Tczew. Basen odkryty. Urząd Miejski. Osiedle Bajkowe (ulica Rokicka 22). Dawne łazienki miejski (Łazienki Schefflera). Park Kopernika. Plac Generała Józefa Hallera. Kościół podominikański / Kościół pw. św. Stanisława Kostki. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Wieża Ciśnień

obiekty widoczne:

basen odkryty / obecnie Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji przy ulicy Wojska Polskiego (1998 rok – otwarcie i poświęcenie basenu)
teren sportowo-rekreacyjny zarządzany przez Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji / tzw. Kanonka
siedziba Urzędu Miejskiego przy Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 / wcześniej siedziba Prezydium Powiatowej Rady Narodowej / daw. Starostwo – niem. Kreishaus (obiekt wzniesiony na początku XX wieku – 1908 rok – w okolicy zniszczonego przez pożar Hotelu Gdańskiego; budynek będący siedzibą tczewskiego starostwa wyodrębnionego w roku 1887 ze starostwa starogardzkiego)
blok mieszkalny przy ul. Rokickiej 22 (osiedle Bajkowe)
dawne łazienki miejskie / Łazienki Schefflera – obiekt zlokalizowany przy ulicy Łaziennej 14 [łazienki miejskie powstały z prywatnych środków radcy sanitarnego Hermanna Schefflera, wieloletniego lekarza tczewskich kolejarzy; obiekt wznoszony w latach 1911-1912/13 wyposażony był m.in. w poczekalnię, łazienki lecznicze, łazienki pierwszej klasy, łazienki drugiej klasy; czasowo w budynku przy ulicy Łaziennej 14 swoją siedzibę miały kolejno: Łaźnia Miejska, P.C.K., przychodnia międzyzakładowa oraz starostwo powiatowe, obecnie mieszczą się tu kancelarie prawne / notariusz / biuro obrotu nieruchomościami)
Kościół Rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (czas powstania obiektu: 2. połowa XIII do 2. połowy XIV wieku, wieża – II połowa XIII wieku, prezbiterium – I połowa XIV wieku, korpus nawowy – przed 1364 rokiem; 29 sierpnia 1982 roku doszło do pożaru wskutek którego uszkodzeniu uległy wieża, połacie dachu nad nawą główną, dzwony oraz organy kościelne; ocalałe wyposażenie przeniesiono do sąsiadującego z farą Kościoła pw. Św. Stanisława Kostki; w kolejnych latach wieża otrzymała nowe, murowane zwieńczenie, uzupełniono więźbę, położono nowe dachówki, ufundowano także organy oraz cztery dzwony: Maryja, odkupiciel Człowieka, Jan Paweł II, Wacław)
narożna kamienica rynkowa / elewacja boczna wraz z dawną oficyną przy Placu Generała Józefa Hallera 1 (czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
kamienica przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 / daw. oficyna boczna nr 6 – obiekt widoczny w tle / prawa strona kadru – współcześnie „Sklep Rowerowy – Rekord” (czas powstania: I ćwierćwiecze XIX wieku; około 1823 roku działka opisana jako działka z domem mieszkalnym położona w Górnym Mieście, niedaleko kościoła parafialnego; w latach 1903-1910 własność Gustawa Heffena – właściciela cegielni; od roku 1910 właścicielem państwo pruskie)
budynek narożny przy ul. Tadeusza Kościuszki 4 (obecnie: Kancelaria Radcy Prawnego „Vindex” Katarzyna Świerzko-Skoworotko; czas powstania obiektu w obecnym kształcie: około 1900 roku; lata 20/30 XX wieku – przebudowa / modernizacja budynku)
Wieża Ciśnień przy rozwidleniu ulic Bałdowskiej i 30 Stycznia (liczący około 40 metrów budynek zwany również ciśnią wzniesiono w roku 1905 na potrzeby Miejskich Zakładów Zaopatrywania w Wodę)
fragment tczewskiego Parku im. Mikołaja Kopernika / dawny cmentarz ewangelicki (w czasach pruskich w rejonie parkowych arkad znajdował się pomnik Cesarza Wilhelma I – Wilhelma I Hohenzollerna urodzonego jako Wilhelm Friedrich Ludwig von Preußen; 30 stycznia 1920 roku marynarze polscy ściągnęli z cokołu figurę Wilhelma na znak sprzeciwu wobec 148-letniej niewoli pruskiej; o tczewskim parku pisano między innymi na łamach „Dziennika Bałtyckiego” w artykule zatytułowanym Nowy park powstał w Tczewie: Mieszkańcy Tczewa z dużym zadowoleniem obserwują starania władz miejskich o przyjemny i estetyczny wygląd miasta. W samym jego centrum, na rozległym terenie, powstaje piękny nowy park z licznymi alejami, trawnikami i kwietnikami. Prace zaczęto dopiero w połowie lutego, a w tej chwili teren jest niemal zupełnie gotowy i przedstawia okazały widok. Trzeba przyznać, że dawno już w Tczewie nie przeprowadzano prac w tak błyskawicznym tempie. (…) Dużą ozdobą tego zielonego terenu jest otoczona kwietnikiem fontanna oraz zegar słoneczny, który budzi duże zainteresowanie mieszkańców. Rozbudowane aleje parku bardzo usprawniły ruch, ludzie spieszący do pracy mogą skracać sobie drogę, bez potrzeby okrążania Placu Grunwaldzkiego. Ułatwiono też dojście do nowej przychodni lekarskiej. Park cieszy się dużym powodzeniem i bez przesady można powiedzieć, że zaczyna być dumą Tczewa; zgodnie z informacjami zawartymi w prasie tczewski park / skwer przy obecnym Placu Marszałka Piłsudskiego oddano do użytku w 1974 roku)
fontanna
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 – obecnie sklep jubilerski „Cezary” / wcześniej: zakład fryzjerski, „Jubiter” – zakład jubilerski, naprawa zegarków, sklep odzieżowy „Galanteria” – w oficynie przy ul. 1 Maja / obecnie Kard. S. Wyszyńskiego, biura Tczewskiego Domu Kultury (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 / dawny Bar Wisełka (niegdyś Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie; czas powstania: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami obiektu byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 / daw. Dom Książki. Oddział w Tczewie – filia Domu Książki w Gdańsku Wrzeszczu (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski; w 1931 roku jedno z pomieszczeń parterowych wydzierżawiono Polskiej Spółce Obuwia „Bata” / warsztat naprawy obuwia)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 / daw. Wiejski Dom Towarowy (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 6 opatrzona szyldem TAR-MAL Wyroby z drewna / daw. Plac Wolności 6 (czas powstania: około 1899 roku, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie; w okresie międzywojennym mieścił się tu „Największy i najtańszy dom towarowy Bazar /I piętro: Bławaty, Sukna, Jedwabie, Towary drobne, Fartuchy, Pończochy, Koronki, Hafty, Tiule, Bielizna damska i męska, Obrusy, Ręczniki, Ceraty, Walizy, Teczki, Torebki, Portfele, Parasolki, Laski, Plecaki, Szkło, Porcelana, Artykuły drewniane, cynkowe, blaszane, aluminiowe, poniklowane, Naczynia kamienne, Szczotki, Mydła domowe i toaletowe ; II piętro: Konfekcja damska i męska, Kapelusze damskie i męskie, Kołdry watowane, Firany, Chodniki, Dywany, Gobeliny, Obuwie, Meble koszykowe i trzcinowe, Kosze, Dekoracje, Taborety, Łóżka żelazne i polowe, Wózki dziecięce, Sprzęty domowe i kuchenne, Zabawki, Galanteria/ ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [opatrzona szyldem „Levis” – sklep odzieżowy] / daw. Plac Wolności 7 / w latach 70. i 80. XX wieku „Sklep muzyczny” / „Sklep elektryczno-muzyczny” / „Artykuły Elektro-muzyczne” (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej; w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Rynek 6] mieszkali bądź prowadzili działalność: Laura Riede – wdowa, dr Stanisław Kaznowski – adwokat, Marta Fast – krawcowa / za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8 z figurami czterech pór roku (czas powstania: 1898 rok; obiekt wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej, wcześniej w miejscu tym znajdowała się kamienica będąca własnością Carla Gotfrieda Sengera, która w roku 1870 na mocy testamentu rentiera, przeszła na własność gminy ewangelickiej)
kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 9 / daw. Plac Wolności 9 – w kadrze widoczny fragment obiektu (w okresie międzywojennym m.in. „Sklep Bławat”; czas powstania obiektu w obecnym kształcie: 1933-1934; obiekt wybudowano w miejscu kamienicy mieszkalnej wzniesionej około 1830 roku, a rozebranej w roku 1933 z uwagi na zły stan techniczny; w latach 1931-1939 własność Władysława Krupskiego; w roku 1924 w budynku przy Placu Generała Józefa Hallera 9 [daw. Rynek 9] mieszkali bądź prowadzili działalność: Antoni Keister – kupiec, Jan Keister – robotnik, Władysław Krupski – kupiec / Skład bławatów i galanterii, W. Szynalewski – kupiec / Skład bławatów i galanterii; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 roku)
kościół podominikański / Kościół pw. Świętego Mikołaja / Kościół pw. św. Jerzego / ob. Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Stanisława Kostki przy Placu Świętego Grzegorza (obiekt sakralny ufundowany w roku 1289 przez księcia pomorskiego Mestwina, do roku 1945 użytkowany przez gminę ewangelicką, prezbiterium pochodzi z końca XIII wieku, a nawa z połowy wieku XIV)
budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 (czas powstania obiektu: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)

osoby powiązane:

dr Hermann Scheffler – radca sanitarny, wieloletni lekarz tczewskich kolejarzy, twórca Łazienek Miejskich
ksiądz prałat Wacław Preis – doktor misjologii, od maja 1950 roku do grudnia 1987 roku proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie, dziekan dekanatu tczewskiego [na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych przeprowadził renowację obu gotyckich kościołów staromiejskich; w latach siedemdziesiątych zajął się gruntowną odnową wnętrza tczewskiej Fary: w tym okresie odsłonięto pierwotną kolorystykę ołtarzy, ambony oraz konfesjonałów, zamontowano okna witrażowe w prezbiterium; za wymienione działania minister kultury i sztuki postanowił przyznać tczewskiemu proboszczowi złotą odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami”]
ksiądz Piotr Wysga – prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Pelplińskiej; obecnie proboszcz senior w Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie [6 czerwca 1965 roku Piotr Wysga przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego, jako motto na drogę kapłańską przyjął słowa: „Wiem, komu zawierzyłem”; obowiązki wikariusza tczewskiej fary ks. Wysga pełnił przez ponad 20 lat; jako administrator kościoła farnego coraz częściej przejmował obowiązki chorującego księdza proboszcza Wacława Preisa; 1 stycznia 1988 roku sam został ustanowiony proboszczem tczewskiej parafii staromiejskiej]
Gustaw Heffen – właściciel cegielni, w latach 1903-1910 właściciel kamienicy przy ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 (daw. oficyna boczna nr 6)
Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
Marian Wyszyński – kupiec, w okresie międzywojennym właściciel sklepu z cygarami, papierosami i tytoniem / Plac Generała Józefa Hallera 1 [daw. Rynek 1]
Jan Scherle/ Szerle – ziemianin z Mestwina, kupiec, w latach 1930-1941 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2
Stanisław Klarowski – do roku 1930 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2 (daw. Rynek 2)
H. Jacobi – kupiec, właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
H. Kalmann – kupiec, w latach 1912-1917 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
Edmund Witosławski – kupiec, w latach 1932-1939 właściciel domu towarowego mieszczącego się w kamienicach rynkowych numer 3 i 4 (wcześniej: „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]), przewodniczący Rady Miejskiej (1927 rok), prezes Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Tczewie (za: Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R.P. na rok 1938)
Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
Hermann Biermann – cukiernik, w latach 1910-1931 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
Theophil Niclas z Sopotu – rentier, pierwszy właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
Carl Gotfried Senger – rentier
C. Meck – piekarz, właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Gustaw Hennemann – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Joseph Senger -właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Stefan Keiling – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Gertruda Gierdalska – właścicielka kamienicy przy ulicy Okrzei 18
Władysław Krupski – kupiec, właściciel Składu bławatów i galanterii, właściciel kamienicy przy Placu Hallera 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
W. Szynalewski – kupiec, właściciel Składu bławatów i galanterii, właściciel kamienicy przy Placu Hallera 9 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem

osoby powiązane (burmistrzowie tczewscy – okres międzywojenny):

Władysław Orcholski (1920 -1922)
dr Stanisław Gąsowski (1922)
Stefan Wojczyński (1922 – 1935)
Karol Hempel (1935 – 1936)
Wiktor Jagalski (1936 -1939)

osoby powiązane (burmistrzowie tczewscy: 1945-1950)

Wojciech Dudkiewicz [bezpartyjny] (marzec 1945 r.)
Tadeusz Mężyk [PPR] (marzec – kwiecień 1945 r.)
Marian Wojak [PPR] (kwiecień – sierpień 1945 r.)
Jan Milewski [PPR] (sierpień 1945 r. – grudzień 1946 r.)
p.o. Wiktor Januszewski [PPS] (grudzień 1946 r.)
Dionizy Cichocki [PPR/PZPR] (grudzień 1946 – wrzesień 1949 r.)
Józef Kulwicki [PZPR] (wrzesień 1949 – maj 1950 r.) – ostatni burmistrz Tczewa / za: https://www.dawnytczew.pl/pl/spoleczenstwo/193-u-steru-grodu-sambora-poczet-ostatnich-burmistrzow-tczewa.html

osoby powiązane (prezydenci miasta Tczewa; urząd prezydenta miasta wprowadzono na mocy ustawy samorządowej z 1973 roku):

Kazimierz Deja (czas trwania prezydentury: 27.02.1975 – 11.1977) – radny Miejskiej Rady Narodowej, I Zastępca Naczelnika Miasta i Powiatu Tczewskiego (od 14.12.1973)
Czesław Glinkowski (czas trwania prezydentury: 15.02.1977 roku – 13.09.1990)
Ferdynand Motas (czas trwania prezydentury: 1990-1994)
Zenon Odya (czas trwania prezydentury: 1994–2010)
Mirosław Pobłocki (prezydent miasta Tczewa od roku 2010)

opis fizyczny:

pocztówka barwna (fotograficzna / karta pocztowa z jedenastoma widokami); fot. Stanisław Zaczyński
na rewersie adnotacja: Wszelkie prawa zastrzeżone

uwagi:

brak korespondencji na rewersie, brak znaczka pocztowego, brak stempli pocztowych / korespondencyjnych [karta bez obiegu pocztowego]

sygnatura:

Poczt504

zbiór S. Zaczyński

Alojzy Kirkowski basen odkryty biuro obrotu nieruchomościami Bracia Witosławscy brak korespondencji na rewersie budynek narożny C. Meck Carl Gotfried Senger czesław glinkowski dawny cmentarz ewangelicki dionizy cichocki Edmund Witosławski fara ferdynand motas fontanna Gertruda Gierdalska Gustaw Heffen Gustaw Hennemann H. Jacobi H. Kalmann Hermann Biermann Hermann Scheffler jan milewski Jan Szerle Joseph Eisenstaedt Joseph Senger Joseph Sternberg józef kulwicki kamienica narożna kamienica z figurami czterech pór roku Kancelarie prawne Kanonka Karol Hempel karta bez obiegu pocztowego karta pocztowa z jedenastoma widokami katarzyna świerzko-skoworotko kazimierz deja kościół podwyższenia krzyża świętego łazienki miejskie Łazienki Schefflera Łaźnia Miejska marian wojak Marian Wyszyński miejskie zakłady zaopatrywania w wodę mirosław pobłocki notariusz oficyna boczna nr 6 osiedle bajkowe P.C.K. Park Kopernika piotr wysga plac hallera 1 Plac Hallera 1 - elewacja boczna plac hallera 2 plac hallera 3 plac hallera 4 plac hallera 5 plac hallera 6 plac hallera 7 plac hallera 8 plac hallera 9 Plac Piłsudskiego 1 pocztówka barwna pocztówka fotograficzna Przychodnia międzyzakładowa Sally Jontofsohn stanisław gąsowski Stanisław Klarowski stanisław Zaczyński - fotograf Starostwo Powiatowe Stefan Keiling Stefan Wojczyński tadeusz mężyk Tar-Mal Wyroby z drewna Tczewskie Centrum Sportu i Rekreacji teren sportowo-rekreacyjny Theophil Niclas ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego 4 ulica Kościuszki 4 ulica Łazienna 14 ulica Okrzei 18 ulica Rokicka 22 Urząd Miejski vindex - kancelaria radcy prawnego w. szynalewski Wacław Preis Wieża Ciśnień Wiktor Jagalski Wiktor Januszewski władysław krupski Władysław Maciejewski Władysław Orcholski wojciech dudkiewicz zenon odya