Tczew. Widok na obecny Plac Generała Józefa Hallera (daw. Plac Wolności, Adolf Hitler Platz, Plac Pierackiego, Stary Rynek, Rynek, Markt, Marktplatz)

Tczew. Widok na obecny Plac Generała Józefa Hallera (daw. Plac Wolności, Adolf Hitler Platz, Plac Pierackiego, Stary Rynek, Rynek, Markt, Marktplatz)

Tczew. Widok na obecny Plac Generała Józefa Hallera (daw. Plac Wolności, Adolf Hitler Platz, Plac Pierackiego, Stary Rynek, Rynek, Markt, Marktplatz) / niem. Dirschau. Markt

obiekty widoczne:

  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 1 opatrzona szyldem Joseph Sternberg – Eisenhandlung [wyroby z żelaza / sklep z wyrobami żelaznymi] / daw. Markt 1 (narożna kamienica rynkowa; czas powstania: 1 połowa XIX wieku; w latach 1891-1939 właścicielem obiektu był kupiec Joseph Sternberg; w okresie międzywojennym na parterze kamienicy mieścił się m.in. sklep z cygarami, papierosami i tytoniem, wł. Marian Wyszyński oraz sklep „Merkur” [sprzęty kuchenne]; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.)
  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 2 [daw. Markt 2] opatrzona szyldem Central Hotel / Hotel Centralny wyposażony w centralne ogrzewanie (czas powstania: I połowa XIX wieku, odbudowa: po 1945 roku; właścicielami obiektu byli kolejno: Stanisław Klarowski (do 1930 roku) i Jan Scherle / Szerle – ziemianin z Mestwina (w latach: 1930-1941) ; w budynku hotelowym znajdowały się m.in.: cukiernia, winiarnia, restauracja, pijalnia piwa)
  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 3 opatrzona szyldem Hermann Jacobi / daw. Markt 3 (czas powstania obiektu: około 1894 roku, dom zbudowany dla kupca H. Jacobiego, w latach 1912-1917 właścicielem obiektu był H. Kalmann; w okresie międzywojennym mieścił się tu sklep Braci Witosławskich (1917-1932 ) / „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” / St. Rynek 3-4 ; za: Księga adresowa Tczewa i Pelplina z 1924 r.); po 1932 roku właścicielem obiektu został Edmund Witosławski)
  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 4 opatrzona szyldem Joseph Eisenstaedt [daw. Markt 4] (czas powstania obiektu: I połowa XIX wieku, przebudowa w 1900 roku, nadbudowa w roku 1909; w latach 1899-1905 właścicielem obiektu był Joseph Eisenstaedt)
  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5] (czas powstania obiektu: XVII-XVIII wiek, odbudowana w 1901 roku – przypuszczalnie nastąpiła wówczas zmiana fasady, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku – skład kapeluszy Alojzego Kirkowskiego)
  • kamienica przy Placu Hallera 6 / daw. Markt 6 (około 1899, po 1907 roku gruntowna przebudowa budynku głównego i zaplecza, obiekt zbudowany dla kupca S. Jontofsohna /Berliner Warenhaus/, od roku 1922 własność Władysława Maciejewskiego, w 1959 roku obiekt przebudowano na potrzeby internatu Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego w Tczewie)
  • kamienica przy obecnym Placu Hallera 7 / daw. Markt 7 (czas powstania: 1904 rok, obiekt zbudowany dla T. Niclasa przez firmę budowlaną Albina Brandta, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej, w latach 1910-1931 właścicielem obiektu był cukiernik H. Biermann)
  • kamienica przy Placu Generała Józefa Hallera 8 z figurami czterech pór roku [daw. Markt 8] / w kadrze widoczny fragment obiektu (czas powstania: 1898 rok; obiekt wzniesiony wraz z oficyną boczną dla potrzeb gminy ewangelickiej, wcześniej w miejscu tym znajdowała się kamienica będąca własnością Carla Gotfrieda Sengera, która w roku 1870 na mocy testamentu rentiera, przeszła na własność gminy ewangelickiej)
  • fragment obecnej ulicy S. Okrzei / daw. kolejno: Forsterstrasse, Forstera, Langestrasse (kamienica nr 10 – poł. XIX wieku, kamienica nr 11 – poł. XIX wieku, kamienica nr 12 – 1843/45 rok / dom zbudowany dla J. Parparta, kamienica nr 13 – 1 poł. XIX wieku, kamienica nr 14 – czas powstania obiektu: 1756; 1929 rok – gruntowny remont budynku, kamienica nr 15 – czas powstania obiektu: około 1910; w latach 1908-1917 własność: Hermann Hein – kupiec, kamienica nr 16 – I poł. XIX wieku / własność: rodzina Blum, kamienica nr 17 – około 1850 roku / dom zbudowany dla nauczyciela Hermanna Seligera, kolejni właściciele począwszy od roku 1867: Robert Goertz – mistrz piekarski i spadkobiercy)
  • budynek narożny przy ulicy S. Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją (w kadrze widoczny fragment obiektu; czas powstania: 2 ćwierćwiecze XIX wieku; dom zbudowany przypuszczalnie dla piekarza C. Mecka; kolejni właściciele począwszy od 1887 roku: Gustaw Hennemann, Joseph Senger, Stefan Keiling, Gertruda Gierdalska)
  • nieistniejąca współcześnie kamienica staromiejska [opatrzona szyldem „August Kowalewitz – Markt 26 – Schuhfabrik = Schuhhandlung & Schnellbesohlerei – Zum Kaffee & Speiselocal. Reparaturwerkstaff für Gumischuhe aller Art” /Sklep obuwniczy, naprawa obuwia, kawiarnia, lokal gastronomiczny, jadłodajnia] – obiekt spłonął w maju 1916 roku (18 maja 1916 roku wybuchł pożar, który doszczętnie zniszczył staromiejski ratusz wraz z przylegającymi do niego pięcioma budynkami o numerach 25, 26, 29, 30, 31, 32)

osoby powiązane:

  • Joseph Sternberg – kupiec, w latach 1891-1939 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 1 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem
  • Hermann Biermann – cukiernik, w latach 1910-1931 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
  • Theophil Niclas z Sopotu – rentier, pierwszy właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 7 [daw. Markt 7]
  • Albin Brandt – właściciel firmy budowlanej
  • Jan Scherle/ Szerle – ziemianin z Mestwina, kupiec, w latach 1930-1941 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2
  • Stanisław Klarowski – do roku 1930 właściciel Hotelu Centralnego mieszczącego się w kamienicy przy ob. Placu Generała Józefa Hallera 2 (daw. Rynek 2)
  • H. Jacobi – kupiec, właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
  • H. Kalmann – kupiec, w latach 1912-1917 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 3 [daw. Markt 3]
  • Bracia Witosławscy – kupcy, w latach 1917-1932 właściciele sklepu „Dom towarów modnych W. Witosławski i Bracia: konfekcja męska, konfekcja damska, bławaty, towary krótkie, firany, dywany, chodniki” [St. Rynek 3-4]
  • Edmund Witosławski – kupiec
  • Joseph Eisenstaedt – kupiec, w latach 1899-1905 właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 4 [daw. Markt 4]
  • Alojzy Kirkowski – kupiec, od 1903 roku do lat 40-tych XX wieku właściciel kamienicy przy obecnym Placu Generała Józefa Hallera 5 [daw. Markt 5]
  • Władysław Maciejewski – kupiec, od roku 1922 właściciel kamienicy przy Placu Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
  • Sally Jontofsohn – kupiec, właściciel domu towarowego Berliner Warenhaus / Plac Generała Józefa Hallera 6 [daw. Markt 6]
  • Carl Gotfried Senger – rentier
  • Robert Goertz – mistrz piekarski, od roku 1867 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 17 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Hermann Seliger – nauczyciel
  • Hermann Hein – kupiec, w latach 1908-1917 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 15 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • J. Parpart – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 12 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Joseph Senger – mistrz piekarski, w latach 1893-1934 właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • August Kowalewitz – kupiec, szewc, właściciel zakładu szewskiego i lokalu gastronomicznego przy daw. Markt 26
  • C. Meck – piekarz, właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Gustaw Hennemann – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Stefan Keiling – właściciel kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją
  • Gertruda Gierdalska – właścicielka kamienicy przy ulicy Okrzei 18 / zgodnie z obowiązującym współcześnie nazewnictwem i obowiązującą współcześnie numeracją

datowanie:

widok wcześniejszy od widoku zaprezentowanego na awersie karty pocztowej nr 287: https://skarbnica.tczew.pl/5923/tczew-widok-na-obecny-plac-generala-jozefa-hallera-daw-plac-wolnosci-adolf-hitler-platz-plac-pierackiego-stary-rynek-rynek-markt-marktplatz-6/ [por. szyldy sklepowe]

około 1900/1901 [około roku 1894 przy płycie rynku wybudowano kamienicę numer 3 będącą własnością kupca H. Jacobiego; por. widoczny na awersie karty korespondencyjnej szyld sklepowy] – 1903 [w roku 1904 ukończono budowę kamienicy rynkowej numer 7, wcześniej w miejscu tym znajdowała się niższa kamienica należąca do gminy ewangelickiej; w kadrze uwieczniono jeszcze nie w pełni wykończony i niezamieszkany budynek numer 7]

por. dodatkowo typ karty pocztowej pomocnej w datowaniu widoku [około 1900 roku nastąpiła popularyzacja technik fotograficznych, które z czasem wyparły litografię] 

korespondencja na rewersie pochodzi z okresu późniejszego

opis fizyczny:

  • pocztówka koloryzowana (fotograficzna); wyd. Reinicke & Rubin, Magdeburg
  • na rewersie karta pocztowa wypisana odręcznie – korespondencja w języku niemieckim (dane adresata nieczytelne)

uwagi:

na odwrocie fragment znaczka pocztowego [Deutsches Reich] oraz stempel pocztowy / korespondencyjny Dirschau [Tczew] z datą 26.05.1908

sygnatura:

Poczt765

zbiór Ireneusz Dunajski

Skip to content