski. Fotografie do 1945 roku. Tom 5; sala uchodząca za najpiękniejszą w północnej części Pomorza / za: Edmund Raduński, Zarys dziejów miasta Tczewa]; od roku 1948 w budynku przy obecnej ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 10, z inicjatywy Centralnej Rady Związków Zawodowych, zaczął działać Miejski Dom Kultury Robotniczej, nazwany później Domem Kultury Kolejarza / por. informacje zawarte w treści sprawozdania prezentowanego podczas konferencji PPR w listopadzie 1948 roku: W stadium organizacyjnym znajduje się Miejski Dom Kultury Robotniczej, przedwojenna tzw. Hala Miejska, która w okresie przedwojennym była siedziba i krzewicielką kultury niemieckiej, później zaś miejscem rozrywkowym dla bogatego mieszczaństwa tczewskiego; Dom Kultury Kolejarza istniał do roku 1995)
• Zespół Opiekuńczy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej przy ul. Niepodległości 10
• budynek przy ulicy Łaziennej 12 / współcześnie siedziba Banku Millenium (czas powstania obiektu: 1909 rok; kamienica będąca własnością W. Klinka; 1910-1920 – rozbudowa obiektu w kierunku wschodnim; w okresie międzywojennym siedziba tczewskiego oddziału Banku Polskiego podlegającego Naczelnej Dyrekcji Banku Polskiego w Warszawie (firmanci: Bogusław Handtke, Józef Szwestka); w roku 1924 w kamienicy przy ulicy Łaziennej 12 mieszkali bądź prowadzili działalność: Władysław Kozatkiewicz – zastępca dyrektora Banku Polskiego, Jan Musielak – woźny, Kazimierz Szymoński – dyrektor Banku Polskiego / za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
• budynek przy ulicy Łaziennej 5 / współcześnie siedziba Forum Inicjatyw Społecznych – placówki działającej w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (czas powstania obiektu: około 1900 roku; daw. siedziba klubu międzyspółdzielnianego „Starówka” – parter)
• kamienica narożna przy ulicy Kościuszki 1 (czas powstania obiektu: około 1890 roku; w latach 1929-1939 na parterze budynku mieścił się sklep papierniczy Ignacego Fortuny oraz Drukarnia Pośpieszna i Wytwórnia Stempli Ignacego Fortuny; po zakończeniu II wojny światowej Fortunowie powrócili do Tczewa, gdzie reaktywowali rodzinny interes)
• budynek przy ulicy Kościuszki 2 – siedziba Filii nr 8 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie (w kadrze widoczny fragment obiektu; daw. dwie wypożyczalnie biblioteczne: Filia nr 8 – Wypożyczalnia dla dorosłych oraz Filia nr 5 – Wypożyczalnia dla dzieci i młodzieży)

instytucje / placówki powiązane:

• Żłobek Muszelka – tczewska placówka opiekuńczo-wychowawcza powołana została do życia w 1950 roku; pierwotnie żłobek Muszelka mieścił się w budynku przy ulicy Paderewskiego 11; pierwszym kierownikiem ośrodka była Jadwiga Puchowska; w roku 1953 żłobek przeniesiono do budynku przy ulicy Paderewskiego 1 (obecnie siedziba Banku Spółdzielczego); w roku 1955 nowym kierownikiem placówki została Zenobia Alina Dolina.
• Bank Ludowy (protoplasta Banku Spółdzielczego w Tczewie) – pomysłodawcą i inicjatorem powołania tczewskiej instytucji finansowej był ks. Alfons Mańkowski, w skład zarządu weszli późniejsi przedstawiciele władz miejskich: Maksymilian Arczyński  – pierwszy polski starosta tczewski, Władysław Orcholski  – pierwszy polski burmistrz Tczewa, Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35; po przyłączeniu Tczewa do Polski Bank Ludowy systematycznie rozwijał swoją działalność, zyskując zaufanie mieszkańców miasta i okolic; pod koniec lat 30. XX wieku bank obracał kapitałem przekraczającym 5 milionów złotych; 13 maja 1973 roku podjęto uchwałę o zmianie nazwy Spółdzielczego Banku Ludowego na Bank Spółdzielczy w Tczewie; od 1993 roku tczewski Bank Spółdzielczy ma swoją siedzibę w budynku przy ulicy I. Paderewskiego 1

zakłady powiązane:

• Kombinat Owocowo-Warzywny Malinowo / Kombinat Ogrodniczy Malinowo – tczewski rozbudowany zespół szklarniowy powstał w latach 1954-1955; był największym tego rodzaju przedsiębiorstwem na terenie dawnego województwa gdańskiego; o Kombinacie Malinowo pisano między innymi na kartach broszury wydanej z okazji 700-lecia miasta Tczewa: Latem 1954 roku na równinnym terenie za dworcem wszczął się wielki ruch. Zaczęto zwozić materiały i stawiać pierwsze obiekty. Wśród budulca dominowało szkło, z którego budowano to, co jest tu teraz najważniejsze – szklarnie. Tczewianie z dużym zainteresowaniem śledzili powstawanie wielkiego, a dziś już sławnego, kombinatu ogrodniczego na Malinowie. Kombinat liczy teraz 36 ogromnych szklarni, o łącznej powierzchni 1,5 ha. Oprócz tego pod inspektami i zw. belgijkami znajduje się dalsze 0,5 hektara. Z 22 hektarów, znajdujących się łącznie pod uprawą warzyw, uzyskuje się rocznie kilkaset ton kapusty, marchwi, kalafiorów, ogórków, pietruszki i innych warzyw. Tczewskiemu kombinatowi ogrodniczemu poświęcony był również jeden z artykułów opublikowany na łamach Dziennika Bałtyckiego z 3 lutego 1977 roku [chodzi o artykuł zatytułowany „Nowalijki do sklepów. Kwiaty dla Ew. Malinowskie oferty”]: Przywykliśmy, że każdego roku o tej porze w sklepach Trójmiasta pojawia się już sporo nowalijek, a zwłaszcza zielonej pietruszki, szczypiorku czy zielonej cebulki i kopru. (…) Główny producent tych nowalijek – kombinat ogrodniczy w Malinowie – dysponuje aktualnie sporymi ilościami pietruszki, szczypiorku i zielonej cebulki. – W tej chwili mogę to śmiało powiedzieć – informuje nas zastępca dyrektora kombinatu p. Parys Raftopulos – mamy poważny nadmiar szczypioru. Nadmiar z tego względu, że trójmiejski handel nie odbiera jakoś tego zielonego towaru. Na odbiorców czeka więc w sumie około 6 ton szczypioru i zielonej cebulki. Natychmiastowy odbiór tych nowalijek jest sprawą bardzo istotną, gdyż w szklarniach rosną następne partie cebulki, które za dwa, trzy tygodnie również powinny znaleźć się w sprzedaży. Z tego wniosek, że trójmiejscy zaopatrzeniowcy (…) są w zbyt luźnym kontakcie z „Malinowem”. Mniej więcej za miesiąc „Malinowo” rozpocznie na szeroką skalę sprzedaż zielonej sałaty, która powoli dojrzewa w olbrzymich szklarniach. (…) Wkrótce, to znaczy także w marcu, powinny również dojrzeć rzodkiewki, posiane między innymi z myślą o trójmiejskich „Delikatesach”, które są bodaj największym odbiorcą tych nowalijek. Obecnie trwa w malinowskim kombinacie sadzenie pomidorów na około 8 hektarach. Prace te powinny być zakończone najpóźniej do końca bieżącego miesiąca. (…) Co jeszcze „Malinowo” obiecuje w najbliższych tygodniach mieszkańcom Trójmiasta? – Mnóstwo, mnóstwo przepięknych kwiatów – zapewnia nas p. Parys Raftopulos – I to kwiatów naprawdę pięknych, wyhodowanych specjalnie dla Ew. Nasze panie mogą być pewne, że w dniu ich święta, a więc 8 marca nie zabraknie dla żadnej z nich wspaniałego kwiatka. Bo hodujemy rzeczywiście wspaniałe tulipany, hiacynty, żonkile, krokusy, gerbery i oczywiście goździki i róże. Malinowski kombinat słynie także z pięknych kwiatów dekoracyjnych hodowanych już jednak jako produkcja uboczna. Udają się tu wspaniale rododendrony, fikusy i wiele innych oryginalnych gatunków. Warto je, naprawdę, jeśli nie kupić, to przynajmniej zobaczyć. W maju 1960 roku do tczewskiego przedsiębiorstwa ogrodniczego „Malinowo” przybyła delegacja chińska pod przewodnictwem zastępcy członka Biura Politycznego KC KPCh oraz wicepremiera ChRL Po I-PO; w roku 1975 ukończono budowę szklarni typu bułgarskiego o łącznej powierzchni 11 hektarów, umożliwiło to zwiększenie produkcji nowalijek (głównie ogórków i pomidorów) o kolejnej 950 ton rocznie; w szczytowym okresie swojej działalności kombinat Malinowo zatrudniał łącznie około 1200 osób; obok kilkuset hektarów gruntu (ponad 480 hektarów powierzchni uprawnych, w tym 25 hektarów powierzchni oszklonych) tczewskie przedsiębiorstwo dysponowało również ogólnodostępnym hotelem z pokaźną liczbą miejsc noclegowych [chodzi o dzisiejszy hotel „Carina” oddany do użytku w 1975 roku; w tym samym roku udostępniono także budynek biurowy z 23 pomieszczeniami oraz częścią gastronomiczną mogącą pomieścić jednorazowo 340 osób]; kombinat upadł w latach 90-tych XX wieku, część obiektów rozebrano, w dawnej przychodni przyzakładowej połączonej z laboratorium swoją siedzibę ma obecnie tczewski Urząd Pracy.

osoby powiązane:

• Jadwiga Puchowska – pierwszy kierownik tczewskiego Żłobka Muszelka (1950-1955)
• Zenobia Alina Dolina – od roku 1955 kierownik tczewskiego Żłobka Muszelka (ośrodek mieścił się wówczas w budynku przy ulicy I. Paderewskiego 1)
• Maksymilian Arczyński  – pierwszy polski starosta tczewski
• Władysław Orcholski  – pierwszy polski burmistrz Tczewa
• Stefan Wojczyński – burmistrz Tczewa w latach 1922-35
• ks. Alfons Mańkowski – pomysłodawca i inicjator powołania tczewskiego Banku Ludowego
• p. Skorożyński [imię nieznane] – dyrektor Kombinatu Ogrodniczego „Malinowo”
• Parys Raftopulos – zastępca dyrektora Kombinatu Ogrodniczego „Malinowo”
• dr Hermann Scheffler – radca sanitarny, wieloletni lekarz tczewskich kolejarzy, twórca Łazienek Miejskich
• W. Klink – właściciel budynku przy ulicy Łaziennej 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
• Władysław Kozatkiewicz – zastępca dyrektora Banku Polskiego
• Kazimierz Szymoński – dyrektor Banku Polskiego
• Ignacy Fortuna – kupiec, wydawca „Głosu Porannego”, właściciel Drukarni Pośpiesznej, fundator figury Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (obecne osiedle Staszica)

datowanie:

1989-1995

opis fizyczny:

pocztówka barwna (fotograficzna / z dziewięcioma widokami); fot. S. Zaczyński; wyd. Działalność Wydawnicza Zbigniew Gabryszak Tczew

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt462

zbiór S. Zaczyński

aleja solidarności 19 amtsgericht Bank Ludowy bank millenium Bank Polski. Oddział w Tczewie Bank Spółdzielczy biblioteka biuro obrotu nieruchomościami brak korespondencji na rewersie centrum edukacji dorosłych centrum kultury i sztuki Centrum Kultury i Sztuki - wjazd dom kultury kolejarza Działalność Wydawnicza Zbigniew Gabryszak Tczew Dziennik Bałtycki 3.02.1977 Filia nr 8 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie Forum Inicjatyw Społecznych gmach pocztowy hala miejska Hermann Scheffler Hotel Carina Hotel Malinowo Ignacy Fortuna Jadwiga Puchowska Kaiserin Auguste Victoria Schule kamienica narożna Kancelarie prawne karta bez obiegu pocztowego karta pocztowa z dziewięcioma widokami Kazimierz Szymoński kombinat Malinowo Kombinat Ogrodniczy Malinowo Kombinat Owocowo-Warzywny Malinowo ks. Alfons Mańkowski łazienki miejskie Łazienki Schefflera Łaźnia Miejska Maksymilian Arczyński Miejska Biblioteka Publiczna im. A. Skulteta Miejski Dom Kultury Robotniczej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej notariusz P.C.K. Państwowe Żeńskie Gimnazjum i Liceum Humanistyczne Parys Raftopulos poczta pocztówka barwna pocztówka fotograficzna Przychodnia międzyzakładowa sąd grodzki Sąd Rejonowy Skorożyński stanisław Zaczyński - fotograf Starostwo Powiatowe Starówka - klub międzyspółdzielniany Stefan Wojczyński TP S.A. - Biuro Obsługi Klientów ulica 30-go stycznia 1 ulica Ignacego Paderewskiego 1 ulica Jarosława Dąbrowskiego 6 ulica Jarosława Dąbrowskiego 7 ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 10 ulica Kościuszki 1 ulica Kościuszki 2 ulica Łazienna 12 ulica Łazienna 14 ulica Łazienna 5 ulica niepodległości ulica Niepodległości 10 ulica Obrońców Westerplatte 1 Urząd Miejski urząd pocztowy nr 1 W. Klink Władysław Kozatkiewicz Władysław Orcholski Zenobia Alina Dolina Zespół Opiekuńczy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Żłobek Muszelka